Την προστασία της πρώτης κατοικίας, αλλά υπό την προϋπόθεση ότι ο οφειλέτης αναλαμβάνει να αποπληρώσει την αξία ρευστοποίησης αυτής σε περίοδο έως 35 ετών, προβλέπει η πρόταση νόμου που απέστειλε χθες στην κυβέρνηση η Ενωση Δικαίου Προστασίας Καταναλωτή (ΕΔΙΠΚΑ), η οποία αποτελείται από δικηγόρους, πανεπιστημιακούς, δικαστές. Η ίδια πρόταση προβλέπει επίσης απαλλαγή του οφειλέτη ακόμη και εντός έξι μηνών από τα λοιπά χρέη σε περίπτωση που ρευστοποιηθεί το σύνολο της περιουσίας του. Υπενθυμίζεται ότι την προηγούμενη εβδομάδα η «Κ» παρουσίασε το προσχέδιο για τον νέο πτωχευτικό κώδικα που έχει επεξεργασθεί η κυβέρνηση και το οποίο έχει αποσταλεί στους θεσμούς.
Κατ’ αρχάς, η πρόταση νόμου της ΕΔΙΠΚΑ ρυθμίζει την αντιμετώπιση της αφερεγγυότητας των φυσικών προσώπων, ανεξάρτητα από την εμπορική τους ιδιότητα, σε έναν ξεχωριστό από τον πτωχευτικό κώδικα νόμο. Βασικά σημεία της πρότασης σε ό,τι αφορά την προστασία της πρώτης κατοικίας είναι τα ακόλουθα:
• Ο οφειλέτης μπορεί να ζητήσει την εξαίρεση από τη ρευστοποίηση της κύριας κατοικίας του της οποίας η αντικειμενική αξία δεν υπερβαίνει τις 200.000 ευρώ (για άγαμο) και φτάνει τις 300.000 ευρώ για έγγαμο με δύο παιδιά.
• Ο οφειλέτης αναλαμβάνει να αποπληρώσει την αξία ρευστοποίησης της κατοικίας, ποσό δηλαδή μεγαλύτερο από αυτό που συνήθως επιδικάζουν σήμερα τα ειρηνοδικεία, με τη ρύθμιση να φτάνει τα 35 έτη. Προβλέπεται, πάντως, η δυνατότητα των πιστωτών να αιτούνται ανά πέντε έτη τη σύντμηση του χρόνου αποπληρωμής, εφόσον έχει βελτιωθεί σημαντικά το εισόδημα του οφειλέτη.
• Οι δόσεις που καταβάλλει ο οφειλέτης είναι έντοκες.
• Στην περίπτωση που ένας οφειλέτης έχει κατοικία με αξία που υπερβαίνει τα προστατευτικά όρια, μπορεί να ακολουθηθεί η εξής διαδικασία: η αρχική του κατοικία πωλείται με μέριμνα του εκκαθαριστή. Ενα μέρος του τιμήματος καταλήγει στους πιστωτές και το υπόλοιπο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αγορά κατοικίας που επιλέγει ο οφειλέτης και εκπληρώνει τα κριτήρια προστασίας. Η δυνατότητα αυτή παρέχεται και σε νοικοκυριά των οποίων η κατοικία εμπίπτει στα προστατευόμενα όρια, πλην όμως, προκειμένου να είναι σε θέση να εξυπηρετήσουν καλύτερα τη ρύθμιση, επιθυμούν την αντικατάστασή της με μία χαμηλότερης αξίας.
• Παρέχεται η δυνατότητα εξαίρεσης από τη ρευστοποίηση αγρών που είναι αναγκαίοι για την άσκηση της επαγγελματικής δραστηριότητας των κατ’ επάγγελμα αγροτών. Το δικαστήριο κρίνει πόσες και ποιες εκτάσεις μπορούν να εξαιρεθούν από τη ρευστοποίηση. Κατ’ αντιστοιχία με τα παραπάνω, ο αγρότης-οφειλέτης καταβάλλει στους πιστωτές την αξία ρευστοποίησης των αγρών.
Οι αποφάσεις των ειρηνοδικείων προτείνεται να εκδίδονται εντός έξι μηνών. Ως ασφαλιστική δικλίδα για τους πιστωτές περιλαμβάνεται διάταξη, που προβλέπει ότι η κατάθεση της αίτησης για προστασία της κύριας κατοικίας δεν συνεπάγεται αυτοδίκαιη αναστολή της αναγκαστικής εκτέλεσης εις βάρος του οφειλέτη που έχει ήδη ξεκινήσει.
Προβλέπεται, τέλος, ότι ο οφειλέτης απαλλάσσεται από τα λοιπά χρέη του εφόσον τηρήσει τη ρύθμιση για τρία έτη. Ειδικά όμως για όσους δεν διαθέτουν περιουσία ή θα ρευστοποιηθεί το σύνολο της περιουσίας τους και συντρέχουν προϋποθέσεις που δεν δικαιολογούν επαρκές εισόδημα για την κάλυψη των βιοτικών αναγκών, προβλέπεται απαλλαγή εντός έξι μηνών.