Το ανεξέλεγκτο πρόβλημα των συνεχών ανατιμήσεων των τροφίμων στην Ελλάδα και, γενικότερα, το σοβαρό ζήτημα πληθωρισμού που κατατρύχει τη χώρα, καταδεικνύει η στατιστική υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Eurostat, με την παρουσίαση στοιχείων που μεταξύ άλλων αποδεικνύουν ότι η Ελλάδα είναι η πλέον πληττόμενη από τον πληθωρισμό ευρωπαϊκή χώρα.
Στην αναλυτική παρουσίαση της εξέλιξης των τιμών στους επιμέρους κλάδους της ελληνικής οικονομίας για τον Ιούνιο, το ένα στοιχείο που προξενεί εντύπωση είναι φυσικά η ραγδαία άνοδος των τιμών στην κατηγορία «τρόφιμα, μη οινοπνευματώδη ποτά» σε σχέση με τον Ιούνιο του 2002.
O κοινοτικός μέσος όρος του δείκτη για τον Ιούνιο είναι 2,2%. Στην Ελλάδα, ο αντίστοιχος δείκτης, η μέση αύξηση των τιμών των τροφίμων στο έτος από τον Ιούνιο του 2002 στον Ιούνιο του 2003, φθάνει το ιλιγγιώδες 8,7%, ποσοστό σχεδόν τετραπλάσιο του ευρωπαϊκού.
Ενδεικτικά μπορεί να αναφερθεί ότι η χώρα με τον δεύτερο υψηλότερο πληθωρισμό στα τρόφιμα είναι η Ολλανδία, με ποσοστό 4,2% ή λιγότερο από το ήμισυ του ελληνικού. Την τρίτη θέση καταλαμβάνει η Ισπανία με 3,5%. Πέραν αυτών, σε όλες τις άλλες χώρες της Ενωσης, ο δείκτης δεν υπερβαίνει το 2,8%, που είναι η τιμή για το Βέλγιο ενώ σε αρκετές κινείται και κάτω της μονάδος.
Συνολικά δε, αυτή η αύξηση 8,7% στις τιμές των τροφίμων στην Ελλάδα είναι ουσιαστικά η μεγαλύτερη αύξηση τιμών σε οποιονδήποτε κλάδο οποιασδήποτε από τις οικονομίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης…
Εντυπωσιακή, με ευρωπαϊκά δεδομένα, αύξηση του πληθωρισμού παρατηρείται ωστόσο και σε άλλους τομείς της οικονομίας. Ετσι, ο τομέας της υγείας εμφανίζει τον Ιούνιο αύξηση τιμών 4,4% σε σχέση με τον αντίστοιχο περυσινό μήνα. O ευρωπαϊκός μέσος όρος στην κατηγορία αυτή είναι σχεδόν ο μισός, 2,5%, ενώ υψηλότερος απ’ ό,τι στην Ελλάδα, ο δείκτης είναι μόνο στη ραγδαία αναπτυσσόμενη Ιρλανδία (7,7%).
Ξενοδοχεία
Ο τρίτος τομέας στον οποίο υπάρχει αισθητή διαφορά μεταξύ της Ελλάδας και των υπολοίπων κρατών-μελών είναι εκείνος των ξενοδοχείων και εστιατορίων, στον οποίο με την έναρξη της θερινής σεζόν οι τιμές εμφανίζουν αισθητή αύξηση: 4,6% στην Ελλάδα, εις επιβεβαίωσιν των παλαιών παραπόνων των τουριστών για υπηρεσίες αμφιβόλου ποιότητος αλλά υψηλού κόστους… Αντίστοιχη αλλά πάντως μικρότερη είναι η αύξηση και στις δύο άλλες μεγάλες μεσογειακές τουριστικές αγορές της Ενωσης, την Ισπανία (4,1%) και την Ιταλία (4,2%), ενώ υψηλότερη (5,3%) είναι στην Πορτογαλία.
Αντιθέτως, ένας τομέας στον οποίο και στην Ελλάδα είναι αισθητό το στοιχείο του ανταγωνισμού μεταξύ μεγάλων φορέων, είναι εκείνος των τηλεπικοινωνιών. Εδώ η εικόνα είναι ακριβώς η αντίστροφη. Μεταξύ Ιουνίου 2002 και Ιουνίου 2003, ο δείκτης υποχώρησε κατά 5,8%, ποσοστό που αποτελεί και τη μεγαλύτερη μείωση στη Ενωση. Συνολικά, στους «15» ο δείκτης σημείωσε υποχώρηση 0,8%, ενώ έχει αρνητικό πρόσημο σε σχεδόν όλα τα κράτη-μέλη.
Σε ό,τι αφορά την εξέλιξη του πληθωρισμού γενικά, όμως, η Ελλάδα έχει ένα σαφές χαρακτηριστικό: το δραματικότερο πρόβλημα πληθωρισμού στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Συγκεκριμένα, παίρνοντας ως έτος βάσης το 1996, ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή εμφανίζεται αυξημένος κατά 10,8% στο τέλος του 2002 στην Ευρώπη των «15». Στην Ελλάδα είναι αυξημένος κατά 24,8%, ποσοστό που είναι κατά πολύ το υψηλότερο στην Ενωση.
Ετσι, δίδοντας στο 1996 τιμή 100, στην E.E. των «15» ο δείκτης για το τέλος του 2002 διαμορφώνεται στο 110,8%, στη Ζώνη Ευρώ σε 110,9% και στην Ελλάδα σε ένα εντυπωσιακό 124,8%. Με άλλα λόγια το μέσο, εναρμονισμένο με βάση τις καταναλωτικές συνήθειες και ανάγκες των 15 λαών της Ενωσης, επίπεδο τιμών αυξήθηκε κατά σχεδόν 25% στην Ελλάδα μέσα σε μια επταετία, ποσοστό υπερδιπλάσιο του κοινοτικού.
Σε δε μηνιαία βάση και με αφετηρία πάλι το 1996, είχε φθάσει τον Ιούνιο του 2003 στο εντυπωσιακό 130%, ποσοστό που επίσης είναι το υψηλότερο στην Ενωση. Στην Ιρλανδία της καλπάζουσας ανάπτυξης, ο ίδιος δείκτης διαμορφώνεται σε 121,5% για το 2002 και 126,5% τον Ιούνιο του 2003, ποσοστά υψηλά αλλά σε κάθε περίπτωση χαμηλότερα εκείνων της Ελλάδας.
Πού εντοπίζεται το πρόβλημα; Στις εκθέσεις της περί της πορείας της ελληνικής οικονομίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πάντοτε κάνει ειδική μνεία στο πρόβλημα του πληθωρισμού και των προβλημάτων που προκαλεί.
Θα πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι ουδέποτε έχει εισηγηθεί την εν μέρει θεμιτή και σίγουρα θεαματική, πλην όμως λίαν αμφιβόλου αποτελεσματικότητος, καταδίωξη εκείνων που επιτυγχάνουν το ποσοστό κέρδους που τους επιτρέπει η αγορά, όσο εξωφρενικό και αν είναι αυτό. Το πρόβλημα είναι η ίδια η αγορά και οι τεράστιες αγκυλώσεις και δυσλειτουργίες της, που μπορούν να συνοψισθούν στην απουσία ουσιαστικού ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων.