Τη δεκαετία του 1990 η παραγωγή ξεκίνησε να μεταφέρεται προς ανατολάς. Αρχικά αυτό έγινε με τις ασιατικές τίγρεις (Χονγκ Κονγκ, Σιγκαπούρη, Νότια Κορέα και Ταιβάν). Οι οικονομικές σχέσεις της Κίνας με την Ευρωπαϊκή Ένωση αρχίσαν να αναθερμαίνονται από το 1995, όταν ήρθησαν οι δασμοί που είχαν επιβληθεί μετά τη σφαγή της Τιεν α Μεν (1989). Η Κίνα έγινε μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου το 2001. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το στοίχημα της εφοδιαστικής αλυσίδας ήταν η ελαχιστοποίηση του κόστους. Κάποιες εταιρείες τα κατάφεραν, ενώ άλλες έσβησαν.
Το στοίχημα αυτό όμως ανήκει πλέον στο παρελθόν. Αύριο οι εφοδιαστικές αλυσίδες θα κληθούν να πετύχουν μία νέα ισορροπία. Μία ισορροπία βελτιστοποίησης (όχι ελαχιστοποίησης) του κόστους σε σχέση με την ασφάλεια εφοδιασμού. Η αναθεώρηση της στρατηγικής κάποιων εταιρειών ξεκίνησε με την επιβολή δασμών από πλευράς ΗΠΑ στην Κίνα τον τελευταίο χρόνο, χωρίς όμως να έχουμε δει δραστικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας των εφοδιαστικών αλυσίδων καθώς κυριάρχησε η αίσθηση ότι αυτό θα ήταν κάτι παροδικό.
Η εμφάνιση του COVID-19 αλλάζει αυτό το σκηνικό. Όχι γιατί ο ιός δεν θα είναι επίσης παροδικός, αλλά γιατί τονίζει την ευαισθησία του συστήματος σε νέα εξωγενή σοκ. Εμφανίζει έτσι μία αδυναμία του μέχρι σήμερα τρόπου λειτουργίας πολλών εταιρειών – τη θεώρηση μίας συνεχιζόμενης εύρυθμης παγκοσμιοποιημένης οικονομίας ως δεδομένης. Ασχέτως του πως θα ανταπεξέλθουν στην παρούσα κρίση, πολλές εταιρείες δεν θα ξανακάνουν αυτό το λάθος. Κάποιες θα αποτραβηχτούν από την Ασία και πιθανώς θα κοιτάξουν εκ νέου επενδυτικούς προορισμούς όπως η Ελλάδα. Κάποιες άλλες θα αρχίσουν να λειτουργούν με σημαντικά υψηλότερα αποθέματα ασφαλείας απ’ ότι μέχρι σήμερα, γεγονός που θα ενισχύσει τον ρόλο των σταθμών εμπορευματοκιβωτίων στον Πειραιά.
Η Ελλάδα μπορεί σε αυτήν τη συγκυρία να αξιοποιήσει τη στρατηγική της θέση στην καρδιά της Ευρώπης, γεωγραφικά και πολιτικά, και να αναπτύξει τόσο τον κλάδο των logistics όσο και αυτόν της μεταποίησης. Πρέπει όμως να δράσει άμεσα. Εκτός από την εντατικοποίηση των μεταρρυθμίσεων, θα χρειαστεί να προχωρήσει με ταχύτητα σε ενέργειες εξωστρέφειας ώστε να δηλώσει παρών σε αυτόν τον νέο γύρο του διεθνούς καταμερισμού επενδύσεων. Οι στρατηγικές των εταιρειών για την επόμενη μέρα διαμορφώνονται τώρα, μεσούσης της κρίσης. Όταν αυτή παρέλθει, οι σημερινοί σχεδιασμοί απλά θα τεθούν σε εφαρμογή.
*Ο Σόλων Μόλχο είναι Finance Expert