Το 35ωρο μπορεί να προκαλέσει μείωση της παραγωγικότητας

Το 35ωρο μπορεί να προκαλέσει μείωση της παραγωγικότητας

4' 8" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Τελευταία άρχισε πάλι να γίνεται λόγος για μείωση των ωρών εργασίας εβδομαδιαίως από 40 ώρες σε 35 ώρες, κάτι που είχε γίνει και πριν από πέντε χρόνια. Το αίτημα αυτό, εκ μέρους της ΓΣΕΕ προς την κυβέρνηση, συνοδεύεται με την απαίτηση της μη μείωσης των μισθών, τουναντίον μάλιστα, δηλαδή με αύξηση των ονομαστικών μισθών.

Σχετικά με το θέμα αυτό θα ήθελα να διατυπώσω ορισμένες σκέψεις μου. Οπως είναι γνωστό, ο υψηλός πληθωρισμός (πάνω από 3%), η μειωμένη ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων και το μεγάλο δημόσιο χρέος αποτελούν τα τρία μεγάλα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας.

Ο υψηλός πληθωρισμός της ελληνικής οικονομίας σε σχέση με τον μέσο πληθωρισμό της E.E. των «15» (2%) αλλά και με τον μέσο πληθωρισμό των χωρών της Ευρωζώνης, απόρροια, κατά τη γνώμη μου, του μεγάλου μέσου κόστους εργασίας στη χώρα μας και της μεγάλης ιδιωτικής κατανάλωσης, διαβρώνει την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας και αυξάνεται κατά συνέπεια η ανεργία στη χώρα (πάνω από 10%), και αυτό παρόλο τον ομολογουμένως υψηλό ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ (4,1%). Αυτό σημαίνει ότι αν και η οικονομία αναπτύσσεται με γρήγορο ρυθμό, ωστόσο αυτό δεν είναι σε θέση να τονώσει την ανταγωνιστικότητα και να αυξήσει την απασχόληση (δηλαδή να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας).

Διαρθρωτική ανεργία

Στην περίπτωση της ελληνικής οικονομίας η ανεργία δεν είναι «κυκλική», δηλαδή δεν οφείλεται στην ανεπαρκή ζήτηση και στην αναλογία των ονομαστικών μισθών (κεϊνσιανή αντίληψη), αλλά είναι «διαρθρωτική», δηλαδή οφείλεται στις αγκυλώσεις και στην ανελαστικότητα της αγοράς εργασίας. Από τη στιγμή που η παραγωγικότητα της ελληνικής οικονομίας αδυνατεί να παρακολουθήσει τον ρυθμό αύξησης των πραγματικών μισθών, λογικό είναι να επηρεάζεται αρνητικά η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και να αυξάνεται η ανεργία. Κατά τη γνώμη μου χωρίς αύξηση της παραγωγικότητας δεν μπορεί να υπάρξει σταθερότητα τιμών και αύξηση της ανταγωνιστικότητας. Τονίζω τον ρόλο της παραγωγικότητας, διότι ακριβώς μέσω της αύξησης της παραγωγικότητας θα επέλθει αύξηση του βιοτικού επιπέδου (δηλ. της αγοραστικής δύναμης των Ελλήνων καταναλωτών) και της ανταγωνιστικότητας και σε τελευταία ανάλυση θα επιτευχθεί η πραγματική σύγκλιση της ελληνικής οικονομίας με τους εταίρους μας στην E.E. Αλλά και ένας άλλος λόγος που τροφοδοτεί τις πληθωριστικές πιέσεις στη χώρα μας είναι η άνιση (θα έλεγα άδικη) κατανομή του εισοδήματος και η μη αποτελεσματική κατανομή των οικονομικών πόρων. Το «έλλειμμα» στην κατανομή του εισοδήματος στην ελληνική οικονομία είναι το μεγαλύτερο μεταξύ των χωρών της Ε.Ε.

Μείωση παραγωγικότητας

Ας έλθουμε τώρα να δούμε κατά πόσον είναι δυνατόν να υιοθετηθεί η πρόταση της μείωσης των ωρών εργασίας σε 35 ώρες την εβδομάδα χωρίς μείωση των μισθών. Υποστηρίζεται από ορισμένους ότι είναι δυνατόν να μειωθεί ο χρόνος εργασίας χωρίς μεταβολή των αποδοχών, προκειμένου να τονωθεί η απασχόληση.

Οπως αναφέρθηκε πιο πάνω, η ανεργία είναι φαινόμενο διαρθρωτικό (μονεταριστική θέση), όπως και ο «σκληρός πυρήνας» του πληθωρισμού. H μείωση του χρόνου εργασίας (από 40 ώρες σε 35 ώρες) θα οδηγήσει σε μείωση της παραγωγικότητας και θα εντείνει τις πληθωριστικές πιέσεις. H μείωση αυτή σε συνδυασμό με τη διατήρηση των ονομαστικών αποδοχών θα επηρεάσει αρνητικά την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας διεθνώς. H μείωση του χρόνου εργασίας, χωρίς παράλληλη μείωση των αποδοχών των εργαζομένων, θα έχει σημαντικό κόστος στη μείωση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας, γεγονός που θα υπονομεύσει τη βιωσιμότητα ενός μεγάλου αριθμού ελληνικών επιχειρήσεων. Θα πρέπει στο σημείο αυτό να αναφέρουμε ότι η γερμανική κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο αύξησης του χρόνου εργασίας προκειμένου να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα και κατά συνέπεια η απασχόληση, ενώ στη Γαλλία που ήδη εφαρμόζεται το 35ωρο, οι αρμόδιες αρχές έχουν αναθεωρήσει το σκεπτικό με βάση το οποίο εγκρίθηκε η μείωση των ωρών εργασίας.

Προσφορά εργασίας

Βέβαια, θα μπορούσε να υιοθετηθεί η μείωση του χρόνου εργασίας χωρίς να υπάρξει δυσμενής αντίκτυπος στον πληθωρισμό και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας (η οποία αποτελεί μονόδρομο της ελληνικής οικονομίας στο περιβάλλον της ONE), μόνο εφ’ όσον υπάρξει συγκράτηση των μισθών, αρθούν οι στρεβλώσεις στην αγορά εργασίας και αποκτήσει αυτή περισσότερη ελαστικότητα και κυρίως εφ’ όσον αυξηθεί η παραγωγικότητα της εργασίας μέσω επενδύσεων εκσυγχρονισμού της παραγωγικής διαδικασίας και υπάρξει αναμόρφωση του εκπαιδευτικού συστήματος στην κατεύθυνση δημιουργίας σύγχρονων επιστημονικών τομέων και κατευθύνσεων που θα καλύψουν μελλοντικές ανάγκες. Δηλαδή, το βάρος θα πρέπει να στραφεί προς την πλευρά της προσφοράς εργασίας.

Μόλις σε πρόσφατη έρευνα του IOBE αναφέρεται ότι οι ξένες επενδύσεις κατά την περίοδο 1980-2002 αυξήθηκαν στην Ελλάδα κατά 166%, όταν κατά την ίδια περίοδο αυξήθηκαν στην E.E. κατά 1.107% (συγκεκριμένα οι ξένες επενδύσεις σε Πορτογαλία και Ισπανία αυξήθηκαν κατά 1.100% και κατά 4.136% αντίστοιχα). Χωρίς τις προϋποθέσεις που αναφέρθηκαν πιο πάνω, το μέτρο της μείωσης του χρόνου εργασίας σε 35 ώρες εβδομαδιαίως χωρίς μείωση των μισθών, θα έχει σοβαρό αρνητικό αντίκτυπο στην ανταγωνιστικότητα και παραγωγικότητα της οικονομίας, και κατά συνέπεια θα έχει δυσάρεστες συνέπειες στην ανεργία και τον πληθωρισμό.

Κλείνοντας το άρθρο αυτό τονίζουμε ότι προκειμένου να επιτευχθεί ο επιθυμητός στόχος της πραγματικής σύγκλισης της ελληνικής οικονομίας προς τον μέσο όρο της E.E. θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην αύξηση της παραγωγικότητας και όχι στη μείωση του χρόνου εργασίας χωρίς μείωση των ονομαστικών αποδοχών.

(1) O κ. Γ. Παλαιολόγος είναι αν. καθηγητής στο Τμήμα Οικονομικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιώς.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή