Στο ύψος-ρεκόρ των 10,5 δισ. ευρώ έκλεισε στο τέλος του 2003 το ταμειακό έλλειμμα του Δημοσίου, σύμφωνα με το «Στατιστικό Δελτίο Οικονομικής Συγκυρίας» της Τραπέζης της Ελλάδος, που δημοσιοποιήθηκε χθες.
Το ταμειακό έλλειμμα παρουσιάζει αύξηση 40,3% συγκρινόμενο με το 2002 και αντανακλά με τον πλέον παραστατικό τρόπο τα σοβαρά δημοσιονομικά προβλήματα, που αρνείται να παραδεχθεί η κυβέρνηση. Τα ταμειακά στοιχεία, που παρακολουθεί η Τράπεζα της Ελλάδος, περιγράφουν εξαιρετικά λεπτομερειακά την εσωτερική εικόνα των δημοσίων οικονομικών και αναδεικνύουν τους κινδύνους που ελλοχεύουν.
Πάντως για την ιστορία να αναφέρουμε ότι από τον Οκτώβριο του 2003 και μετά το οικονομικό επιτελείο έχει σταματήσει τη δημοσιοποίηση των επίσημων μηνιαίων στοιχείων για τις εξελίξεις στον προϋπολογισμό.
Για το 2003 η κυβέρνηση εκτιμά ότι το έλλειμμα του προϋπολογισμού θα διαμορφωθεί στο 1,4% του ΑΕΠ. Το σχετικό μέγεθος έχει αμφισβητηθεί, ενώ τις σοβαρότερες και πλέον τεκμηρωμένες ενστάσεις έχει εκφράσει περί αυτού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σύμφωνα με την Κομισιόν, το 2003 το έλλειμμα του προϋπολογισμού θα κλείσει στο 1,7% του ΑΕΠ.
Στο μεταξύ, όπως δείχνουν τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, συνεχίζουν να καταγράφονται ισχυροί ανοδικοί ρυθμοί, στις χορηγήσεις των καταναλωτικών δανείων. Ως αιτίες που συμβάλουν στην αύξηση των δανείων θεωρούνται η απελευθέρωση των ορίων το περασμένο καλοκαίρι, αλλά και ο περιορισμός του εισοδήματος των νοικοκυριών.
Πάντως η αύξηση των δανείων δημιουργεί ανησυχίες στο κεντρικό πιστωτικό ίδρυμα που διαβλέπει έναν πρόσθετο παράγοντα διατήρησης ισχυρών πληθωριστικών πιέσεων.
Από τα αναλυτικά στοιχεία που δημοσιοποίησε η κεντρική τράπεζα, τον Δεκέμβριο του 2003 τα δάνεια της καταναλωτικής πίστης αυξήθηκαν με ρυθμό 27,2%, σε σχέση με τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους (12,4 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2003 από 9,75 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2002).
Από τα ίδια στοιχεία προκύπτει ότι τον Δεκέμβριο του 2003 τα στεγαστικά δάνεια αυξήθηκαν με ρυθμό 25% και διαμορφώθηκαν στα 26,5 δισ. ευρώ, από 21,2 δισ. ευρώ τον ίδιο μήνα του 2002.
Ενδιαφέρουσα είναι η εικόνα των δανείων με δικαιολογητικά. Τα συγκεκριμένα δάνεια τον Δεκέμβριο του 2003 αυξήθηκαν με ρυθμό 18,2%, έναντι μείωσης 9,6% τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους.
Η αύξηση στις χορηγήσεις των δανείων με δικαιολογητικά αποδίδεται, σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, στην ήδη σημειωθείσα «υπερφόρτωση» των καρτών των καταναλωτών. H συγκεκριμένη κατηγορία δανείων παρουσίαζε αρνητικούς ρυθμούς καθόλη τη διάρκεια του 2003, ενώ άρχισε να ανακάμπτει μετά το τέλος του περασμένου καλοκαιριού.
Από τις εκτιμήσεις που γίνονται στην κεντρική τράπεζα προκύπτει ότι το συνολικό χρέος των ελληνικών νοικοκυριών αυξάνεται εκ νέου μετά την απελευθέρωση του περασμένου Ιουνίου και μάλιστα με επιταχυνόμενους ρυθμούς. Με βάση τα στοιχεία που διαθέτει το κεντρικό πιστωτικό ίδρυμα, φαίνεται ότι τον Νοέμβριο του 2003, το χρέος των νοικοκυριών στην Ελλάδα αντιστοιχούσε στο 28% του ΑΕΠ. Το ίδιο μέγεθος στην Ευρωζώνη κινείται στα επίπεδα του 48 – 50%.
Αν και στην περίπτωση της Ελλάδας το ιδιωτικό χρέος είναι το μισό σε σχέση με το αντίστοιχο ευρωπαϊκό, εν τούτοις στην κεντρική τράπεζα προβληματίζονται από τους ρυθμούς αύξησης.
Να σημειωθεί ότι το κεντρικό πιστωτικό ίδρυμα έπεσε έξω στις προβλέψεις του, καθώς το περασμένο καλοκαίρι εκτιμούσε ότι η απελευθέρωση των ορίων δεν θα επηρεάσει ανοδικά τους ρυθμούς των καταναλωτικών δανείων.
Θετικό είναι αυτό καθ’ αυτό το γεγονός για την κυβέρνηση, που βλέπει μέσω των δανείων να διατηρείται μια ισχυρή ζήτηση, η οποία συμβάλλει στο να συντηρείται η ψευδεπίγραφη εικόνα της ευφορίας.