Κατά 65% έχουν αυξηθεί τον τελευταίο μήνα οι αιτήσεις δανειοληπτών που θέλουν να προστατεύσουν την πρώτη κατοικία τους μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας που λειτουργεί στην Ειδική Γραμματεία Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΙΧ). Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, ο αριθμός των αιτήσεων που είχαν υποβληθεί μέχρι και την Παρασκευή διαμορφώθηκε στις 1.316 έναντι 795 έναν μήνα πριν, ενώ κατά 107% έχουν αυξηθεί και οι ρυθμίσεις που έχουν προτείνει οι τράπεζες, ο αριθμός των οποίων ανήλθε στις 367, από 177 στα τέλη Νοεμβρίου.
Κύρια αιτία για το αυξανόμενο ενδιαφέρον από την πλευρά των δανειοληπτών, όπως αυτό αποτυπώνεται από τα στοιχεία των αιτήσεων του τελευταίου μήνα, είναι η απλοποίηση της διαδικασίας για την υποβολή της αίτησης που ψηφίστηκε περίπου έναν μήνα πριν, με βασικότερη την κατάργηση της υποχρέωσης υποβολής του πιστοποιητικού γης και του εντύπου υπολογισμού της αξίας των κινητών περιουσιακών στοιχείων του δανειολήπτη.
Υπενθυμίζεται, άλλωστε, ότι ήδη από τις αρχές Σεπτεμβρίου το υπουργείο Οικονομικών είχε απαλλάξει τους ενδιαφερόμενους δανειολήπτες και από την υποχρέωση κατάθεσης του πιστοποιητικού βαρών, ενώ ουσιαστικό βήμα για τη διευκόλυνση όσων επιθυμούν να κάνουν αίτηση είναι και η παράταση που δόθηκε –έως τα τέλη Απριλίου– στο ευνοϊκό καθεστώς προστασίας. Συνολικά, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΓΙΧ, από την 1η Ιουλίου έως και τις 27 Δεκεμβρίου:
• Εχουν εισέλθει στην πλατφόρμα και συναίνεσαν στην άρση φορολογικού και τραπεζικού απορρήτου 57.956 οφειλέτες.
• Εχουν ξεκινήσει τη διαδικασία ετοιμασίας της αίτησης 38.563 οφειλέτες.
• Εχουν υποβληθεί και διαβιβαστεί στις τράπεζες 1.316 αιτήσεις.
• Εχουν δοθεί 367 προτάσεις ρύθμισης από τις τράπεζες.
• Εχουν ήδη αποδεχθεί 112 προτάσεις ρύθμισης οι δανειολήπτες και εκκρεμεί η αποδοχή των υπολοίπων.
• Εχει ήδη εγκριθεί η κρατική επιδότηση σε 56 δανειολήπτες.
Μετά την κατάργηση μιας σειράς δικαιολογητικών, αλλά και τις συμπληρωματικές διευκολύνσεις που θεσμοθετήθηκαν εντός του Νοεμβρίου, στο υπουργείο Οικονομικών υπάρχει αισιοδοξία ότι η συντριπτική πλειονότητα όσων έχουν ήδη εισέλθει στην πλατφόρμα και έχουν συναινέσει στην άρση του οικονομικού απορρήτου τους θα υποβάλλουν τελικώς αίτηση, αξιοποιώντας τη δυνατότητα για κρατική επιδότηση της μηνιαίας δόσης για διάστημα έως και 25 χρόνια, με βάση πάντα και την οικονομική κατάσταση του οφειλέτη. Η προσπάθεια για βελτίωση της διαδικασίας προκειμένου να αυξηθεί ο αριθμός των αιτήσεων συνδέεται και με την προοπτική αναμόρφωσης του πτωχευτικού νόμου για τους ιδιώτες. Η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να προχωρήσει σε αυτή την αλλαγή κατά το πρώτο τρίμηνο του νέου έτους, έτσι ώστε το νέο καθεστώς να αντικαταστήσει την προστασία που παρέχεται σήμερα μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας και του νόμου Κατσέλη.
Το νέο πτωχευτικό δίκαιο στο οποίο η κυβέρνηση θα πρέπει να προχωρήσει θα είναι σαφώς περισσότερο αυστηρό και λιγότερο γενναιόδωρο σε σχέση με τις ρυθμίσεις και τις διαγραφές δανείων που επέτρεψε μέχρι σήμερα ο νόμος Κατσέλη, και το γεγονός ότι χρονικά συμπίπτει με τη λήξη λειτουργίας της ηλεκτρονικής πλατφόρμας δημιουργεί εν δυνάμει μια εκρηκτική επόμενη μέρα ενόψει και των γενικευμένων πωλήσεων και τιτλοποιήσεων στεγαστικών δανείων, στις οποίες πρόκειται να προχωρήσουν οι τράπεζες το 2020.
Τι έχει αλλάξει στη διαδικασία υποβολής
Οι αλλαγές που έχουν θεσμοθετηθεί πρόσφατα επιτρέπουν:
1. Την υποβολή αίτησης για να προστατέψουν την πρώτη κατοικία τους και σε όσους διαμένουν σε μισθωμένο ή παραχωρημένο ακίνητο εκτός της περιφερειακής ενότητας στην οποία βρίσκεται η κύρια κατοικία τους. Αφορά κυρίως όσους διαμένουν σε άλλη πόλη, δηλαδή έχουν μετατεθεί εξαιτίας της εργασίας τους, όπως π.χ. αστυνομικοί, στρατιωτικοί, λιμενικοί, πυροσβέστες, τελωνειακοί, γιατροί, νοσηλευτές, δάσκαλοι, καθηγητές κ.λπ.
2. Σε περιπτώσεις που υπάρχουν περισσότεροι ιδιοκτήτες του ενός, δίνεται η δυνατότητα προστασίας ολόκληρης της κατοικίας με αίτηση μόνο του ενός συνιδιοκτήτη. Με τον τρόπο αυτό, διευκολύνονται συγγενείς που αδυνατούν να ενταχθούν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα (όπως κάτοικοι εξωτερικού, κληρονόμοι τους που δεν έχουν αποδεχθεί την κληρονομιά, διαζευγμένα ζευγάρια που δεν έχουν καμία επικοινωνία).
3. Την υποβολή αιτήσεων από οφειλέτες που βρίσκονται αποδεδειγμένα σε διάσταση, ώστε να μη χρειάζεται η συνυπογραφή της αίτησης από το έτερο εν διαστάσει μέλος.
4. Τη δυνατότητα συμμετοχής εγγυητή μικρότερης ηλικίας σε περιπτώσεις ηλικιωμένων οφειλετών που μέχρι τώρα δεν μπορούσαν να ωφεληθούν από τη ρύθμιση των δόσεων, σε βάθος 25ετίας.
5. Τη δυνατότητα και στους οφειλέτες που έχουν λάβει στεγαστικό δάνειο από εταιρείες παροχής πιστώσεων να ρυθμίζουν τις οφειλές τους και να προστατεύουν την πρώτη κατοικία τους μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας ή να ρυθμίσουν και τα δάνεια που αγοράστηκαν ή ανατέθηκε η διαχείρισή τους σε funds.
6. Σε περιπτώσεις που μια αίτηση επανυποβληθεί λόγω ελλείψεων ή σφαλμάτων, διατηρείται η προστασία της πρώτης κατοικίας στο μεσοδιάστημα που μεσολαβεί μέχρι την επανυποβολή.
7. Τη χρηματοδότηση της αμοιβής του δικηγόρου από την τράπεζα που έχει την πρώτη υποθήκη της κύριας κατοικίας του οφειλέτη, εφόσον αυτός επιθυμεί να αναθέσει σε δικηγόρο την ετοιμασία της αίτησής του. Το κόστος αυτό θα βαρύνει το δάνειο σε βάθος 25ετίας.