Διπλό bypass για τις επιχειρήσεις, που πλήττονται με μαζικό «πάγωμα» δανείων σε συνδυασμό με ισχυρή τόνωση της ρευστότητας μέσω κεφαλαίων κίνησης, δρομολογούν οι τράπεζες σε συνεργασία με τα υπουργεία Οικονομικών και Ανάπτυξης, σε μια προσπάθεια να περισώσουν όσες ήταν βιώσιμες πριν από το ξέσπασμα της κρίσης που προκάλεσε η πανδημία.
Το πρόγραμμα αναστολής δόσεων για τις επιχειρήσεις που ήταν μέχρι πρόσφατα ενήμερες αναμένεται να μπει σε πλήρη εφαρμογή από τις τράπεζες αυτή την εβδομάδα, ενώ έως και τις αρχές Μαΐου αναμένεται να ενεργοποιηθεί το πρόγραμμα εγγυήσεων του υπουργείου Ανάπτυξης για τη χορήγηση κεφαλαίων κίνησης. Το πρόγραμμα, σύμφωνα με τις τράπεζες που συμμετέχουν ενεργά στη διαμόρφωσή του, θα αποτελέσει αναπόσπαστο μέρος της προσπάθειας στήριξης των επιχειρήσεων που πλήττονται άμεσα από την κρίση, με έμφαση στους τομείς του τουρισμού, των μεταφορών, της εστίασης και του λιανεμπορίου και όχι μόνον.
Ζητούμενο, όπως εξηγούν, αποτελεί η στήριξη εκατοντάδων μικρών επιχειρήσεων που λειτουργούν γύρω από τους βασικούς κλάδους της οικονομίας, των οποίων οι δυνατότητες επιβίωσης είναι οριακές.
Οι τράπεζες προκρίνουν την ενίσχυση της ρευστότητας ως ισοδύναμο μέτρο με την αναστολή των δανείων, καθώς, όπως εξηγούν αρμόδια στελέχη, από αυτό θα εξαρτηθεί η προσπάθεια αναχαίτισης της ανεργίας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στον κλάδο του τουρισμού και της εστίασης απασχολούνται πάνω από 400.000 εργαζόμενοι, ενώ πολλαπλάσιος είναι ο αριθμός και όσων απασχολούνται σε συναφείς κλάδους που λειτουργούν ως δορυφόροι του τουρισμού.
Στο υπουργείο Ανάπτυξης εκτιμούν πως το πρόγραμμα εγγυήσεων θα ενεργοποιηθεί στις αρχές Απριλίου και η εκτιμώμενη ρευστότητα θα φτάσει τα 3,5 δισ. ευρώ με προοπτική διπλασιασμού της. Σε πρώτη φάση, οι πόροι που έχουν δεσμευθεί μέσω ΕΣΠΑ ανέρχονται σε 1 δισ. ευρώ, που μετά τη μόχλευση με τραπεζικά κεφάλαια θα διοχετεύσουν δάνεια ύψους 3,5 δισ. ευρώ, ενώ σταδιακά οι κρατικές εγγυήσεις μπορούν να διπλασιαστούν στα 2 δισ. ευρώ κινητοποιώντας ρευστότητα 7 δισ. ευρώ.
Τα δάνεια θα δοθούν υπό τη μορφή κεφαλαίου κίνησης τόσο σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις όσο και σε μεγάλες επιχειρήσεις που ήταν μέχρι και τα τέλη του 2019 συνεπείς στις υποχρεώσεις τους προς τις τράπεζες, δηλαδή δεν είχαν εμφανίσει καθυστέρηση μεγαλύτερη των τριών μηνών.
Σύμφωνα με το προσχέδιο νόμου, η εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου θα καλύπτει το 80% του κάθε δανείου που θα χορηγείται, ενώ οι τράπεζες θα καλύπτουν το υπόλοιπο 20%. Το πρόγραμμα ωστόσο προβλέπει πλαφόν εγγύησης για το σύνολο του χαρτοφυλακίου των δανείων που θα χορηγηθούν, το οποίο με βάση τις τελευταίες πληροφορίες διαμορφώνεται στο 30% για τα δάνεια που θα δοθούν σε μεγάλες επιχειρήσεις και στο 40% για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Αντικείμενο επεξεργασίας με τις τράπεζες αποτελεί επίσης το ύψος της προμήθειας που θα καταβάλλεται και το οποίο σύμφωνα με το προσχέδιο κλιμακώνεται από 0,25% έως και 2% ανάλογα με τη διάρκεια του δανείου και το είδος της επιχείρησης, δηλαδή εάν πρόκειται για μικρομεσαία ή για μεγάλη επιχείρηση. Σύμφωνα με τις τράπεζες, το ύψος της προμήθειας θεωρείται υψηλό, επιβαρύνοντας το κόστος για τις επιχειρήσεις, αλλά, όπως εξηγούν αρμόδιες πηγές του υπουργείου Ανάπτυξης, το κόστος αυτό είναι ανελαστικό καθώς καθορίζεται από τους ευρωπαϊκούς κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων. Να σημειωθεί ότι το ύψος της προμήθειας θα επηρεάσει και το επιτόκιο, το τελικό ύψος του οποίου θα καθοριστεί από τις τράπεζες με βάση και τις εξασφαλίσεις που θα απαιτήσουν από τις επιχειρήσεις. Με δεδομένο ότι η κρατική εγγύηση καλύπτει το 30%-40% στο σύνολο του χαρτοφυλακίου –ανάλογα με το μέγεθος των επιχειρήσεων– ζητούμενο είναι το κατά πόσον οι ελληνικές επιχειρήσεις διαθέτουν επαρκείς εξασφαλίσεις για να δανειοδοτηθούν από το πρόγραμμα. Σε μια προσπάθεια να περιοριστεί το τελικό κόστος για τις επιχειρήσεις, οι τράπεζες έχουν προτείνει εναλλακτικά την κατάργηση της εισφοράς 0,6% του νόμου 128.
Η κρατική εγγύηση θα αφορά όσα δάνεια εκταμιευθούν εντός του 2020 και θα καλύπτει τις τυχόν ζημιές για όλη την περίοδο των 5 ετών. Τα δάνεια με τη μορφή κεφαλαίου κίνησης θα έχουν διάρκεια έως 5 έτη εφόσον πρόκειται για δάνεια τακτής λήξης ή έως 3 έτη όταν η αποπληρωμή του κεφαλαίου προβλέπεται να γίνει στη λήξη με τη μορφή δανείου ballon. Το ποσό οφειλής που θα καλύπτεται από την κρατική εγγύηση θα αφορά το ανεξόφλητο κεφάλαιο του δανείου πλέον των τόκων και για διάστημα έως και 90 ημέρες συνεχόμενης καθυστέρησης.
Τα όρια
Το ποσό του δανείου, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, δεν θα υπερβαίνει ένα από τα παρακάτω όρια:
– Το διπλάσιο του ετήσιου μισθολογικού κόστους της επιχείρησης (συμπεριλαμβανομένων των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης καθώς και του κόστους του προσωπικού που εργάζεται στους χώρους της επιχείρησης, αλλά επίσημα περιλαμβάνεται στις μισθοδοτικές καταστάσεις υπεργολάβων) για το 2019.
– Το 25% του συνολικού κύκλου εργασιών της επιχείρησης κατά το 2019.
– Υστερα από τεκμηρίωση και βάσει σχεδίου που καθορίζει τις ανάγκες ρευστότητας του δικαιούχου, το ποσό του δανείου μπορεί να αυξηθεί πέραν των παραπάνω ορίων προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες ρευστότητας από την ημερομηνία χορήγησης του δανείου και για τους επόμενους 18 μήνες για τη μικρομεσαία επιχείρηση και για τους επόμενους 12 μήνες για τη μεγάλη επιχείρηση.