Την ενίσχυση της προσωρινής απασχόλησης, ή όπως έχει χαρακτηριστεί στην Ελλάδα του δανεισμού προσωπικού, προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω νέας υπό κατάρτιση οδηγίας.
Την ίδια στιγμή που η αναγνώριση της «προσωρινής απασχόλησης» στην Ελλάδα προκάλεσε αντιδράσεις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητάει την περαιτέρω απελευθέρωση του πλαισίου λειτουργίας των ιδιωτικών γραφείων, εκτιμώντας ότι θα οδηγήσει σε ενίσχυση της κινητικότητας στην αγορά.
Η πρωτοβουλία για την έκδοση της σχετικής οδηγίας, το περιεχόμενο της οποίας συζήτησαν, την προηγούμενη εβδομάδα, οι υπουργοί Εργασίας στο Λουξεμβούργο, ήρθε μετά την αδυναμία των συνδικαλιστικών οργανώσεων εργοδοτών και εργαζομένων να καταλήξουν σε κοινά αποδεκτές προτάσεις για το θέμα.
Η νομοθετική πρόταση της Επιτροπής κινείται περισσότερο προς τη λογική ενίσχυσης της προσωρινής απασχόλησης παρά της υιοθέτησης νέων ρυθμίσεων που θα περιόριζαν τη νέα αυτή μορφή. Παρά το γεγονός ότι η E.E. επισημαίνει πως οι εργαζόμενοι με προσωρινή απασχόληση δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται διαφορετικά από το μόνιμο προσωπικό της επιχείρησης (αρχή της μη διάκρισης), αναγνωρίζει ότι μπορούν να υπάρξουν εξαιρέσεις ως προς την «προστασία των προσωρινώς απασχολούμενων». Ετσι, επισημαίνεται ότι «αν ο εργαζόμενος συνεχίζει να πληρώνεται, από το ιδιωτικό γραφείο, στο διάστημα που μεσολαβεί από την εγκατάλειψη μιας θέση μέχρι την ανάληψη μιας καινούργιας, τότε θεωρείται ότι ο συγκεκριμένος εργαζόμενος απολαμβάνει επαρκούς εργασιακής ασφάλειας». Με άλλα λόγια, τίθεται υπό αμφισβήτηση η ισχύς των συλλογικών ή κλαδικών συμβάσεων εργασίας.
Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα στα κράτη-μέλη να υιοθετήσουν, μέσω συλλογικών συμβάσεων, παρεκκλίσεις από τη γενική αρχή της «μη διάκρισης» ώστε, όπως σημειώνεται, να «καλύπτονται καλύτερα οι ανάγκες της επιχείρησης και του εργαζομένου». Τέλος, προτείνεται η αρχή της μη διάκρισης να μην εφαρμόζεται σε σχέσεις προσωρινής εργασίας με διάρκεια μικρότερη των 6 εβδομάδων. Με αυτόν τον τρόπο, υποστηρίζεται ότι «θα περιοριστούν σημαντικά τα γραφειοκρατικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ιδιωτικά γραφεία ευρέσεως εργασίας». Ετσι, στην πράξη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δίνει το πράσινο φως για περαιτέρω δραστηριοποίηση των ιδιωτικών γραφείων στην αγορά εργασίας, πάντοτε στο πλαίσιο των «απασχολήσιμων» ανέργων.
Ενδεικτικό της επικρατούσας τάσης είναι το κείμενο που φιλοξενείται για το θέμα στο επίσημο έντυπο της Επιτροπής «Social Agenda». Εκεί υπογραμμίζεται πως η προσωρινή εργασία θα ενισχυθεί καθώς «καλύπτει τις ανάγκες τόσο των επιχειρήσεων όσο και των εργαζόμενων, επιτρέπει στις επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν τις παραγωγικές διακυμάνσεις, ενώ και οι εργαζόμενοι αντλούν πολύτιμη εμπειρία χωρίς να πρέπει να δεσμευθούν σε έναν συγκεκριμένο εργοδότη»! Αναγνωρίζει, πάντως, ότι η προσωρινή απασχόληση έχει «επικοινωνιακό πρόβλημα», καθώς σε πολλές περιπτώσεις οι εργαζόμενοι με αυτή τη μορφή αμείβονται χαμηλότερα και δεν συμμετέχουν σε προγράμματα κατάρτισης.
Στην Ευρώπη, σήμερα, απασχολούνται μέσω ιδιωτικών γραφείων περίπου 2,2 εκατομμύρια άτομα, ή σχεδόν το 1,4% του εργατικού δυναμικού.
Στην Ελλάδα, πάλι, η εικόνα παραμένει για άλλη μια φορά συγκεχυμένη. Παρά τη μεγάλη επέκταση του θεσμού σε μεγάλες επιχειρήσεις, τράπεζες και οργανισμούς, και δη στους τομείς της τηλεφωνικής εξυπηρέτησης πελατών, της υποστήριξης (logistics), του καθαρισμού ή της φύλαξης κτιρίων, συγκεκριμένα στοιχεία απουσιάζουν. O κλάδος αριθμεί πλέον 35 εταιρείες, εκ των οποίων οι περισσότερες είναι φυσικά πρόσωπα και διαμεσολαβούν για την πρόσληψη αλλοδαπών ως οικιακών βοηθών.
Οσον αφορά τη γεωγραφική τους κατανομή, 28 γραφεία έχουν λάβει άδεια λειτουργίας στην Αθήνα, 2 στη Θεσσαλονίκη, 3 στο Ηράκλειο Κρήτης και από ένα σε Καβάλα και Τρίκαλα. Από τα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2002, έχουν υπογραφεί 972 συμβάσεις εργασίας, κυρίως «οικιακού» χαρακτήρα. Στην πράξη, οι λίγες ανώνυμες εταιρείες του κλάδου, ελληνικές ή παραρτήματα πολυεθνικών, έχουν εισέλθει στον τομέα της προσωρινής απασχόλησης και έχουν στο δυναμικό τους ανέργους με υψηλό μορφωτικό επίπεδο ή ακόμη και νυν εργαζομένους που αναζητούν καλύτερη θέση απασχόλησης.
Ωστόσο, στο ορατό μέλλον η προσωρινή απασχόληση αναμένεται να επεκταθεί περαιτέρω, δεδομένης της άρνησης των επιχειρήσεων να προσλάβουν προσωπικό πλήρους απασχόλησης, αλλά και του χρόνου που απαιτείται ώστε να επιλέξουν, αυτόνομα, νέο προσωπικό. O ρόλος των ιδιωτικών γραφείων θα είναι, συνεπώς, σημαντικός και όσο ο αριθμός των ανέργων παραμένει υψηλός, η παρουσία τους και οι νέες μορφές εργασίας που προσφέρουν θα ενισχύονται.