Εάν αποδεχόταν μια απομείωση της αξίας των ελληνικών κρατικών
ομολόγων που διακρατεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) θα
βοηθούσε την Αθήνα και θα καθησύχαζε τους επενδυτές που φοβούνται
ότι θα υποστούν νέες ζημίες, αλλά μια τέτοια κίνηση συναντά σφοδρή
αντίσταση στο εσωτερικό της, υποστηρίζει σε σημερινό ρεπορτάζ του
το πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς.
Η Ελλάδα απέχει πολύ από το να εκπληρώσει τους όρους της δεύτερης
δανειακής σύμβασης και παρότι κυβερνητικοί αξιωματούχοι
κρατών-μελών της ευρωζώνης εκδηλώνουν όλο και περισσότερη
ανυπομονησία, ταυτόχρονα ανησυχούν για τον κίνδυνο μια έξοδος της
χώρας από την 17μελή ευρωζώνη να πυροδοτήσει κλιμάκωση των πιέσεων
των αγορών στην Ισπανία και την Ιταλία και να κλιμακώσει την κρίση
χρέους.
Εάν αποφάσιζε να προχωρήσει εθελοντικά σε απομείωση (το λεγόμενο
Official Sector Involvement, ή OSI) η ΕΚΤ θα μείωνε το συνολικό
ποσό του ελληνικού χρέους, ενώ θα άμβλυνε τις ανησυχίες των
αγορών.
Όταν οι ιδιώτες πιστωτές της Ελλάδας είχαν δεχθεί την απομείωση της
αξίας των ομολόγων που διακρατούσαν (PSI) στο πλαίσιο της
αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους νωρίτερα φέτος, η ΕΚΤ δεν είχε
συμμετάσχει. Επενδυτές εκφράζουν ανησυχία πως το ίδιο μπορεί να
συμβεί και σε ενδεχόμενη νέα αναδιάρθρωση.
Ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι ανακοίνωσε στις 2 Αυγούστου ότι η
τράπεζα ίσως προχωρήσει σε νέες αγορές κρατικών ομολόγων και ότι
«θα απαντήσει στις ανησυχίες των ιδιωτών επενδυτών».
Αυτό θα είναι «καλό για την Ελλάδα και για τις παρεμβάσεις στις
άλλες χώρες» ομόλογα των οποίων αγοράζει η τράπεζα, υποστήριξε ένας
οικονομολόγος της Deutsche Bank, ο Ζιλ Μεκ. «Εάν θέλεις να δείξεις
στην αγορά ότι δεν θεωρείς εαυτόν ανώτερο και ταυτόχρονα δεν θέλεις
να θέσεις σε κίνδυνο την δυνατότητα του ΕΤΧΣ/ΕΜΣ (Ευρωπαϊκού
Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας/Ευρωπαϊκού Μηχανισμού
Σταθερότητας), δέχεσαι την απομείωση (του χρέους) της Ελλάδας σε
ένδειξη καλής θέλησης», πρόσθεσε ο οικονομολόγος της γερμανικής
τράπεζας.
Στελέχη της ΕΚΤ απεχθάνονται την ιδέα η τράπεζα να υποστεί ζημιές
και να κατηγορηθεί για πολιτικό ρόλο και άμεσο επηρεασμό της
νομισματικής πολιτικής. Αυτό ίσως οδηγήσει στην αναζήτηση πιο
‘δημιουργικών’ λύσεων, εκτιμά το Ρόιτερς.
Ένα σενάριο προβλέπει τα ευρωπαϊκά ταμεία να δώσουν εγγυήσεις στην
ΕΚΤ για τις περαιτέρω αγορές κρατικών ομολόγων, να προσφέρουν
δηλαδή ασφάλιστρα κινδύνου για το ενδεχόμενο ζημιών. Αυτό όμως θα
έστρεφε την προσοχή στην πεπερασμένη ‘δύναμη πυρός’ των ταμείων και
θα έθετε για άλλη μια φορά το ερώτημα εάν η Ευρώπη θα διαθέσει
τεράστια ποσά για να αντιμετωπίσει την κρίση χρέους.
Σύμφωνα με το Ρόιτερς, αντιμέτωποι με τα «φρικτά», όπως τα
αποκάλεσε ένα ευρωπαίος αξιωματούχος, δεδομένα όσον αφορά την
ελληνική οικονομία, οι διαμορφωτές πολιτικής στην ΕΕ εργάζονται για
μια λύση «της ύστατης ευκαιρίας» προκειμένου να μειώσουν το χρέος
και να παραμείνει η χώρα στην ΕΕ. Ένα ακόμα σενάριο προβλέπει την
απομείωση, ή «κούρεμα», άλλων 100 δισ. ευρώ.
Όμως η ΕΚΤ, που εδρεύει στην Φρανκφούρτη, δεν έχει δεχθεί ποτέ
απομείωση της αξίας ομολόγων που αποκτά, συνήθως παρεμβαίνοντας
στην δευτερογενή αγορά.
Η ΕΚΤ έχει δαπανήσει περίπου 38 δισ. ευρώ για να αγοράσει ελληνικά
κρατικά ομόλογα ονομαστικής αξίας 50 δισ. ευρώ. Ελληνικά ομόλογα
διακρατούν και κεντρικές τράπεζες κρατών-μελών της Ένωσης. Δεν
είναι επακριβώς γνωστό το ποσό, αλλά εκτιμάται ότι ανέρχεται σε
περίπου 12 δισ. ευρώ.
Μια πηγή της ΕΚΤ είπε ότι το να αποδεχθεί το «κούρεμα» θα σήμαινε
πως η τράπεζα θα υφίστατο «απώλεια αξιοπιστίας», ενώ ένας πρώην
οικονομολόγος της που έχει μεταπηδήσει σε ιδιωτική τράπεζα
επισήμανε ότι θα δεχόταν επικρίσεις ότι δρα «για λογαριασμό
κυβερνήσεων».
Πάντως ήδη η ΕΚΤ έχει διανύσει κάποια απόσταση, αφού το Φεβρουάριο
συμφώνησε να μην εισπράξει τα κέρδη της από τους τόκους των
ελληνικών ομολόγων, 5 δισ. ευρώ.
Αυτό που ανησυχεί ωστόσο τα στελέχη της και ευρωπαίους πολιτικούς
είναι ο κίνδυνος να δημιουργηθεί ένα «προηγούμενο», ειδικά καθώς η
ΕΚΤ εικάζεται πως θα προβεί σε μεγάλες αγορές ισπανικών και
ιταλικών ομολόγων. Εάν συμβεί ένα «κούρεμα», αυτό θα επιχειρηθεί να
«κρυφτεί» με διάφορα λογιστικά τεχνάσματα, εκτίμησε μια Αμερικανίδα
οικονομολόγος, η ’ννα Γκίλπερν, σύμβουλος του υπουργείου
Οικονομικών.