Με αισιοδοξία κλείνει το 2003 για τις ελληνικές τράπεζες

Με αισιοδοξία κλείνει το 2003 για τις ελληνικές τράπεζες

5' 31" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το 2003 χωρίς να σημαδευτεί από εντυπωσιακά γεγονότα υπήρξε θετική χρονιά για τις τράπεζές μας, με κυριότερες εξελίξεις την απελευθέρωση της καταναλωτικής πίστης και την επιστροφή σε ανοδικούς ρυθμούς κερδοφορίας, με προοπτικές συνέχισής τους και για το νέο έτος.

Κάνοντας μια σύντομη αναδρομή των τραπεζικών εξελίξεων στο έτος που αποχαιρετούμε, ξεχωρίζουμε γεγονότα και δραστηριότητες.

Απελευθέρωση καταναλωτικής πίστης

Παρασκευή 20 Ιουνίου 2003, ημερομηνία-ορόσημο για την ιστορία του σύγχρονου χρηματοπιστωτικού μας συστήματος: Η απελευθέρωση της καταναλωτικής πίστης ήταν γεγονός και τα όρια που ίσχυαν για δεκαετίας έπαψαν να υπάρχουν, καθώς δόθηκε το πράσινο φως από την αρμόδια εποπτική αρχή, την Τράπεζα της Ελλάδος. Κάθε πολίτης μπορούσε πλέον να απευθύνεται στην τράπεζα της αρεσκείας του και να «διεκδικεί» καταναλωτικό ή προσωπικό δάνειο ή πιστωτικό όριο στην κάρτα του χωρίς περιοριστικούς όρους. Οι ελληνικές τράπεζες έδειξαν να είναι έγκαιρα και σωστά προετοιμασμένες ώστε να ανταποκριθούν στις νέες προκλήσεις. Νέα προϊόντα και υπηρεσίες έκαναν την εμφάνισή τους στην αγορά, όπως η αναχρηματοδότηση του δανεισμού ή, απλούστερα, η δυνατότητα συγκέντρωσης όλων των δανειακών υποχρεώσεων από πολλές τράπεζες σε μια τράπεζα με τη χορήγηση ενός και μόνο δανείου.

Με την απελευθέρωση της καταναλωτικής πίστης, η όσον το δυνατόν ακριβέστερη εκτίμηση της πιστοληπτικής ικανότητας ενός υποψήφιου δανειολήπτη απέκτησε καθοριστική σημασία. Οι τράπεζες στη διάρκεια του 2003 έδωσαν έμφαση -και αναμένεται να δώσουν ακόμη μεγαλύτερη στα επόμενα χρόνια- στη χρήση συστημάτων διαχείρισης κινδύνων και πελατοκεντρικών συστημάτων (CRM) προκειμένου να εκτιμήσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια την πιστοληπτική ικανότητα κάθε πελάτη, έτσι ώστε να αποφύγουν δυσάρεστες συνέπειες από ενδεχόμενες αυξήσεις των επισφαλειών τους. Οι νέες τεχνολογίες και η χρήση των προηγμένων αυτών συστημάτων επιτρέπει σε ορισμένες περιπτώσεις την εξατομικευμένη τιμολόγηση, ακόμη και για τους πελάτες της λιανικής τραπεζικής. Παράδειγμα: Διαφορετικό επιτόκιο για καταναλωτικό δάνειο 20.000 ευρώ απολαμβάνουν δύο πελάτες της ίδιας τράπεζας, ανάλογα με τη συνολική σχέση που διατηρούν με την τράπεζα, τις εξασφαλίσεις που παρέχουν και τη συνέπεια αποπληρωμής των υποχρεώσεών τους στο παρελθόν.

Οι προοπτικές ανάπτυξης εργασιών στον τομέα χορηγήσεων διαγράφονται θετικές και για το 2004, καθώς σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, ο τραπεζικός δανεισμός στα νοικοκυριά ως ποσοστό του ΑΕΠ φθάνει το 24% στην Ελλάδα, όταν το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρωζώνη είναι 50% και στις ΗΠΑ άνω του 70%. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Εθνικής Τράπεζας, ο ρυθμός αύξησης δανείων στην καταναλωτική πίστη το 2004 θα είναι περίπου 15% (2002: 24,2%) και στη στεγαστική 22% (2002: 35,6%).

Επιχειρησιακός τομέας

Σε επιχειρησιακό τομέα δεν υπήρξαν εξελίξεις ανάλογου βεληνεκούς με τα προηγούμενα έτη, όπως συγχωνεύσεις και εξαγορές που άλλαξαν τον τραπεζικό χάρτη της χώρας. Το γεγονός που χαρακτήρισε το 2003 ήταν η διάθεση με επιτυχία σημαντικών μετοχικών πακέτων σε Ελληνες και ξένους θεσμικούς επενδυτές: Η Εθνική Τράπεζα διέθεσε το 11% μετοχών που κατείχε το Δημόσιο, η Alpha Bank 8,5% ιδίων μετοχών και η Τράπεζα Πειραιώς το 6,7%. Η Deutsche Bank ρευστοποίησε τη συμμετοχή της στη Eurobank (κατείχε το 10% του μετοχικού κεφαλαίου της τράπεζας).

Οι περισσότερες μεγάλες τράπεζες έδωσαν έμφαση στην αναδιάρθρωση των υφιστάμενων δικτύων και στην ενοποίηση της επιχειρηματικής κουλτούρας, μετά την ολοκλήρωση του κύκλου των συγχωνεύσεων. Το έργο δεν ήταν εύκολο καθώς συνοδεύτηκε από προγράμματα μείωσης του λειτουργικού κόστους, που συμπεριλάμβαναν προγράμματα περιορισμού του προσωπικού μέσω εθελούσιας εξόδου κ.λπ. Οι τράπεζες επένδυσαν σημαντικά κεφάλαια στα εναλλακτικά δίκτυα διανομής προϊόντων, με έμφαση τα ΑΤΜ που ξεπερνούν τις 5.000 μονάδες και βρίσκονται πλέον σχεδόν παντού, σε εμπορικά καταστήματα, νοσοκομεία, εταιρείες, μετρό, πρατήρια καυσίμων και σε πλοία. Το 2004 θα κάνουν την εμφάνισή τους τα ΑΤΜ νέες γενιάς, με δυνατότητα να δέχονται και τις «έξυπνες» κάρτες, το πλαστικό χρήμα του μέλλοντος, που θα προσφέρει μεγαλύτερη ασφάλεια και ποικιλίες εφαρμογών.

Ετσι το 2004 βρίσκει όλες τις τράπεζες που πραγματοποίησαν εξαγορές και συγχωνεύσεις τα προηγούμενα έτη με ένα ενιαίο δίκτυο, έτοιμες πάντως να εξετάσουν με σοβαρότητα οποιεσδήποτε νέες ευκαιρίες παρουσιαστούν.

Νέα προϊόντα

Σε προϊοντικό επίπεδο, εκτός από την απελευθέρωση στον τομέα της καταναλωτικής πίστης, ξεχώρισαν οι προσπάθειες των τραπεζών να προσφέρουν νέα προϊόντα στον τομέα των καταθέσεων-επενδύσεων, μετά την υποχώρηση των επιτοκίων καταθέσεων λόγω της σύγκλισης με τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά. Η βασικότερη πρόταση που πρότειναν οι τραπεζικοί όμιλοι και στη διάρκεια του 2003 ήταν τα καταθετικά-επενδυτικά προϊόντα εγγυημένου κεφαλαίου. Δεν κατάφεραν όμως να προελκύσουν το μαζικό ενδιαφέρον των καταθετών. Θεωρήθηκαν σύνθετα και πολύπλοκα για τον μέσο Ελληνα επενδυτή. Η έλλειψη ρευστότητας, αφού απαιτείται δέσμευση του κεφαλαίου για χρονικό διάστημα, που σε ορισμένες περιπτώσεις φθάνει μέχρι και πέντε έτη, καθώς και οι προϋποθέσεις που τίθενται και πρέπει να πραγματοποιηθούν προκειμένου να δοθούν οι μέγιστες ελκυστικές αποδόσεις, είναι χαρακτηριστικά που δεν έχουν «οικειοποιηθεί» ακόμη από τον μέσο Ελληνα επενδυτή.

Σε προϊοντικό επίπεδο έμφαση έδωσαν οι τραπεζικοί όμιλοι και στην προσφορά χρηματοδοτικών λύσεων στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και στους ελεύθερους επαγγελματίες. Κεφάλαιο κίνησης, χρηματοδότηση για ανάγκες εξοπλισμού και επαγγελματικής στέγης καθώς και για περαιτέρω ανάπτυξη εργασιών ή έναρξη νέας δραστηριότητας θα αποτελέσουν και το 2004 τομείς εργασιών με προοπτικές ανάπτυξης.

Εξωστρέφεια

Σημαντικό γεγονός για τη χρονιά που φεύγει αποτέλεσε και η περαιτέρω επέκταση των ελληνικών τραπεζών στην ευρύτερη περιοχή της Βαλκανικής και της ΝΑ Ευρώπης, τόσο αναφορικά με το δίκτυο που διαθέτουν όσο και με τις δραστηριότητες. Με εξαγορές τοπικών δικτύων, ίδρυση νέων υποκαταστημάτων και ενίσχυση της μετοχικής τους συμμετοχής σε θυγατρικές τους τράπεζες στα Βαλκάνια, οι ελληνικές τράπεζες διαδραματίζουν πλέον σημαντικό ρόλο στην περιοχή, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στη γενικότερη προσπάθεια των οικονομιών της περιοχής να μεταβούν στο καθεστώς της ελεύθερης αγοράς. Χαρακτηριστικό της επέκτασης στις χώρες της περιοχής αποτελεί για παράδειγμα η Ρουμανία, όπου έξι ελληνικές τράπεζες διαθέτουν παρουσία (Εθνική, Alpha, Eurobank, Πειραιώς, Emporiki και Εγνατία). Η πιο εξωστρεφής ελληνική τράπεζα είναι η Εθνική με παρουσία σε 18 χώρες του κόσμου. Η Εθνική με επενδύσεις άνω των 400 εκατ. ευρώ στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης αποτελεί πλέον την ισχυρότερη περιφερειακή δύναμη στον τραπεζικό τομέα, σε μια αγορά που ξεπερνά τα 60 εκατ. κατοίκους, ενισχύοντας ταυτόχρονα την παρουσία στα μεγάλα χρηματοοικονομικά κέντρα με έμφαση τις ΗΠΑ και τη Βρετανία. Το 25% των συνολικών της κερδών προέρχεται από τις δραστηριότητες του εξωτερικού, με στόχο το ποσοστό αυτό να ανέλθει στο 35%, όταν μόλις λίγα χρόνια πριν ήταν αρκετά κάτω του 10%.

Οι ελληνικές τράπεζες, σύμφωνα με στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, δραστηριοποιούνται σε 20 χώρες μέσω 26 θυγατρικών και υποκαταστημάτων, που διαχειρίζονται περισσότερες από 700 υπηρεσιακές μονάδες με 12.000 υπαλλήλους.

Κερδοφορία

Και στο σημαντικό ζήτημα, όμως, που απασχολεί το τρίπτυχο διοίκηση-μέτοχοι-πελάτες, την κερδοφορία, των ελληνικών τραπεζών οι εξελίξεις ήταν θετικές το 2003. Εκτιμάται ότι το 2003 τα προ φόρων κέρδη θα αυξηθούν σε σχέση με το 2002 με ρυθμούς άνω του 20%. Η θετική πορεία του χρηματιστηρίου μετά μια τριετία συνεχούς πτώσης, αλλά κυρίως η έμφαση των τραπεζών στις εργασίες λιανικής τραπεζικής (ιδιώτες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις), τομέας με σημαντικά ακόμη περιθώρια ανάπτυξης σε σχέση με την Ε.Ε., επέτρεψαν στις τράπεζες να γεμίσουν τα ταμεία τους.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή