Στην απελευθέρωση των ελεύθερων επαγγελμάτων επανέρχεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία προανήγγειλε ουσιαστικά χθες την ανάληψη σχετικής νομοθετικής πρωτοβουλίας, εστιάζοντας σε έξι τέτοια επαγγέλματα: τους δικηγόρους, συμβολαιογράφους, μηχανικούς, αρχιτέκτονες, φαρμακοποιούς και τους λογιστές και φοροτεχνικούς.
Η ίδια, ενθυμούμενη τις αντιδράσεις που προκάλεσε η προηγούμενη απόπειρα να γίνει κάτι τέτοιο, χαρακτηρίζει την κίνησή της αυτή ως «εκσυγχρονισμό» μάλλον παρά απελευθέρωση και ομιλεί για την κατάργηση «απηρχαιωμένων» κανόνων που περιορίζουν τον ανταγωνισμό και, ως εκ τούτου, επιβαρύνουν άνευ λόγου και αιτίας τον καταναλωτή. Σε κάθε περίπτωση, δε, τονίζει ότι δεν πρόκειται για κάποια καθολική απελευθέρωση των ελεύθερων επαγγελμάτων, κάτι που είναι άλλωστε αδύνατον να συμβεί, αλλά μια βελτίωση του κανονιστικού τους πλαισίου, με την έμφαση να δίδεται σε εθνικές νομοθετικές ενέργειες.
Πηγή για την πρωτοβουλία αυτή αποτελεί, φυσικά, η διαβόητη «στρατηγική της Λισσαβώνας» για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, μια στρατηγική που από το 2000 μέχρι σήμερα ελάχιστα έχει αποφέρει.
Ως κύρια παραδείγματα ξεπερασμένης νομοθεσίας στον τομέα αυτό, η Επιτροπή αναφέρει την απαγόρευση της διαφήμισης που περιορίζει εν τέλει και την ενημέρωση των καταναλωτών αλλά και την επιβολή διατίμησης σε συγκεκριμένες υπηρεσίες, κάτι που επίσης παρεμποδίζει τον ανταγωνισμό. Ως επιπλέον επιχείρημα η Κομισιόν επισημαίνει ότι η απελευθέρωση των κτηματομεσιτικών υπηρεσιών, όπου έχει αποτολμηθεί, έχει αποφέρει ουσιαστικά οφέλη, ιδίως στο επίπεδο της μείωσης της «προμήθειας» των ποικίλων μεσαζόντων.
Από την άλλη πλευρά, η ιδία επανέρχεται στην περίφημη οδηγία της περί «υπηρεσιών», που τόσες αντιδράσεις προκάλεσε, επιμένοντας στην απελευθέρωση της παροχής υπηρεσιών από επαγγελματίες άλλων κρατών-μελών, είτε αυτοί είναι εγκατεστημένοι στη χώρα είτε όχι. Αυτό το σκέλος δεν είναι φυσικά άλλο από τη διαβόητη «οδηγία Μπόλκεσταϊν», η οποία απεσύρθη κακήν κακώς προ μηνών εν μέσω ασφυκτικών γαλλικών πιέσεων, αλλά με τη μία ή άλλη μορφή θα πρέπει αργά ή γρήγορα να επανέλθει.
Αδράνεια εν ονόματι «γενικού συμφέροντος»
Η Κομισιόν αναφέρει ότι από τα 25 κράτη-μέλη μόνον 3, η Δανία, η Ολλανδία και η Βρετανία, έχουν ήδη καταγράψει ουσιώδη πρόοδο στην απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων. Τα υπόλοιπα κράτη-μέλη είτε βρίσκονται σε διάφορα στάδια της «εξέτασης» της κατάστασης εν όψει μιας μελλοντικής λήψης αποφάσεων είτε, όπως η Ελλάδα απλώς δεν έχουν κάνει τίποτα, κάτι που μάλιστα αποδίδει (πανευρωπαϊκά) στην έλλειψη θέλησης τόσο από πλευράς πολιτικού κόσμου όσο και από αντιδράσεις των ιδίων των ελεύθερων επαγγελματιών. Ως υπόδειγμα δε του τι πρέπει να γίνει από την πλευρά των κρατών-μελών, αναφέρει την υποχρέωση των κυβερνήσεων να αιτιολογούν πλήρως το γιατί ο ένας ή ο άλλος περιορισμός αποσκοπεί στην προστασία του γενικότερου συμφέροντος, μια επίκληση που συχνά γίνεται αλλά σπανίως αντέχει σε σοβαρή κριτική.