«Το ένα πράγμα που μπορεί να δώσει τις καλύτερες προοπτικές ανάπτυξης στην ελληνική οικονομία είναι η καινοτομία. Μόλις η έννοια της καινοτομίας ενσωματωθεί στην ελληνική οικονομική κουλτούρα, η οικονομία θα ανθήσει και πάλι», αναφέρει σε συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ» ο Ερέλ Μαργκαλίτ, ο ισχυρός άνδρας της Jerusalem Venture Partners (JVP), που έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από 140 επενδύσεις διεθνώς, έχει χαρακτηριστεί από το Forbes ως ο κορυφαίος μη Αμερικανός venture capitalist και έχει υπάρξει ένας εκ των αρχιτεκτόνων του startup οικοσυστήματος του Ισραήλ. Η Ελλάδα πρέπει να αποφασίσει ποια είναι η εξειδίκευσή της και να στρέψει το εκπαιδευτικό και οικονομικό σύστημά της προς αυτή την κατεύθυνση, τονίζει. Ο κ. Μαργκαλίτ, που συναντήθηκε στο Ισραήλ με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, προσέφερε τη συνεργασία του στους τομείς της τεχνολογίας των τροφίμων και της τεχνολογίας της γεωργίας. Μιλώντας στην «Κ», τάσσεται υπέρ της δημιουργίας μιας πρωτοβουλίας καινοτομίας για τις χώρες της μεσογειακής λεκάνης, με σκοπό τη συνεργασία σε projects καινοτομίας και κυβερνοασφάλειας σε όλη την Ευρώπη.
– Η Ελλάδα και το Ισραήλ έχουν περίπου τον ίδιο πληθυσμό, αλλά το ΑΕΠ της χώρας σας είναι σχεδόν διπλάσιο σε σχέση με εκείνο της Ελλάδας. Ποιο είναι το μυστικό πίσω από την οικονομική επιτυχία του Ισραήλ, κατά την άποψή σας;
– Το Ισραήλ είναι ένα νεαρό κράτος, φτιαγμένο από μετανάστες σε μία άνυδρη γη και μία εχθρική περιοχή. Αυτό μας ανάγκασε να καινοτομήσουμε στα πάντα, ειδικά στην ασφάλεια, τη γεωργία και την τεχνολογία. Δεν έχουμε άλλη επιλογή, και αυτό είναι κάποιες φορές η καλύτερη επιλογή. Ημασταν τυχεροί να επιτύχουμε στην τεχνολογική καινοτομία, την κινητήριο δύναμη που πηγαίνει την οικονομία μας μπροστά και μας φέρνει σε ένα υψηλότερο επίπεδο ΑΕΠ. Αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς επενδύσεις στην εκπαίδευση και χωρίς ένα κράτος που να στηρίζει τις επιχειρήσεις στα πρώτα τους στάδια.
– Βλέπετε περιθώρια για την ενίσχυση των οικονομικών σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και Ελλάδας;
– Φυσικά. Πιστεύω πολύ στην περιφερειακή συνεργασία και οι χώρες της Ανατολικής Μεσογείου έχουν κοινά οικονομικά συμφέροντα, από τα οποία μπορούμε όλοι να ωφεληθούμε. Πιστεύω στον σχηματισμό μιας πρωτοβουλίας καινοτομίας για τις χώρες της μεσογειακής λεκάνης, που θα φέρει κοντά 14 αραβικές – μεσογειακές χώρες σε projects που έχουν να κάνουν με τη συνεργασία στην καινοτομία και την κυβερνοασφάλεια στην περιοχή της Ευρώπης και της Μεσογείου.
Βλέπω το Ισραήλ και την Ελλάδα να οδηγούν τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου σε κοινές οικονομικές πρωτοβουλίες, μαζί με την Κύπρο, την Τουρκία, την Αίγυπτο, τον Λίβανο, τη Συρία και την Ιορδανία.
– Ποια είναι η συμβουλή που θα δίνατε στον Ελληνα πρωθυπουργό, ως προς τις κινήσεις που πρέπει να γίνουν για την ελληνική οικονομία;
– Πρώτα από όλα, για να έχεις μία υγιή οικονομία, πρέπει να είσαι ανοικτός προς τον κόσμο. Αυτός ο πρωθυπουργός έχει τη διεθνή οικονομική εμπειρία που χρειάζεται για να το κατανοήσει αυτό, και είμαι χαρούμενος που βλέπω τη θετική πορεία της συνεργασίας της Ελλάδας με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Ακόμα και στην παγκόσμια οικονομική κρίση που προκαλεί η COVID-19, οι οικονομίες που θα ανακάμψουν είναι εκείνες που είναι ανοικτές στον κόσμο. Δεύτερον, μία οικονομία πρέπει να έχει μία ειδικότητα στην οποία να είναι παγκόσμια ηγέτις. Αυτό έχουμε κάνει στο Ισραήλ με τη βιομηχανία της υψηλής τεχνολογίας και την τεχνολογική καινοτομία. Η Ελλάδα πρέπει να αποφασίσει ποια είναι η εξειδίκευσή της και να στρέψει το εκπαιδευτικό και οικονομικό σύστημα προς τα εκεί, ώστε να γίνει η καλύτερη στον κόσμο. Τρίτον, χρειάζονται επενδύσεις στην εκπαίδευση. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να επενδύσει κανείς στο μέλλον από το να επενδύσει στην εκπαίδευση.
– Ποιοι τομείς της ελληνικής οικονομίας θεωρείτε ότι έχουν τις καλύτερες προοπτικές ανάπτυξης;
– Το ένα πράγμα που μπορεί να δώσει τις καλύτερες προοπτικές ανάπτυξης στην ελληνική οικονομία είναι η καινοτομία. Μόλις η έννοια της καινοτομίας ενσωματωθεί στην ελληνική οικονομική κουλτούρα, η οικονομία θα ανθήσει και πάλι. Η καινοτομία μπορεί να εφαρμοστεί σε κάθε κλάδο, αλλά όταν καινοτομείς, μπορείς να γίνεις παγκόσμιος ηγέτης και να έχεις οικονομικούς κλάδους που θα σε σπρώξουν μπροστά. Αυτό είναι το κόνσεπτ που έχουμε δημιουργήσει με τα κέντρα αριστείας Margalit Startup City, είτε πρόκειται για το International Cybercenter στη Νέα Υόρκη και στην Ιερουσαλήμ, στο Ισραήλ, είτε για το κέντρο κυβερνοασφάλειας στην Μπερ Σεβά, το κέντρο ψηφιακής υγείας στη Χάιφα και το κέντρο τεχνολογίας των τροφίμων στην Κιριάτ Σμόνα. Εχουμε αποδείξει ότι η καινοτομία μπορεί να αλλάξει μία πόλη, μία χώρα και μία περιοχή.
– Πώς πρέπει να χρησιμοποιήσει η ελληνική κυβέρνηση τα 32 δισ. ευρώ που θα διαθέσει η Ευρωπαϊκή Ενωση;
– Πιστεύω ότι τα κονδύλια θα πρέπει να διατεθούν προς δύο κατευθύνσεις αυτή τη στιγμή: Η πρώτη είναι για την άμεση στήριξη των υγιών επιχειρήσεων, ώστε να ξεπεράσουν αυτές τις δύσκολες στιγμές. Και η δεύτερη είναι για τη δημιουργία υποδομών ώστε η καινοτομία να γίνει ένας μεγάλος παράγοντας της οικονομίας σας. Χτίστε κέντρα αριστείας, δώστε στους νέους επιχειρηματίες τη στήριξη που χρειάζονται και αυξήστε τη στήριξη προς τα εκπαιδευτικά προγράμματα που διδάσκουν την καινοτομία.
– Μπορεί η ελληνική οικονομία να δημιουργήσει ένα οικοσύστημα υψηλής τεχνολογίας παρόμοιο με του Ισραήλ;
– Η συμβουλή μου είναι κανείς να μην προσπαθεί να μιμηθεί το μοντέλο μιας άλλης χώρας, γιατί ποτέ δεν θα είναι τόσο καλό όσο το αυθεντικό. Αυτό που χρειάζεται είναι η ανάπτυξη ενός οικοσυστήματος που θα δημιουργηθεί στην Ελλάδα και θα είναι ελληνικό στην ουσία του. Συστήνω τη χρήση του κεντρικού θέματος της καινοτομίας και πιστεύω ότι η Ελλάδα θα βρει το δικό της μοναδικό μονοπάτι καινοτομίας. Η Ελλάδα έχει έναν σημαντικό γεωργικό κλάδο και εμείς στο Ισραήλ κάνουμε σπουδαία πράγματα με την τεχνολογία των τροφίμων. Πρότεινα στον πρωθυπουργό να συνεργαστούμε στην τεχνολογία των τροφίμων και στην τεχνολογία της γεωργίας.
Ας θυμηθούμε όλοι ότι η Ελλάδα έχει δώσει στον κόσμο κάποιους από τους πιο πολύτιμους θησαυρούς του, και πρώτα από όλα τη δημοκρατία. Εχει δείξει ότι μπορεί να είναι ένας παγκόσμιος ηγέτης και στη μοντέρνα εποχή. Μία παγκόσμια κρίση είναι και μία στιγμή ευκαιρίας και πιστεύω ότι η Ελλάδα μπορεί να εκμεταλλευθεί αυτή την ευκαιρία και να κάνει σπουδαία πράγματα για την οικονομία της.