Τα υπέρογκα ποσά που ζητούσαν οι ιδιοκτήτες εμπορικών χώρων την εποχή των «παχειών αγελάδων» των τελών της δεκαετίας του ’90, σήμερα φαντάζουν απαγορευτικά για εμπόρους που ζητούν ένα κατάστημα σε κάποιο από τα «δυνατά» σημεία των τοπικών αγορών της πρωτεύουσας και των προαστίων. Τα υψηλότατα ενοίκια των καταστημάτων οδήγησαν στην εξάλειψη του «αέρα», στο 90% των καταστημάτων όπως δηλώνουν χαρακτηριστικά μεσίτες, ενώ η καταβολή του ζητείται πλέον μόνο στις ισχυρές αγορές της Αθήνας -Ερμού, πλατεία Κολωνακίου, Πατησίων- και μάλιστα για εμπορικά ακίνητα που βρίσκονται σε ιδιαίτερα επίκαιρη θέση. Στις «ισχυρές» αγορές πάντως επικρατούν σταθεροποιητικές τάσεις μετά την πτώση που παρατηρήθηκε στο πρώτο εξάμηνο του 2003, ενώ οι οδοί που προσέλκυσαν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον ήταν η Λεωφόρος Κηφισίας, η Λ. Αλεξάνδρας και η Λ. Μεσογείων. Σε περιφερειακές αγορές όμως τα μισθώματα υποχωρούν, ενώ αισθητή αύξηση παρουσιάζει ο αριθμός των κενών καταστημάτων.
«Καταστήματα που ξενοικιάζονται παραμένουν κενά επί μακρό χρονικό διάστημα και σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις ο ιδιοκτήτης του εξασφαλίζει μίσθωμα αντίστοιχο του προηγουμένου», τονίζει ο μεσίτης κ. Χρ. Αγγάνης του ομώνυμου μεσιτικού γραφείου. «H άνθηση του χρηματιστηρίου σε συνδυασμό με την επιθετική πολιτική επέκτασης που ακολούθησαν πολλές μεγάλες αλυσίδες λιανικών πωλήσεων προκάλεσε έκρηξη τιμών στην αξίες των εμπορικών χώρων. Ομως στη συνέχεια πολλές αλυσίδες έκλεισαν αρκετά καταστήματα και οι ιδιοκτήτες αναγκάστηκαν είτε να τα μισθώσουν με αισθητά χαμηλότερα ενοίκια ή να τα διατηρήσουν ξενοίκιαστα, ελπίζοντας στην προσέλκυση κάποιου μεγάλου εμπορικού ονόματος. Χαρακτηριστικά αναφέρω κατάστημα επί της οδού Πανεπιστημίου, που πλέον διαθέτει πολλά ξενοίκιαστα καταστήματα, που απέφερε το 2001 μηνιαίο μίσθωμα 13.200 ευρώ και σήμερα ενοικιάζεται έναντι 6.600 ευρώ», καταλήγει ο κ. Αγγάνης.
Η οδός Ερμού, που συγκαταλέγεται μεταξύ των εμπορικότερων δρόμων της Ευρώπης, διατηρεί σταθερή σύνθεση -κυρίως οίκους μόδας, είδη σπιτιού και αξεσουάρ-, αλλά αρκετοί ιδιοκτήτες στην προσπάθεια να κρατήσουν τους «καλούς» μισθωτές προχωρούν σε προς τα κάτω αναπροσαρμογές του μισθώματος με τη λήξη του συμβολαίου, σε ποσοστό που φτάνει ακόμα και το 20%. Το μηνιαίο μίσθωμα καταστήματος επί του πεζοδρόμου ανέρχεται σε 220 ευρώ/τ.μ. Στην περιοχή του Κολωνακίου, τα καταστήματα που βρίσκονται επί της πλατείας διατηρούν τις αξίες τους αλλά στους γύρους δρόμους τα μισθώματα υποχωρούν και αρκετοί χώροι παραμένουν προς διάθεση. Σταθεροποιητικές τάσεις επικρατούν και στις αγορές της Γλυφάδας και της Κηφισιάς, με τα μισθώματα καταστημάτων επί των οδών Ιωάννου Μεταξά και Λεβίδου να κινούνται στα 200 και 70 ευρώ/τ.μ. αντίστοιχα. Εμπορικοί σύλλογοι αλλά και μεσίτες εκτιμούν ότι τα μεγάλα εμπορικά κέντρα που θα λειτουργήσουν στην Αθήνα αλλά και σε άλλες πόλεις της χώρας θα πλήξουν τον τζίρο των ανεξάρτητων καταστημάτων και θα εντείνουν τις πιέσεις στα μισθώματα.
Για πολλούς, οι μεγάλες ξένες αλυσίδες που δείχνουν έντονο ενδιαφέρον να δραστηριοποιηθούν στην ελληνική αγορά αποτελεί το στοιχείο που θα δώσει νέα πνοή στην αγορά καταστημάτων. Αρκετές ξένες αλυσίδες βρίσκονται ήδη στην αναζήτηση μεγάλων -κυρίως- χώρων καθώς η προοπτική των Ολυμπιακών Αγώνων και η συνολικότερη βελτίωση των υποδομών στην Αττική καθιστούν ιδιαίτερα ελκυστική την ελληνική αγορά λιανικών πωλήσεων, που αποφέρει ικανοποιητικές αποδόσεις.
Οι μεγάλες αλυσίδες αναζητούν χώρους στα κεντρικά σημεία ισχυρών και ήδη διαμορφωμένων αγορών, ενώ χρόνο με τον χρόνο ενδιαφέρονται για ολοένα και μεγαλύτερους χώρους. Πλέον, τα καταστήματα που ενδιαφέρουν τις ξένες μεγάλες αλυσίδες, κυρίως των κλάδων της επώνυμης ένδυσης και των ηλεκτρονικών, είναι άνω των 120-130 τ.μ., ενώ αν αυτά στεγάζονται σε εμπορικό κέντρο, τότε οι ζητούμενες επιφάνειες κυμαίνονται μεταξυ 600 και 700 τ.μ. «Οι εταιρείες αυτές έρχονται στην Ελλάδα λόγω της προοπτικής της λειτουργίας των εμπορικών κέντρων και σε δεύτερη φάση αναζητούν ανεξάρτητα καταστήματα για δραστηριοποίηση στις τοπικές αγορές. Ενα πρόσθετο πρόβλημα είναι η σοβαρή έλλειψη καταστημάτων τέτοιων επιφανειών στις ανεξάρτητες αγορές, τα οποία πρέπει να δημιουργηθούν» μας αναφέρει στέλεχος μεγάλης εταιρείας μισθώσεων που δραστηριοποιείται στις μεγάλες αγορές της πρωτεύουσας.