Κόντρες μεταξύ τραπεζών αλλά και πρώην «συνεργατών» του δημοσίου φέρνουν στην επιφάνεια ένα κομμάτι από το σκοτεινό υπόστρωμα του ελληνικού δημόσιου χρέους, που μεγαλώνει και τρέφει αθόρυβα και πλουσιοπάροχα πάρα πολλούς.
Προδημοσίευση του ειδικού σε θέματα δανεισμού περιοδικού Risk κάνει λόγο για swap ύψους 10 δισ. δολαρίων που έχει κάνει και ανακυκλώνει συνεχώς το ελληνικό δημόσιο. Εκτός από το τεράστιο ύψος των swap το περιοδικό αποκαλύπτει επίσης ότι πολλά από τα χρέη αυτά αναχρηματοδοτούνται επί μονίμου βάσεως και ποτέ δεν εμφανίζονται στο επίσημο ύψος του χρέους.
Τα swap δεν είναι τίποτα άλλο παρά εύσχημοι τρόποι για να «κρύβεται» για κάμποσο διάστημα δημόσιο χρέος, με κόστος για τους φορολογούμενους και με το αζημίωτο για τις τράπεζες που αναλαμβάνουν να παρέχουν τις συγεκριμένες ευκολίες. Οι προμήθειες που δίνονται στις περιπτώσεις αυτές ποτέ δεν γνωστοποιούνται και πέφτουν αθόρυβα στη δεξαμενή με το ήδη τεράστιο δημόσιο χρέος, που αγγίζει σήμερα τα 66 τρισεκατομμύρια δραχμές. H Ελλάδα χρησιμοποίησε σε μεγάλη έκταση τις συγκεκριμένες πράξεις σε μια προσπάθεια να προσεγγίσει τους στόχους του Μάαστριχτ και να καταφέρει τελικά να εισέλθει στο ευρώ.
Μάχη τραπεζών
Ως συμμετέχουσα τράπεζα στα swap το περιοδικό Risk αναφέρει τη GoldmaSachs, η οποία συγκεντρώνει την μήνιν των ανταγωνιστών της για το τεράστιο ποσό του ελληνικού δημοσίου το οποίο τζιράρει.
Χάρη στο δημοσίευμα μαθαίνουμε το ύψος των swap, που έχει πραγματοποιήσει τα τελευταία χρόνια το ελληνικό δημόσιο. Κοινό μυστικό είναι ότι οι τράπεζες σκοτώνονται κυριολεκτικά για να συμμετάσχουν σε τέτοια γυρίσματα χρέους, καθώς αποκομίζουν γρήγορα και εύκολα κέρδη.
Επειδή όμως σ’ αυτούς τους κόσμους τίποτα δεν είναι τυχαίο, εύκολα αντιλαμβάνεται κάποιος ότι τα όσα πληροφορούμεθα είναι αποτέλεσμα των διενέξεων μεταξύ των «μνηστήρων» για τα ελληνικά swap, που αποτελούν και το σκοτεινό αντικείμενο του πόθου.
Ανθρωποι που ισχυρίζονται ότι γνωρίζουν καλά τη συγκεκριμένη αγορά αναφέρουν ότι στην προκειμένη περίπτωση πίσω από τη διένεξη βρίσκονται στελέχη του εγχώριου τραπεζικού χώρου, που αισθάνονται αποκλεισμένα από τις πράξεις swap που διενεργεί σήμερα ο Οργανισμός Διαχείρισης του Δημοσίου Χρέους (ΟΔΗΧ).
Οι ίδιες πηγές υπογραμμίζουν ακόμα ότι τα πρόσωπα που θεωρούν σήμερα του εαυτούς τους αποκλεισμένους από τα swap ήταν πριν από λίγα χρόνια από τους κατεξοχήν ευνοημένους του υπουργείου Οικονομικών.
Σε κάθε περίπτωση αυτός ο πόλεμος για τη διαχείριση του ελληνικού δημόσιου χρέους θα ήταν μικρότερος, αν υπήρχε περισσότερη διαφάνεια στα επισυμβαίνοντα. H διαφάνεια στο συγκεκριμένο τομέα έμενε πάντα έξω από το δημόσιο χρέος και πολλοί από εκείνους που την επαγγέλλονταν φαίνεται ότι σήμερα έχουν συμφωνήσει στην απόκρυψη πολλών πράξεων που αφορούν τη διαχείριση του δημοσίου χρέους. Κατά καιρούς σε ερωτήσεις που έχουν υποβληθεί στη βουλή αναφορικά με θέματα διαχείρισης του χρέους, δίνονται οι πλέον απίθανες και αλαζονικές απαντήσεις.
Η κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να συμπεριφέρεται έτσι καθώς γνωρίζει ότι όσα συμβαίνουν στη διαχείριση του χρέους, μπορούν εύκολα να παραμένουν κρυφά. Αλήθεια, ο Οργανισμός Διαχείρισης του Δημοσίου Χρέους, που λειτουργεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχει ενημερώσει έστω και μια φορά για το εύρος το είδος και την αποτελεσματικότητα των δραστηριοτήτων του; H μήπως δεν χρειάζεται γιατί ενημερώνει απευθείας τον υπουργό;
Η ύπαρξη περισσότερης διαφάνειας θα σκορπούσε την αχλή που υπάρχει και δικαιολογημένα δημιουργεί απορίες αλλά και επιτρέπει σε ωφελημένους τους χθες να παριστάνουν τους δήθεν ενδιαφερόμενους σήμερα για το δημόσιο χρήμα.
Απόκρυψη
Τα τελευταία χρόνια η κυβέρνηση είχε αποδυθεί σε ένα αγώνα απόκρυψης του χρέους μέσω διαφόρων εργαλείων δανεισμού, όπως τα προμέτοχα τα προέσοδα, τα ανταλλάξιμα ομόλογα κλπ. Μέχρι που η έλευση της Eurostat τo καλοκαίρι του 2002 έθεσε προσωρινά τέρμα σε όλα αυτά τα εργαλεία, αναγκάζοντας την κυβέρνηση να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στις μετοχοποιήσεις και τις αποκρατικοποιήσεις. Με τα έσοδα από αυτές μειώνεται το δημόσιο χρέος και μπορεί να εμφανίζει πορεία συμβατή με τα κριτήρια του συμφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης.
Το ρητορικό ερώτημα που δεν απασχολεί και πολλούς απ’ ό,τι φαίνεται είναι τι θα γίνει όταν τελειώσουν τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις, δηλαδή τελειώσει με άλλα λόγια η περιουσία που σήμερα πουλάμε;