Οι κλάδοι πέθαναν ζήτω οι μετοχές! H σταδιακή, αλλά ξεκάθαρη τάση συγκέντρωσης του επενδυτικού ενδιαφέροντος σε επιλεγμένες και κατά κύριο λόγο ισχυρές μετοχικές αξίες που παρατηρείται τον τελευταίο καιρό στη Σοφοκλέους, δεν είναι ούτε συγκυριακή ούτε, πολύ περισσότερο, μεμονωμένη αντίδραση του ελληνικού Χρηματιστηρίου.
Οπως όλα δείχνουν, οι χρηματιστηριακές αγορές διεθνώς, περνούν σε μια νέα φάση με τις μετοχές να αποκτούν πρωταγωνιστικό ρόλο, παραμερίζοντας τους εταιρικούς κλάδους, ακόμη και τον γεωγραφικό χαρακτήρα των επενδύσεων. H στροφή αυτή αντικατοπτρίζει τις μεγάλες ανακατατάξεις που συντελούνται, κυρίως τα δύο τελευταία χρόνια με σημείο αναφοράς τη δυναμική των συγχωνεύσεων και γενικότερα των εταιρικών αναδιαρθρώσεων, που μεταβάλλουν άρδην τον διεθνή επιχειρηματικό χάρτη. O ανταγωνισμός πιέζει ολοένα και περισσότερο τις μικρότερες επιχειρήσεις, οι οποίες αναζητούν συμμαχίες ή επίδοξους αγοραστές, καθώς η πίεση που δέχονται, ολοένα αυξάνεται απειλώντας άμεσα την επιβίωσή τους. Ταυτόχρονα, τα μοντέλα διοίκησης των μεγάλων πολυεθνικών ομίλων, προσανατολίζονται πλέον σε περισσότερο ευέλικτα σχήματα, που εξασφαλίζουν περισσότερα (γεωγραφικά) κέντρα λήψης των αποφάσεων, και με τον τρόπο αυτό διάχυση των κινδύνων!
Εκ των πραγμάτων αυτή η κινητικότητα αναγκάζει τα μεγάλα επενδυτικά χαρτοφυλάκια, αλλά σιγά σιγά και μικρότερους επενδυτές, να υιοθετήσουν πιο ευέλικτες πρακτικές για να προσεγγίσουν αποτελεσματικότερα τις χρηματιστηριακές εξελίξεις.
Η αβεβαιότητα των αγορών, πέρα από τα γεωπολιτικά και άλλα εξωγενή χαρακτηριστικά της, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις αλλαγές που πηγάζουν από την ανατροφοδοτούμενη τάση των εταιρικών μεταβολών που προκαλούν οι μεγάλες εταιρικές αναδιαρθρώσεις.
Γι’ αυτόν τον λόγο άλλωστε, οι οικονομικοί αναλυτές διεθνώς περιμένουν ότι θα ενισχυθούν περαιτέρω οι επιθετικές κινήσεις στον χώρο των επιχειρήσεων το 2004, στην κατεύθυνση της μεγέθυνσης των επιχειρήσεων.
Το 2003 οι εξαγορές και συγχωνεύσεις επιχειρήσεων διεθνώς, αυξήθηκαν μόνο κατά 6,7% συγκριτικά με το 2002, όμως τους τελευταίους μήνες του έτους, παρατηρήθηκε έξαρση του ενδιαφέροντος για νέες συμφωνίες και επιχειρηματικές κινήσεις.
Η MorgaStanley ανακοίνωσε τον Δεκέμβριο ότι οι προγραμματισμένες αναδοχές εξαγορών και συγχωνεύσεων κινούνται με μια σαφή αυξητική τάση που προσεγγίζει το 30%, ενώ αρκετοί ακόμη διεθνείς οίκοι, προσβλέπουν σε σημαντική αύξηση των συγχωνεύσεων και εξαγορών μέσα στο 2004.
Αλλαγή πλεύσης στα χρηματιστήρια
Οι εξελίξεις αυτές, επηρεάζουν κατ’ ανάγκην και τη στρατηγική των διεθνών χρηματιστηρίων, τα οποία επίσης αναγκάζονται να κινηθούν περισσότερο επιθετικά, να προσελκύσουν μεγάλες επιχειρήσεις και να διεκδικήσουν μεγαλύτερα μερίδια επενδυτικών κεφαλαίων.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των δύο «αδελφών» αμερικανικών χρηματιστηρίων NYSE και Nasdaq, τα οποία αναπτύσσουν έναν ιδιότυπο ανταγωνισμό, ο οποίος πιθανολογείται πλέον, πως μπορεί να οδηγήσει και στη συγχώνευσή τους!
Το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης (NYSE) ολοκλήρωσε πρόσφατα μια μελέτη που αφορούσε 39 εταιρείες, οι οποίες «μετακόμισαν» σε διάστημα 15 μηνών, από τον Ιανουάριο του 2002 μέχρι τον Μάρτιο του 2003, με δική τους πρωτοβουλία, από το Χρηματιστήριο Nasdaq στο ΝΥSΕ.
Τα αποτελέσματα της μελέτης κατέδειξαν μια σαφή βελτίωση των χαρακτηριστικών των 39 μετοχών στο περιβάλλον μιας αναβαθμισμένης αγοράς (NYSE), γεγονός που καταδεικνύει την ύπαρξη μεγάλης συσχέτισης της πορείας των μετοχών με το ειδικό βάρος των χρηματιστηρίων στα οποία διαπραγματεύονται. Οι 39 μετοχές του NASDAQ που μετακόμισαν στο NYSE παρουσίασαν άμεσα αποτελέσματα, βελτιώνοντας δύο από τα βασικά συναλλακτικά χαρακτηριστικά τους, καθώς αφενός μειώθηκε το κόστος συναλλαγών στο περιβάλλον του NYSE με αποτέλεσμα να ενισχυθεί η εμπορευσιμότητά τους και αφετέρου μειώθηκε δραματικά η μεταβλητότητα της τιμής τους (και άρα ο επενδυτικός κίνδυνος).
Συγκεκριμένα, το άνοιγμα (spread) μεταξύ των τιμών των εντολών αγοράς και πώλησης για τις 39 μετοχές, μειώθηκε κατά μέσον όρο περισσότερο από το 1/3, ενώ μειώθηκε στο μισό και το κόστος εκτέλεσης των χρηματιστηριακών εντολών!
Πού πάει η Σοφοκλέους…
Στη Σοφοκλέους, η μετακύλιση του ενδιαφέροντος των επενδυτών προς τις ισχυρές μετοχές της λεγόμενης μεγάλης κεφαλαιοποίησης, υπήρξε ιδιαίτερα εμφανής τους τρεις τελευταίους μήνες του έτους. Ετσι, παρατηρήθηκε, αφενός μια ισχυρή τάση αύξησης της συναλλακτικής δραστηριότητας και των τιμών των μετοχών της μεγάλης (κυρίως) κεφαλαιοποίησης, και αφετέρου υποχώρηση του επενδυτικού ενδιαφέροντος προς τις μετοχές της μικρής και μεσαίας κεφαλαιοποίησης, κυρίως όμως για τις περιπτώσεις που υφίστανται (ή διαιωνίζονται) στοιχεία, τα οποία επιβαρύνουν την εικόνα των επιχειρήσεων.
Χρηματιστηριακός παράγων επισημαίνει σχετικά ότι τον τελευταίο καιρό παρατηρείται μια περισσότερο ποιοτική προσέγγιση των χρηματιστηριακών εξελίξεων στην Ελλάδα από ένα σημαντικό τμήμα των ενεργών επενδυτών, η οποία εκτός από στοιχεία ανασφάλειας, εμπεριέχει και ποιοτικά χαρακτηριστικά που οφείλονται, ώς ένα βαθμό, στην «ωρίμαση» της ελληνικής αγοράς. Μάλιστα, εκφράζεται προβληματισμός για την εξέλιξη αυτή, στη λογική ότι «θα επιβάλει, κατ’ ανάγκην, ευρείες μεταβολές στην εταιρική βάση του ελληνικού Χρηματιστηρίου, αλλά και ανατροπές στη σημερινή διάρθρωση των αγορών του X.A.». Σε κάθε περίπτωση, κρίσιμος παράγων που θα καθορίσει τον χαρακτήρα των εξελίξεων στη Σοφοκλέους, στην κατεύθυνση των νέων επενδυτικών προσανατολισμών που έχουν διαφανεί, θεωρείται η ρευστότητα και η διεύρυνση της επενδυτικής βάσης της ελληνικής αγοράς, η οποία παραμένει περιορισμένη. H στροφή του επενδυτικού ενδιαφέροντος τους τελευταίους μήνες του έτους στις μετοχές μεγάλης κεφαλαιοποίησης εξαιτίας των υπαρχουσών αδυναμιών, δημιούργησε ένα μεγάλο χάσμα στο X.A. εις βάρος των μικρότερων επιχειρήσεων, το οποίο πιθανότατα θα διευρυνθεί, αν δεν καταφέρει το Χρηματιστήριο να προσελκύσει νέα κεφάλαια και επενδυτές. Ειδικότερα, στο τρίμηνο Οκτωβρίου – Δεκεμβρίου του 2003, το μερίδιο των 20 μετοχών μεγάλης κεφαλαιοποίησης του δείκτη FTSE-20, στις συνολικές συναλλαγές του X.A., αυξήθηκε σε ποσοστό πάνω από 50% συγκριτικά με τους προηγούμενους μήνες, ενώ ταυτόχρονα οι συναλλαγές των μετοχών των δεικτών FTSE Mid 40 και FTSE Small 80 (με εξαίρεση τον Δεκέμβριο), υποχώρησαν δραματικά.