Ισχυρά σημάδια αναθέρμανσης του χρηματιστηριακού κλίματος και σταδιακής επανάκαμψης των επενδυτών παρουσιάζει τους τελευταίους μήνες η Σοφοκλέους, γεγονός που ενισχύει την αισιοδοξία για την περαιτέρω πορεία της αγοράς.
Από τον Απρίλιο και μετά, παρατηρείται μια κλιμακούμενη αύξηση των συναλλαγών του Χρηματιστηρίου, η οποία πέραν της σημαντικής ανόδου των μετοχών έχει μεταβάλει αρκετά και την ψυχολογία της αγοράς, με αποτέλεσμα να αυξάνεται μέρα με τη μέρα με πολύ ικανοποιητικούς ρυθμούς, η συμμετοχή των επενδυτών.
Η μέση ημερήσια αξία συναλλαγών του X.A. τους τελευταίους τέσσερις μήνες, διαμορφώνεται κοντά στα 150 εκατομμύρια ευρώ, δηλαδή αισθητά υψηλότερα από τους πρώτους μήνες του 2003, αλλά και τον μέσο ημερήσιο τζίρο του 2002, που ήταν 100 εκατ. ευρώ.
Ειδικότερα, τους δύο τελευταίους μήνες (Ιούνιος – Ιούλιος) η μέση ημερήσια αξία συναλλαγών στο X.A. έχει ανέλθει στα 186 εκατ. ευρώ, νούμερο που παραπέμπει στο 2001, καθώς υπερβαίνει περίπου κατά 15% τη μέση αξία συναλλαγών της χρονιάς αυτής.
Τα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί ήδη στην αγορά σε ό,τι αφορά τη συναλλακτική κίνηση και τα επιμέρους χαρακτηριστικά της, είναι τα καλύτερα των τελευταίων ετών, με εξαίρεση τη διετία 1999-2000.
O μέσος ημερήσιος αριθμός χρηματιστηριακών πράξεων από τον Απρίλιο και μετά είναι περίπου 56.000, ενώ στο δίμηνο Ιουνίου – Ιουλίου έχει σταθεροποιηθεί στις 65.000, είναι δηλαδή μόνον κατά 32% χαμηλότερος συγκριτικά με το 1999 και κατά 26% χαμηλότερος συγκριτικά με το 2000. Ακόμη πιο εντυπωσιακή είναι η εξέλιξη του όγκου των διακινούμενων καθημερινά μετοχών.
Από τις αρχές Απριλίου μέχρι τα μέσα Ιουλίου, διακινούνται καθημερινά κατά μέσον όρο 38,5 εκατ. μετοχές, που ιστορικά (και σε ετησιοποιημένη βάση) είναι η καλύτερη επίδοση του Χρηματιστηρίου, με εξαίρεση το έτος 1999.
Ιδιαίτερα τους δύο τελευταίους μήνες, οι διακινούμενες καθημερινά μετοχές έχουν ξεπεράσει τα 40 εκατ., φθάνοντας κατά μέσο όρο τα 48 εκατ. τον Ιούνιο και τα 41 εκατ. τον Ιούλιο, απέχοντας ελάχιστα πλέον, από το ρεκόρ του 1999, όταν σε ημερήσια βάση διακινούνται κατά μέσον όρο 55 εκατ. μετοχές!
Ενισχυτικά στην ψυχολογία
Ο υψηλός τζίρος του Χρηματιστηρίου και το σημαντικό αγοραστικό ενδιαφέρον, το οποίο επιμερίζεται κυκλικά στο σύνολο σχεδόν των εισηγμένων μετοχών, αποτελεί τον ισχυρότερο παράγοντα που ωθεί στην «εδραίωση» της ανοδικής κίνησης των ελληνικών μετοχών. H διάρκεια και η «αξιοπιστία» που εμφανίζει τους τελευταίους τέσσερις περίπου μήνες το X.A., επιδρά ενισχυτικά στην ψυχολογία των επενδυτών, με αποτέλεσμα να ισχυροποιείται με την πάροδο του χρόνου η μετοχική βάση του Χρηματιστηρίου, με την είσοδο νέων επενδυτών και κεφαλαίων.
Διαμορφώνεται, συνολικά, μια εικόνα που θυμίζει έντονα τη διετία 1998-1999, αν και για πάρα πολλούς λόγους, δεν μπορεί να συγκριθεί η τωρινή κατάσταση με την περίοδο της μεγάλης χρηματιστηριακής έκρηξης. Αρχίζουν ωστόσο να γίνονται ορατά επιμέρους χαρακτηριστικά, τα οποία παραπέμπουν στις συνθήκες που προετοίμασαν το έδαφος για το μεγαλύτερο ράλι μετοχών στην ιστορία της Σοφοκλέους.
Αυτό, λογικά, μάλλον αυτοσυγκράτηση θα πρέπει να προκαλεί, καθώς το οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον, είναι αρκετά εύθραυστο για να στηρίξει προσδοκίες, οι οποίες ξεφεύγουν πολλές φορές, από τα όρια της υπερβολής. Το ζητούμενο δεν είναι να δημιουργηθεί μια νέα φούσκα, αλλά να αποκτήσει δυναμική και αυτοπεποίθηση η αγορά, να λειτουργήσουν τα αντανακλαστικά της και να επανέλθει η εμπιστοσύνη στις τάξεις των επενδυτών.
Πράγματι, η Σοφοκλέους έχει τώρα την ευκαιρία που επιζητούσε, και προς το παρόν τουλάχιστον, συμμάχους τους επενδυτές, οι οποίοι λειτουργούν σε αρκετά μεγάλο βαθμό «εποικοδομητικά», συνεισφέροντας (με τη συνεχή ανακύκλωση αγοραστών και πωλητών) στη σταθερότητα και στην ανανένωση της δυναμικής της αγοράς.
Το πιο ισχυρό χαρτί αυτήν την περίοδο για τη Σοφοκλέους είναι η βελτίωση του κλίματος στις διεθνείς αγορές. Οι προσδοκίες ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας είναι ουσιαστικά ένα μεγάλο στοίχημα για τα διεθνή χρηματιστήρια, και κατ’ επέκτασιν για τη Σοφοκλέους, η οποία προσβλέπει στη διεθνή ανάκαμψη, για να αξιοποιήσει τις δυνατότητες που διαμορφώνονται στο εγχώριο περιβάλλον.
Οι επερχόμενοι Ολυμπιακοί Αγώνες, η αναθέρμανση της οικονομίας μέσα από τις πρόσφατες (και τις αναμενόμενες) πρωτοβουλίες άσκησης μιας αποτελεσματικότερης οικονομικής πολιτικής (όπως τουλάχιστον δείχνουν οι κυβερνητικές προθέσεις), οι αναμενόμενες -όπως πιστεύει η αγορά- εταιρικές αναδιαρθρώσεις κυρίως στον τραπεζικό τομέα, η βελτίωση της εικόνας των επιχειρήσεων που στηρίζεται από τις προβλέψεις για βελτίωση των εταιρικών κερδών και, τέλος, οι κυοφορούμενες πολιτικές εξελίξεις, διαμορφώνουν ένα «θελκτικό» επενδυτικό περιβάλλον που αναζωογονεί το Χρηματιστήριο.
Η πρόσφατη άνοδος του X.A. δεν μπορεί εύκολα να θεωρηθεί περιστασιακή, ούτε να υποτιμηθεί, αν και βοηθήθηκε από τις παρεμβάσεις μεγάλων τραπεζικών ομίλων, που επεδίωξαν, με αυτόν τον τρόπο, να «αφυπνίσουν» την αγορά, διεγείροντας κυρίως τα αντανακλαστικά της, σε σχέση με τις διεθνείς εξελίξεις…
Ισως και να είναι θεμιτή η πρωτοβουλία αυτή, αφού η ανάκαμψη του X.A., πέραν από τους λόγους που τη δικαιολογούν και τη στηρίζουν αποτελεί ταυτόχρονα και «όαση» ικανή να ξεδιψάσει και να κινητοποιήσει τη χειμαζόμενη ελληνική οικονομία.
Ηδη έχει παρατηρηθεί μια τάση αναθέρμανσης της κατανάλωσης, που αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στην ψυχολογική τόνωση που προκάλεσε ευρύτερα η άνοδος του X.A. Οι επιχειρήσεις παίρνουν ανάσες και το οικονομικό κλίμα βελτιώνεται. H ανάκαμψη του X.A. θεωρείται δώρο εξ ουρανού, και αν συνεχιστεί θεωρείται βέβαιον ότι θα αλλάξει άρδην, τα μέχρι πρότινος δεδομένα… Για τον απλό λόγο, ότι τα «ζωντανά» και «ρευστά» χρηματιστήρια, θεωρούνται «κλειδί» για την ανάπτυξη, τόσο της οικονομίας όσο και της αγοράς εργασίας.
Σύμφωνα με μία, λίγο παλαιότερη, έρευνα της Διεθνούς Τράπεζας, η ανάπτυξη του ΑΕΠ επιταχύνεται όσο αναπτύσσεται η ρευστότητα των χρηματιστηρίων. H έρευνα υποστηρίζει ότι κάθε αύξηση κατά 10% της αξίας των μετοχών (συνολικής κεφαλαιοποίησης των αγορών), ωθεί ανοδικά τον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ κατά 0,9 ποσοστιαίες μονάδες! Κανείς δεν διαφωνεί με την εκτίμηση αυτή και η ελληνική αγορά (συνολικά) δείχνει να συνειδητοποιεί ότι έχει μπροστά της μια μεγάλη πρόκληση και ταυτόχρονα μια μεγάλη ευκαιρία. Να αξιοποιήσει δηλαδή τη συγκυρία και τα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί, να συντηρήσει τις προσδοκίες που έχουν δημιουργηθεί και να συμβάλει στην ενδυνάμωση της ανοδικής πορείας του Χρηματιστηρίου.
Τα δείγματα μέχρι τώρα είναι πολύ ενθαρρυντικά, αλλά όσο οι μετοχές ανεβαίνουν σε υψηλότερα επίπεδα, τόσο αυξάνεται η ανάγκη πειστικότερων απαντήσεων, αφ’ ενός για την αξία και τις προοπτικές των εισηγμένων εταιρειών και αφ’ ετέρου για τις δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας. O δρόμος της ανάκαμψης του X.A. δεν είναι σε καμιά περίπτωση στρωμένος με ροδοπέταλα, όταν μάλιστα δεν έχουν κλείσει ακόμη οι πληγές της «φούσκας» του ’99 και οι επενδυτές δεν έχουν συνέλθει από το σοκ, που προκάλεσε η καταβαράθρωση των μετοχών, για 40 περίπου μήνες!
Δύο ισχυροί σύμμαχοι
Ωστόσο, το X.A. έχει δύο ισχυρούς συμμάχους: ο ένας είναι η διάρκεια της τελευταίας ανόδου, η οποία όσο επιβεβαιώνεται τόσο ισχυροποιείται. O άλλος είναι η συμπεριφορά των επενδυτών, οι οποίοι με οδηγό τη γνώση από τα παθήματα του παρελθόντος, λειτουργούν σε σημαντικό βαθμό εποικοδομητικά, ανακυκλώνοντας, με αρκετά μεγάλη συχνότητα κεφάλαια και μετοχές.
Η καχυποψία και η επιφυλακτικότητα που χαρακτήρισαν για μεγάλο διάστημα τη συμπεριφορά επενδυτών υποχωρούν, όσο διατηρητείται το ανοδικό κλίμα και διαψεύδονται οι Κασσάνδρες. Σύμφωνα με στοιχεία του X.A., οι κωδικοί που ενεργοποιούνται στη Σοφοκλέους, ανήλθαν σε 21.500 καθημερινά, κατά μέσον όρο, τον Ιούνιο, έναντι 15.500 τον Μάιο.
Αθροιστικά οι ενεργείς μερίδες επενδυτών έφθασαν τον Ιούνιο τις 103.000, έναντι 85.000 που ήταν τον Μάιο.
Οι αριθμοί αυτοί είναι αισθητά καλύτεροι, συγκριτικά με τον Ιούλιο του 2002 (74.000 ενεργείς μερίδες), όταν ο Γενικός Δείκτης του X.A. εκινείτο λίγο υψηλότερα από τα σημερινά επίπεδα.
Τα πράγματα είναι σαφώς διαφορετικά σήμερα και πολύ καλύτερα από ό,τι ήταν πριν από ένα χρόνο. Αυτό δείχνουν και οι συνολικές μηνιαίες κινήσεις των ενεργών μερίδων επενδυτών που ήταν φέτος τον Ιούνιο 406.000, έναντι 319.000 τον Μάιο και μόλις 181.000 τον Ιούλιο του 2002!