Χώρα μη εργαζομένων είναι, τουλάχιστον τυπικά, η Ελλάδα σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας, Eurostat, που φέρουν έξι στους δέκα Ελληνες να μην εργάζονται, αλλά ούτε και να επιθυμούν να εργασθούν. Σημαντικότατο όμως και πολύ ουσιαστικό, παραμένει το ποσοστό των υπολοίπων που επιθυμούν, πλην όμως αδυνατούν να βρουν εργασία.
Συγκεκριμένα, μόλις το 40% των Ελλήνων ή 4,369 εκατομμύρια ασκούν κάποιο επάγγελμα ή αναζητούν εργασία, ενώ 6 εκατομμύρια δεν μπορούν ή δεν επιθυμούν να εργασθούν.
Στα ποσοστά αυτά περιλαμβάνεται φυσικά το σύνολο του πληθυσμού, όμως είναι εμφανής μια αναντιστοιχία με τα άλλα ευρωπαϊκά κράτη, όπου το ποσοστό εργαζομένων και ανέργων, ο λεγόμενος «οικονομικά ενεργός πληθυσμός» φθάνει το ήμισυ ή σε ορισμένες περιπτώσεις και τα δύο τρίτα του συνόλου.
Αρκεί ίσως να σημειωθεί το παράδειγμα της Πορτογαλίας, μιας χώρας με σχεδόν ακριβώς τον ίδιο πληθυσμό και περίπου το ίδιο επίπεδο ανάπτυξης με την Ελλάδα, όπου όμως υπάρχουν ένα εκατομμύριο περισσότεροι εργαζόμενοι από ό,τι στη χώρα μας… Αντιστοίχως, η Ελλάδα έχει τον ίδιο αριθμό οικονομικά ενεργών πολιτών με τη Σουηδία, χώρα με πληθυσμό κατά περίπου ένα εκατομμύριο μικρότερο από τον ελληνικό.
Κατά πόσον τα στοιχεία αυτά καταδεικνύουν κάποια ασυνήθιστη νωχέλεια του Ελληνα, αποτυπώνουν το πρόβλημα της παραοικονομίας και της μαύρης εργασίας, ή αποτελούν αντανάκλαση των τεραστίων δυσλειτουργιών της ελληνικής οικονομίας, μένει να αποδειχθεί.
Στατιστικά πάντως και λαμβάνοντας υπ’ όψιν μόνο το τμήμα του πληθυσμού ηλικίας μεταξύ 15 και 64 ετών που έχει εργασία, η χώρα εμφανίζει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά απασχόλησης, στην Ευρώπη. Συνολικά, το ποσοστό είναι 56,9%, το δεύτερο χαμηλότερο στην Ενωση ύστερα από της Ιταλίας και ελαφρά βελτιωμένο σε σχέση με το 2001 όταν είχε διολισθήσει για τρίτο συνεχές έτος για να φθάσει το 55,4%. Με άλλα λόγια από το πλέον δραστήριο τμήμα του πληθυσμού, σχεδόν οι μισοί δεν εργάζονται…
Το φαινόμενο αυτό, θα πρέπει να σημειωθεί είναι ιδιαίτερα έντονο στις γυναίκες, από τις οποίες εργάζεται μόλις το 42,7%, έναντι ενός πιο «ευρωπαϊκού» 71,7% για τους άνδρες.
Πού εργάζονται όμως εκείνοι που… εργάζονται; Το εντυπωσιακό στοιχείο είναι το εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό των πάσης φύσεως μισθωτών, μεταξύ των Ελλήνων εργαζομένων: μόλις 60% του συνόλου των εργαζομένων, ποσοστό που είναι με μεγάλη διαφορά το χαμηλότερο στην Ευρώπη. O μέσος όρος για την E.E. είναι 84,4% με αρκετές χώρες να αγγίζουν ή και να ξεπερνούν το 90%.
Σε ό,τι αφορά τους υπαλλήλους αυτούς, αρκετά υψηλό, με ευρωπαϊκά δεδομένα ποσοστό, περίπου 11,3%, έχουν συμβάσεις ορισμένου χρόνου, με όλα τα σοβαρότατα μειονεκτήματα που συνεπάγεται αυτό για τον εργαζόμενο. Πρόκειται για ένα από τα υψηλά ποσοστά στην Ενωση αν και το απόλυτο ρεκόρ κατέχει η Ισπανία, όπου ένας στους τρεις εργαζομένους βρίσκεται στην κατάσταση αυτή.
Σε ό,τι αφορά τέλος τη μερική απασχόληση, αυτή εξακολουθεί να μην αφορά σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία παρά ελάχιστο ποσοστό Ελλήνων (4,5%), ενώ την πρώτη θέση κατέχει όπως είναι αναμενόμενο η Ολλανδία, όπου ως μερικής απασχόλησης είναι καταγεγραμμένοι σχεδόν οι μισοί εργαζόμενοι (43%)
Πολλαπλάσιο όμως εκείνου άλλων χωρών είναι το ποσοστό των Ελλήνων που δηλώνουν «αγρότες»: 15,8% του συνόλου των εργαζομένων, ποσοστό που, όποιες και αν είναι οι ιδιαιτερότητες της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας, είναι σχεδόν τετραπλάσιο του ευρωπαϊκού μέσου όρου (4%).
Αντιθέτως, το ποσοστό εργαζομένων στον τριτογενή τομέα (υπηρεσίες), που αποτελεί και μία από τις κλασικότερες μονάδες μέτρησης του βαθμού οικονομικής προόδου μιας κοινωνίας, είναι το χαμηλότερο στην E.E. ύστερα από εκείνο της Πορτογαλίας: 61,7%, περίπου στο μεταίχμιο μεταξύ ανεπτυγμένης και αναπτυσσόμενης οικονομίας.
Πάντως, οι Ελληνες μισθωτοί είναι από τους πλέον… εργατικούς στην Ενωση καθώς αφιερώνουν κατά μέσον όρο 41 ώρες την εβδομάδα στην εργασία τους, ποσοστό που είναι το υψηλότερο στην Ευρώπη έπειτα από εκείνο της μεταθατσερικής Βρετανίας (43 ώρες). Τις περισσότερες ώρες σχόλης έχουν οι… αιωνίως απεργούντες Γάλλοι που, μετά και την εφαρμογή του 35ώρου, εργάζονται κατά μέσον όρο 37,7 ώρες εβδομαδιαίως.