Ανατροπή στόχων και αλλαγή σχεδίων έχει επιφέρει η πανδημία, και κυρίως τα μέτρα που συνόδευσαν την αντιμετώπισή της, στα επιτελεία των μεγάλων ξένων επενδυτικών funds που τοποθετήθηκαν στην ελληνική αγορά ακινήτων τα προηγούμενα χρόνια.
Η επέκταση του μέτρου της έκπτωσης ενοικίου κατά 40% σε όλες τις πληττόμενες επιχειρήσεις του εμπορίου, της εστίασης και του τουρισμού και στον μήνα Ιούνιο θα σημάνει την επί τρεις και πλέον μήνες μείωση εσόδων. Ως εκ τούτου, επικρατεί προβληματισμός, κυρίως ως προς την τάση παγίωσης των μειώσεων αυτών και κατά τους υπόλοιπους μήνες του έτους, ενδεχομένως και εντός του 2021, εφόσον δεν υπάρξει βελτίωση των συνθηκών στην αγορά.
Ταυτόχρονα, όμως, η κατάσταση αυτή, η οποία βεβαίως δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο, αναμένεται να μειώσει και τις αποτιμήσεις των επενδυτικών ακινήτων, λόγω των μειωμένων εσόδων που θα έχουν τους επόμενους μήνες. Η εξέλιξη αυτή ενδέχεται να έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις, ιδίως σε όσα funds είχαν μοχλεύσει μεγάλο μέρος των κεφαλαίων τους. Για παράδειγμα, στην προηγούμενη αντίστοιχη κρίση, στις αρχές της δεκαετίας του 2010, πολλά ξένα επενδυτικά κεφάλαια, π.χ. στις ΗΠΑ, κλήθηκαν να προσφέρουν πρόσθετες εγγυήσεις στις τράπεζες για τα δάνεια που έλαβαν για τις εξαγορές ακινήτων που πραγματοποίησαν.
Επιπλοκές έχει δημιουργήσει η μείωση ενοικίου κατά 40% και σε ιδιώτες μικροεπενδυτές, οι οποίοι είχαν τοποθετηθεί στην ελληνική αγορά αποκτώντας, π.χ., ένα κατάστημα, λαμβάνοντας παράλληλα και άδεια παραμονής στη χώρα, στο πλαίσιο του προγράμματος «χρυσή βίζα». Ηδη οι άνθρωποι αυτοί, κυρίως Κινέζοι, έχουν κληθεί από τους ενοικιαστές των ακινήτων τους, συνήθως μικρούς καταστηματάρχες ένδυσης – υπόδησης, να ελαστικοποιήσουν τους όρους του συμβολαίου τους και να παρατείνουν για περισσότερους μήνες τη μείωση του ενοικίου. Από την άλλη πλευρά, τόσο οι ΑΕΕΑΠ όσο και άλλα ξένα funds που έχουν πιο μακροπρόθεσμο επενδυτικό προφίλ αντιμετωπίζουν την υφιστάμενη κατάσταση ως «αναγκαίο κακό», δεδομένων των συνθηκών.
Επενδύσεις 1 δισ. το 2019
Υπενθυμίζεται ότι το 2019, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας παροχής υπηρεσιών ακινήτων Proprius, η οποία εκπροσωπεί στην Ελλάδα τον διεθνή όμιλο Cushman & Wakefield, τοποθετήθηκαν στην ελληνική αγορά ακινήτων 1 δισ. ευρώ από θεσμικούς επενδυτές. Εξ αυτών, περίπου το 55% αφορά κτίρια γραφείων, το 25% ξενοδοχεία, το 10% βιομηχανικά ακίνητα και το 5% καταστήματα.
Σύμφωνα με την επικεφαλής της Proprius, οι εγχώριες ΑΕΕΑΠ επένδυσαν περίπου το 20% του παραπάνω ποσού, ήτοι σχεδόν 200 εκατ. ευρώ. Τα υπόλοιπα 800 εκατ. ευρώ επενδύσεων προήλθαν από ξένα επενδυτικά funds ιδιωτικής τοποθέτησης (private equity funds), εταιρείες που αγόρασαν κτίρια για ιδία χρήση, ιδιώτες επενδυτές αλλά και family offices, δηλαδή επενδυτικούς ομίλους διαχείρισης κεφαλαίων ιδιωτών / οικογενειών.