Ριζικές αλλαγές επέρχονται στην τήρηση του «διάσπαρτου» σήμερα εμπορικού μητρώου, με τη συγκεντρωσή του σε ενα Γενικό Μητρώο Επιχειρήσεων, τη διαχείριση του οποίου θα έχει το υπουργείο Ανάπτυξης σε συνεργασία με τα Επιμελητήρια της χώρας. Ηδη συγκροτήθηκε νομοπαρασκευαστική επιτροπή, η οποία θα αναλάβει την κατάρτιση σχεδίου νόμου με σκοπό την αναθεώρηση και τον εκσυγχρονισμό της επιμελητηριακής νομοθεσίας που θα συμπεριλαμβάνει και τις αναγκαίες θεσμικές ρυθμίσεις για την υλοποίηση του Γενικού Εμπορικού Μητρώου Επιχειρήσεων. Στο μητρώο θα περιέχονται όλα τα στοιχεία που αφορούν τη σύσταση και μεταβολή της κάθε επιχείρησης, όπως γίνεται και σήμερα, πλην όμως απλουστεύονται οι όλες διαδικασίες και την ευθύνη για την εισαγωγή των στοιχείων και την παραλαβή των αιτήσεων εγγραφής αναλαμβάνουν τα κατά τόπους επιμελητήρια.
Υποχρεωτικά
Ειδικότερα, στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ) θα εγγράφονται υποχρεωτικά κάθε φυσικό πρόσωπο και προσωπική εταιρεία που ασκεί εμπορική δραστηριότητα, ανώνυμες εταιρείες και εταιρείες περιορισμένης ευθύνης, εξαιρουμένων των συνεταιρισμών, των ναυτικών εταιρειών και των ανωνύμων εταιρειών του ευρύτερου δημόσιου τομέα, οι οποίες δεν υπάγονται σήμερα στην αρμοδιότητα του κεντρικού μητρώου ανωνύμων εταιρειών που τηρείται στο Ανάπτυξης. H υπαγωγή άλλων φυσικών προσώπων ή νομικών προσώπων στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο θα είναι δυνατή με Προεδρικά Διατάγματα που εκδίδονται κατόπιν προτάσεων του υπουργείου Ανάπτυξης και των κατά περίπτωση συναρμοδίων υπουργών.
Ηλεκτρονική μορφή
Το Μητρώο θα τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων που θα δημιουργηθεί και τη διαχείρισή του αναλαμβάνει η Κεντρική Υπηρεσία Γενικού Εμπορικού Μητρώου, η οποία συνίσταται στο υπουργείο Ανάπτυξης. Την εισαγωγή των στοιχείων και την παραλαβή των αιτήσεων εγγραφής στο μητρώο αναλαμβάνουν τα κατά τόπους αρμόδια επιμελητήρια. Στα επιμελητήρια μεταφέρεται από το Πρωτοδικείο και η αρμοδιότητα τήρησης βιβλίου προσωπικών εταιρειών και εταιρειών περιορισμένης ευθύνης. Ειδικά για τις ανώνυμες εταιρείες, καθώς και για τα αλλοδαπά καταστήματα ανωνύμων εταιρειών περιορισμένης ευθύνης διατηρούνται οι αρμοδιότητες των σχετικών διευθύνσεων των νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων. Επίσης κατ’ εξαίρεση διατηρούνται οι αρμοδιότητες των Διευθύνσεων Ανωνύμων Εταιρειών & Πίστεως και των Ασφαλιστικών Εταιρειών της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου.
Παράλληλα και στο μέτρο που δεν αντίκεινται στο προωθούμενο σχέδιο, οι αρμοδιότητες των υπηρεσιών του υπουργείου Οικονομικών σχετικά με τις διατυπώσεις έναρξης επιτηδεύματος των υπόχρεων παραμένουν ως έχουν. Με τη δημιουργία φακέλου στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο καταχωρίζεται ένας μοναδικός αριθμός, ο οποίος αποτελεί σημείο αναφοράς στις συναλλαγές της επιχειρήσης με όσες υπηρεσίες ασχολούνται με το μητρώο και παραμένει αμετάβλητος ακόμη και μετά τη διαγραφή. Το υπό συζήτηση θεσμικό πλαίσιο προβλέπει επίσης την αυτεπάγγελτη καταχώριση πράξεων και στοιχείων στο Μητρώο, καθώς και τη δυνατότητα σε όποιον έχει έννομο συμφέρον να ζητήσει από δικαστήριο να διατάξει την καταχώριση στοιχείων.
«Ανοιχτό»
Πρόσβαση στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο μπορεί να έχει κάθε ενδιαφερόμενος και όλες οι λεπτομέρειες για την παροχή των όποιων στοιχείων, θα καθοριστούν απο κοινή απόφαση των υπουργών Ανάπτυξης και Οικονομίας. Εξάλλου, με προεδρικά διατάγματα θα ρυθμιστούν σειρά θεμάτων που σχετίζονται με τη σύσταση κεντρικής υπηρεσίας εμπορικού μητρώου, αλλά και τη στελέχωση και υλικοτεχνική υποδομή των εμπλεκόμενων φορέων.
Ο προϋπολογισμός για την ανάπτυξη του συστήματος ανέρχεται σε 970.000 ευρώ, ενώ το δεύτερο μέρος του έργου που αφορά την πρόσβαση στο Μητρώο μέσω Internet υπολογίζεται ότι θα κοστίσει περί τα 150.000 ευρώ. H μελέτη, η οποία αποτελεί τη βάση για τη διαμόρφωση του νέου νομοθετικού πλαισίου, έχει εκπονηθεί από το Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του Πανεπιστημίου Αθηνών και τις εταιρείες Τemago(Τεχνολογικές και Επιχειρηματικές Συμβουλευτικές Υπηρεσίες) και Trek Consulting (Σύμβουλοι Επιχειρήσεων).
Μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου η Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή, η οποία χθες συνεδρίασε για πρώτη φορά, θα πρέπει να έχει καταλήξει στο σχέδιο νόμου. Μιλώντας στη συνεδρίαση της Επιτροπής, ο υπουργός Ανάπτυξης Ακης Τσοχατζόπουλος τόνισε ότι η δημιουργία του Γενικού Ηλεκτρονικού Μητρώου αναβαθμίζει τα επιμελητήρια, δίνοντάς τους νέες δυνατότητες, στηρίζει τις επιχειρήσεις και τις αγορές, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα διαφανείς τρόπους λειτουργίας. «Κατευθυνσή μας», πρόσθεσε ο κ. Τσοχατζόπουλος «είναι να στηρίξουμε την ανεμπόδιστη και απελευθερωμένη λειτουργία των αγορών, έτσι ώστε να υπάρξει ανταγωνισμός».
Παράλληλα αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα ύπαρξης εποπτικών φορέων στις αγορές, επισημαίνοντας ότι «η λογική συγκρότησης εποπτικών φορέων έρχεται να συμπληρώσει το οικοδόμημα πάνω στο οποίο στηρίζεται η αποτελεσματική λειτουργία των αγορών, των επιχειρήσεων και του καταναλωτή».
Να σημειωθεί ότι σήμερα η κατάσταση που επικρατεί είναι αρκετά περίπλοκη με κύρια χαρακτηριστικά την έλλειψη συνεχούς πληροφορησης για όλες τις μορφές επιχειρήσεων, πολυδιάσπαση αρμοδιοτήτων, μη επικαιροποίηση στοιχείων, έλλειψη μηχανογραφικής υποδομής των εμπλεκομένων φορέων, καθώς και διαχείριση ογκωδών και δύσχρηστων φακέλων.
Διαχειριστής το υπουργείο Ανάπτυξης
Το Γενικό Μητρώο Επιχειρήσεων θα τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή και τη διαχείρισή του αναλαμβάνει η Κεντρική Υπηρεσία Γενικού Εμπορικού Μητρώου, η οποία συνίσταται στο υπουργείο Ανάπτυξης. Την εισαγωγή των στοιχείων και την παραλαβή των αιτήσεων εγγραφής των επιχειρήσεων στο μητρώο αναλαμβάνουν τα κατά τόπους αρμόδια επιμελητήρια. Στα επιμελητήρια μεταφέρεται από το Πρωτοδικείο και η αρμοδιότητα τήρησης βιβλίου προσωπικών εταιρειών και εταιρειών περιορισμένης ευθύνης. Κατ’ εξαίρεση διατηρούνται οι αρμοδιότητες των Διευθύνσεων Ανωνύμων Εταιρειών & Πίστεως και των Ασφαλιστικών Εταιρειών της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου.