Ο κορωνοϊός ήλθε να ρίξει τη σκιά του στην ελληνική οικονομία, τη στιγμή ακριβώς που η χώρα προσέβλεπε σε μια εκτίναξη του ρυθμού ανάπτυξης, για να καλύψει τη χαμένη απόσταση από την κρίση.
Παρότι δεν μπορεί να υπάρξει ακόμη αξιόπιστη εκτίμηση για τις επιπτώσεις της επιδημίας, αφού αυτή θα εξαρτηθεί από τη διάρκεια και την έκτασή της, εκτιμήσεις οικονομολόγων μιλούν για πιθανή υποχώρηση του ελληνικού ΑΕΠ κατά 0,1%-0,3%, εφόσον η επίδραση συνεχιστεί. Ποσοστό που δεν συνιστά ανατροπή, αν και ασφαλώς δεν είναι αμελητέο, την ώρα που η κυβέρνηση υπολογίζει σε μια θετική έκπληξη στην ανάπτυξη. Υπάρχουν, πάντως, και πιο απαισιόδοξες προβλέψεις, προερχόμενες από τραπεζική πηγή, για προσγείωση του ρυθμού ανάπτυξης στο 2%, έναντι πρόβλεψης της Κομισιόν για 2,4% και της κυβέρνησης για 2,8%.
Οι προβλέψεις διατυπώνονται εν μέσω αβεβαιότητας ακόμη και στο διεθνές περιβάλλον. Το ΔΝΤ εκτίμησε ότι το παγκόσμιο ΑΕΠ θα υποχωρήσει κατά 0,1% υπό την προϋπόθεση ότι όλα θα τελειώσουν το α΄ τρίμηνο, ενώ σε περίπτωση πανδημίας η Παγκόσμια Τράπεζα είχε υπολογίσει, σε παλαιότερη ανάλυσή της, απώλειες 1%. Ωστόσο, ο Αξελ Βέμπερ, πρόεδρος της UBS, μιλούσε την περασμένη εβδομάδα για υποχώρηση του παγκόσμιου ρυθμού από το 3,5% στο μόλις 0,5%. Η Oxford Economics σε περίπτωση πανδημίας έβλεπε απώλειες του παγκόσμιου ΑΕΠ κατά 1,3% ή κατά 1,1 τρισ. δολάρια, λόγω απουσιών από τις εργασίες, ταξιδιών, διακοπής της εφοδιαστικής αλυσίδας, πτώσης του εμπορίου και των επενδύσεων.
Επιβλαβείς παράγοντες
Την ίδια στιγμή, ο επικεφαλής του τμήματος οικονομικής ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας Νίκος Μαγγίνας εκφράζει ανησυχία για το γεγονός ότι η πλέον εκτεθειμένη χώρα, η Ιταλία, είναι δίπλα μας. Σύμφωνα με εσωτερικό σημείωμα της Εθνικής, η άμεση έκθεση της Ελλάδας στην Κίνα είναι μικρή, αντιπροσωπεύοντας κάτω από το 3% των εξαγωγών μας.
Ωστόσο, σημειώνεται, «μπορεί να υπάρξει αρνητική επίδραση εξαιτίας της επιβράδυνσης των μεγαλύτερων οικονομιών και ιδίως της Γερμανίας, οι οποίες είναι πιο εκτεθειμένες στην Κίνα. Επιπλέον, μια διακοπή των προμηθειών “χρυσής βίζας” από τους Κινέζους, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν το 70% των συναλλαγών (πάνω από χίλιες τον χρόνο, την περίοδο 2016-2019), θα έχει επιβραδυντικό αποτέλεσμα στην αγορά ακινήτων».
Πολύ πιο επιβλαβής θα είναι, σύμφωνα με το ίδιο σημείωμα, μια κλιμάκωση της κρίσης στην Ιταλία, δεδομένου ότι η χώρα απορροφά το 10,9% των εξαγωγών μας το 2019, αποτελώντας μια από τις δύο μεγαλύτερες εξαγωγικές αγορές και αντιπροσωπεύοντας το 5,2% των τουριστικών αφίξεων. Η τουριστική αγορά του Πάσχα θα αποτελέσει μια πρώτη ασφαλέστερη ένδειξη για τις επιπτώσεις στον τουρισμό, όπου συγκεντρώνονται οι μεγαλύτερες ανησυχίες για την Ελλάδα. Οι ελπίδες είναι ότι αυτό που θα χαθεί στο α΄ τρίμηνο θα κερδηθεί στη συνέχεια.
Προς το παρόν, στο οικονομικό επιτελείο αναφέρουν ότι η κατάσταση είναι υπό έλεγχο και δεν υπάρχει δημοσιονομικός κίνδυνος. Προσθέτουν ότι ευτυχώς υπάρχει δημοσιονομικός χώρος και αποθεματικό ασφαλείας, αν παραστεί ανάγκη. Σε ακραία περίπτωση, εξάλλου, ακόμη και οι κανόνες για τα πρωτογενή πλεονάσματα μπορεί να ελαστικοποιηθούν, προσθέτει μια πηγή. Αλλά ακόμη δεν είμαστε εκεί.