Ο κορωνοϊός ανοίγει τον δρόμο για χαμηλότερο πλεόνασμα

Ο κορωνοϊός ανοίγει τον δρόμο για χαμηλότερο πλεόνασμα

3' 50" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Τη μέγιστη δυνατή δημοσιονομική ευελιξία διεκδικεί η κυβέρνηση από το αυριανό Eurogroup, καθώς η αυστηρή τήρηση της μεταμνημονιακής συμφωνίας για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ δείχνει πλέον παράλογη, υπό το πρίσμα των ανυπολόγιστων συνεπειών, ανθρώπινων και οικονομικών, της επιδημίας του κορωνοϊού.

Το κόστος, στο δημοσιονομικό επίπεδο, έρχεται από δύο πλευρές: δαπάνες και έσοδα. Οι δαπάνες αυξάνονται ήδη, καθώς η κυβέρνηση, όπως ανακοίνωσε την Παρασκευή ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, ετοιμάζεται να διαθέσει τουλάχιστον 200 εκατ. ευρώ επιπλέον των προβλεπομένων στον προϋπολογισμό για την ενίσχυση της υγείας.

Εξίσου υψηλό προβλέπεται το κόστος για τη στήριξη των εργαζομένων σε πληττόμενες επιχειρήσεις, καθώς ο αρχικός περιορισμένος κατάλογος των καταστημάτων που έκλεισαν σε συγκεκριμένες περιοχές διευρύνθηκε τελικά με μεγάλες κατηγορίες, όπως τα εστιατόρια, και επεκτάθηκε στο σύνολο της χώρας. Το ποσό θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο την επόμενη εβδομάδα,  καθώς νέα μέτρα θα ανακοινωθούν για πληττόμενους κλάδους, που δεν κατεβάζουν μεν ρολά, αλλά υποφέρουν από την κρίση.

Από την πλευρά των εσόδων, ο προϋπολογισμός θα λυγίσει κατ’ αρχάς εξαιτίας της κάμψης της οικονομικής δραστηριότητας, αλλά και της αναστολής φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων. Αναστολή που εφαρμόζεται προς το παρόν μόνο στις κλειστές επιχειρήσεις, αλλά θα επεκταθεί την ερχόμενη εβδομάδα και αυτή σε όλους τους πληττόμενους  κλάδους. Ενας μηχανισμός παρακολούθησης, τον οποίο εποπτεύει ο υφυπουργός Δημοσιονομικής Πολιτικής Θεόδωρος Σκυλακάκης, θα επιστρατεύσει στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, των τραπεζών (ηλεκτρονικές πληρωμές) και της ΑΑΔΕ για να διαπιστώσει ποιοι τομείς εμφανίζουν σημαντική πτώση οικονομικής δραστηριότητας.

Παρότι η αναστολή δεν είναι απαλλαγή, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει αν και πότε οι επιχειρήσεις θα είναι σε θέση να πληρώσουν. Σε κάθε περίπτωση, με τον τζίρο στο ναδίρ και τον ρυθμό ανάπτυξης να παίρνει την κατηφόρα, τα φορολογικά έσοδα κινδυνεύουν να βουλιάξουν.

Με αυτά τα δεδομένα, που δεν διαχωρίζουν την ελληνική οικονομία από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές, η κυβέρνηση διεκδικεί να μην διαχωριστεί ούτε ως προς την ευελιξία που θα επιδειχθεί στην τήρηση των κανόνων του συμφώνου σταθερότητας. Ετσι, αν δοθεί ένα περιθώριο ευελιξίας π.χ. μιας ποσοστιαίας μονάδας του ΑΕΠ στους δημοσιονομικούς στόχους των υπόλοιπων χωρών (δεν θα είναι το ίδιο για όλες), λόγω ύφεσης, να μπορεί και η Ελλάδα να μειώσει τον στόχο π.χ. στο 2,5% του ΑΕΠ. Επιπλέον, διεκδικεί να μπορεί να εξαιρεί και τις δαπάνες που σχετίζονται με τον κορωνοϊό, όπως αυτές που σχετίζονται με επιχειρήσεις, εργαζομένους και συστήματα υγείας. Ταυτόχρονα, εκκρεμεί και το αίτημα για την εξαίρεση των δαπανών που σχετίζονται με το προσφυγικό.

Η Ελλάδα, βεβαίως, δεν υπόκειται στους κανόνες του συμφώνου σταθερότητας, αλλά σε αυτούς της μεταμνημονιακής εποπτείας. Ετσι, δεν καλύπτεται από τη ρήτρα ευελιξίας που προβλέπεται για «ασυνήθιστα γεγονότα». Προσβλέπει, όμως, σε μια ανοιχτόμυαλη αντιμετώπιση από τους εταίρους της, σε μια εποχή που δεν σηκώνει αγκυλώσεις.

Ωστόσο, αν και δεν είναι η ώρα ακόμη για απολογισμούς, μια και βρισκόμαστε στην αρχή της τεράστιας αυτής κρίσης, οικονομικοί παράγοντες επισημαίνουν ότι στο τέλος αυτού του εκτροχιασμού περιμένει τη χώρα μια σαφής επιδείνωση της δημοσιονομικής θέσης της, με υψηλότερο χρέος αλλά και περισσότερα κόκκινα δάνεια.

Σε τρεις άξονες τα μέτρα στήριξης

Μέτρα σε τρεις κοινούς άξονες προωθούν Ελλάδα και Ευρώπη, όπως προκύπτει από τις ανακοινώσεις του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα αλλά και τη δήλωση του προέδρου του Eurogroup Μάριο Σεντένο, την Παρασκευή: 

1. Για τη στήριξη των συστημάτων υγείας.

2. Για τους εργαζομένους που κινδυνεύουν επειδή κλείνουν οι επιχειρήσεις. 

3. Για τις επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν έλλειψη ρευστότητας, ξεκινώντας από την αναστολή πληρωμής φόρων.

Τα μέτρα αναμένεται να εξειδικευτούν περαιτέρω τη Δευτέρα στο Εurogroup, αλλά ήδη διατυπώνονται επισημάνσεις ότι η Ευρώπη θα χρειαστεί να προχωρήσει στο επόμενο βήμα, θεσπίζοντας μια πιο γενναιόδωρη ενίσχυση των επιχειρήσεών της και όχι απλώς να αναστέλλει τις φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις τους. Ο διευθυντής του ινστιτούτου Bruegel Γκούντραμ Βολφ έγραψε την Πέμπτη ότι συνιστώνται μέτρα που θα ελαφρύνουν τις επιχειρήσεις, ενώ ταυτόχρονα θα προστατεύουν τους εργαζομένους.

Πρότεινε μειώσεις της φορολογίας των εργαζομένων και μειώσεις των ασφαλιστικών εισφορών. Το τελευταίο περιλαμβάνεται στα σχέδια της ελληνικής κυβέρνησης, ούτως ή άλλως.

Σε άρθρο έξι γνωστών οικονομολόγων που δημοσίευσε το CEPR (Kέντρο Ερευνας Οικονομικής Πολιτικής) επισημαίνεται ότι την αναστολή πληρωμής φόρων πρέπει να ακολουθήσει ένα στάδιο ουσιαστικής οικονομικής βοήθειας των επιχειρήσεων, με τη μορφή φορολογικών ελαφρύνσεων και πιστωτικών γραμμών, καθώς δεν θα αντιμετωπίζουν μόνο πρόβλημα ρευστότητας, αλλά και μόνιμης απώλειας εισοδήματος.

Υπολογίζεται δε ότι το κόστος θα είναι της τάξεως του 1%-1,5% του ΑΕΠ.

Στα καθ’ ημάς, ο ΣΕΒ στο μηνιαίο δελτίο του έκανε προχθές μια σχετική αναφορά. Το επερχόμενο πρόβλημα ζήτησης, επισήμαινε, πρέπει να αντιμετωπισθεί με επιστροφές φόρων και μειώσεις φόρων παρακράτησης.

Είναι σίγουρο ότι ο λογαριασμός του κορωνοϊού θα απαιτήσει μια πραγματικά τολμηρή στροφή στην ευρωπαϊκή πολιτική δημοσιονομικής αυστηρότητας, η οποία ίσως κρίνει, όπως επισημαίνουν οι αναλυτές, το μέλλον της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή