Στο στόχαστρο ανταγωνιστών τους από την ταχυδρομική αγορά βρίσκονται τα ΕΛΤΑ. Η υπερχρεωμένη κρατική επιχείρηση κατηγορείται από σειρά επιχειρήσεων ότι με τις «πλάτες» του ελληνικού Δημοσίου πραγματοποιεί ντάμπινγκ τιμών προκειμένου να παίρνει «δουλειές» στην εγχώρια αγορά. Η κόντρα ξεκίνησε μεταξύ των ΕΛΤΑ και της ACS με αφορμή τη διανομή/αποστολή των λογαριασμών της ΕΥΔΑΠ. Το τελευταίο διάστημα, ωστόσο, προστέθηκαν και άλλες υποθέσεις που αφορούν τη διανομή/αποστολή των λογαριασμών ύδρευσης σε Θεσσαλονίκη, Κοζάνη, Λέσβο, Πικέρμι και των λογαριασμών φυσικού αερίου της εταιρείας Ζενίθ στη Βόρεια Ελλάδα.
Για τις υποθέσεις αυτές υπάρχουν καταγγελίες στην αρμόδια αρχή ανταγωνισμού, την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ), η οποία τώρα έχει αποφασίσει να συνδικάσει στις 8 Απριλίου 2020. Για τη μέρα εκείνη αποφασίσθηκε να γίνει μια κοινή ακρόαση όλων των ενδιαφερομένων, η οποία ωστόσο αναμένεται να κρατήσει… αρκετές ημέρες, λόγω του μεγάλου αριθμού υποθέσεων και ενδιαφερομένων.
Κοινός παρονομαστής των κατηγοριών των αδειοδοτημένων από την ΕΕΤΤ επιχειρήσεων παροχής ταχυδρομικών υπηρεσιών, ότι τα ΕΛΤΑ πωλούν υπηρεσίες κάτω του κόστους, έχοντας εξασφαλίσει τη βιωσιμότητά τους από το ελληνικό Δημόσιο. Ετσι, σύμφωνα με το κατηγορητήριο, τα ΕΛΤΑ διατηρούν τη δεσπόζουσα θέση τους στην ταχυδρομική αγορά ενώ παράλληλα νοθεύεται ο ανταγωνισμός και καταδικάζονται σε εξαφάνιση όλοι οι αποκαλούμενοι εναλλακτικοί πάροχοι ταχυδρομικών υπηρεσιών. Υπενθυμίζεται πως η ταχυδρομική (επιστολική) αγορά έχει απελευθερωθεί από το 2013. Σήμερα ανέρχεται σε περίπου 250 εκατ. ευρώ και ελέγχεται σε ποσοστό πάνω από 90% από τα ΕΛΤΑ. Συνιστά μια φθίνουσα αγορά, καθώς στις αρχές της δεκαετίας του 2010 ανέρχονταν σε 500 εκατ. ευρώ. Υποχώρησε ωστόσο δραματικά, αφενός, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, αφετέρου, λόγω της «ψηφιοποίησης» μεγάλου όγκου λογαριασμών, επιστολών κ.λπ. Μια μεγάλη δραστηριότητα που χάθηκε λόγω της «ψηφιοποίησης» ήταν, για παράδειγμα, η αποστολή των φορολογικών δηλώσεων.
Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη σημαντικά συμβόλαια που ελκύουν το ενδιαφέρον. Για παράδειγμα, ο νέος διαγωνισμός της ΕΥΔΑΠ για τη διανομή/αποστολή των λογαριασμών ύδρευσης για δύο έτη. Ο διαγωνισμός, ύψους άνω των 10 εκατ. ευρώ με δικαίωμα επέκτασης κατά 30%, προκηρύχθηκε στις αρχές του 2019, τον κέρδισαν τα ΕΛΤΑ, αλλά μεταφέρθηκε στη διαιτησία της ΕΕΤΤ. Η ΑCS κατήγγειλε τα ΕΛΤΑ για ντάμπινγκ τιμών. Ειδικότερα, τα ΕΛΤΑ πρόσφεραν τιμή 0,27 ευρώ την αποστολή ανά λογαριασμό, όταν η ACS πρόσφερε 0,39 ευρώ. Πρόκειται σίγουρα για μεγάλη διαφορά τιμής –περίπου 30% χαμηλότερη τιμή πρόσφεραν τα ΕΛΤΑ–, τη στιγμή μάλιστα που το κόστος λειτουργίας των ΕΛΤΑ είναι πολλαπλάσιο αυτού της ΑCS.
Η ΕΥΔΑΠ πρόσφατα ζήτησε από την ΕΕΤΤ οδηγίες σχετικά με το θέμα, αλλά η τελευταία τής διεμήνυσε ότι δεν μπορεί να παράσχει οδηγίες σε ζητήματα όπου εκκρεμούν νομικές εκδικάσεις. Αν η ΕΥΔΑΠ αναθέσει το συμβόλαιο στα ΕΛΤΑ και η κρατική επιχείρηση χάσει την υπόθεση, σίγουρα θα αναγκαστεί να ακυρώσει το συμβόλαιο και πιθανώς να αποζημιώσει την ACS. H υπόθεση αναμένεται να ξεκαθαρίσει μέσα στους επόμενους μήνες (το αργότερο μέχρι τις αρχές του φθινοπώρου).
Εκτοτε, οι συμβάσεις θα εκκρεμούν, και οι φορείς των οποίων οι υποθέσεις έχουν καταγγελθεί στην ΕΕΤΤ το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να επεκτείνουν τα υφιστάμενα συμβόλαια διανομής/αποστολής των λογαριασμών.
Το ιστορικό μιας επταετούς αντιδικίας
Η κόντρα ΕΛΤΑ -ACS ξεκίνησε το 2013 αμέσως μετά την απελευθέρωση της αγοράς. Η αντιδικία εξελίχθηκε με αφορμή τον πρώτο διαγωνισμό της ΕΥΔΑΠ για τη διανομή των λογαριασμών της επιχείρησης. Τότε τα ΕΛΤΑ κέρδισαν τον σχετικό διαγωνισμό προσφέροντας 0,39 ευρώ τη διανομή ανά λογαριασμό, όταν η ACS είχε προσφέρει 0,45 ευρώ.
Η εταιρεία του ομίλου Quest προσέφυγε στην ΕΕΤΤ και η ρυθμιστική αρχή τη δικαίωσε, κρίνοντας ότι τα ΕΛΤΑ πρόσφεραν την υπηρεσία κάτω του κόστους λειτουργίας της επιχείρησης. Μάλιστα, όπως αναφέρουν στελέχη κοντά στην υπόθεση, κατά τη συγκεκριμένη περίοδο, τα ΕΛΤΑ πωλούσαν τη σχετική υπηρεσία προς 0,50 έως 0,60 ευρώ ανά λογαριασμό (π.χ. ΔΕΗ), δηλαδή 25% έως 50% ακριβότερα απ’ ότι στην ΕΥΔΑΠ. Ωστόσο, όπως σημειώνουν, οι υψηλές αυτές χρεώσεις παρέχονταν μόνον σε διαγωνισμούς και συμβάσεις όπου δεν υπήρχε ανταγωνισμός. Ετσι το 2016, το συμβόλαιο της ΕΥΔΑΠ περιήλθε στην ACS με την προσφορά μιας επιπλέον έκπτωσης στη διανομή περίπου 10% από την αρχική τιμή των 0,45 ευρώ. Τα ΕΛΤΑ μετά την εξέλιξη αυτή, προσέφυγαν στα δικαστήρια κατά της απόφασης της ΕΕΤΤ και πριν από μερικούς μήνες (φθινόπωρο του 2019) δικαιώθηκαν. Το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών επέβαλε στην ΕΕΤΤ να ανακαλέσει την απόφαση και επιπλέον να επιστραφεί το διοικητικό πρόστιμο που είχε επιβάλει στην κρατική επιχείρηση. Τόσο η ΕΕΤΤ, όσο και η ACS κατέθεσαν αίτηση αναίρεσης της σχετικής απόφασης στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Η υπόθεση αναμένεται να εκδικασθεί στο μέλλον.
Πάντως, έχει σημασία ότι στην απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, αναγνωρίζεται ότι όντως τα ΕΛΤΑ πρόσφεραν την υπηρεσία στην ΕΥΔΑΠ κάτω του κόστους, αλλά αυτή η τακτική δεν ήταν «προσχεδιασμένη» με στόχο την εξόντωση του ανταγωνισμού.