Χειρισμοί, συμβιβασμοί, «ανταλλάγματα», μεσολαβήσεις και αποσιωπήσεις περιβάλλουν πλέον την υπόθεση των 21 «άρρωστων» κλιναμαξών, που ο ΟΣΕ αγόρασε από τους γαλλικούς σιδηροδρόμους (SNCF), γνωρίζοντας ότι αυτές περιέχουν απαγορευμένο αμίαντο και καλύπτοντας τη διαβλητή αυτή «εισαγωγή» με ρήτρα επταετούς μυστικότητας στη σύμβαση.
Την υπόθεση αποκάλυψε η «K» με πολλά δημοσιεύματά της από τις 17 Ιουλίου, για να έρθει στην επιφάνεια και άλλη μία σοβαρή απειλή για την υγεία και των εργαζομένων στον ΟΣΕ (και όχι μόνον) από σκύρα γραμμής με περιεκτικότητα αμιάντου, που κυμαίνεται από 12%-28%. Προμηθευτές είναι τέσσερα τουλάχιστον λατομεία, πίσω από τα οποία φαίνεται ότι συντάσσονται ισχυρά εργοληπτικά συμφέροντα, τα οποία αυτές τις ημέρες ασκούν όλη τους την επιρροή προκειμένου να χειραγωγήσουν τα αποτελέσματα των αναλύσεων, που πραγματοποιεί το ΙΓΜΕ κατ’ εντολήν του ΟΣΕ.
Δικαστικές πηγές αναφέρουν στην «K» ότι υπάρχουν καταγγελίες από το εσωτερικό του ΙΓΜΕ και του υπουργείου Ανάπτυξης για πιέσεις του ασκούνται, αλλά και για αλλαγές στις συνθέσεις των αρμόδιων επιτροπών, έτσι ώστε τα σκύρα του ΟΣΕ να εμφανισθούν… «ολίγον ένοχα» ως προς την περιεκτικότητα αμιάντου. Ως προς τα γαλλικά κλινοθέσια, πάντως, χθες ο Σύνδεσμος Σιδηροδρομικών Βορείου Ελλάδος (ΣΣΒΕ) και τα οκτώ μέλη του απέσυραν την αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, που είχαν καταθέσει κατά του ΟΣΕ και ζητούσαν αυτά να αποσυρθούν από την κυκλοφορία, να διενεργηθούν οι επιβεβλημένες μετρήσεις ανίχνευσης αμιάντου, να ληφθούν μέτρα πρόληψης για τους εργαζομένους κ.ά.
Πριν από την απόσυρση των ασφαλιστικών μέτρων, στις 12 Αυγούστου, ο ΟΣΕ είχε ζητήσει την αναβολή της εκδίκασης των προσωρινών μέτρων, καθώς είχε διαγνωσθεί ότι το δικαστήριο θα καταδίκαζε τον οργανισμό για παραβίαση του κοινοτικού κανονισμού (1997/77), με τον οποίον επιβάλλεται απ’ όλα τα κράτη-μέλη η απόσυρση όλων των τύπων αμιάντου από την 1-1-2005.
Μάλιστα, κάποιοι είχαν διαγνώσει ότι μπορεί να άνοιγε και ποινικό θέμα, αλλά και ζήτημα αποταμιεύσεων κατά του ΟΣΕ. Σε εκείνη την παράσταση στο δικαστήριο είχε εμφανισθεί ο δικηγόρος κ. A. Λυκουρέζος, εκπροσωπώντας τον υπουργό Μεταφορών-Επικοινωνιών κ. M. Λιάπη.
Ο κ. Λυκουρέζος διαμεσολάβησε και στη συνέχεια, όταν ο ΣΣΒΕ πείσθηκε να υπογράψει ένα πρωτόκολλο συμβιβασμού με τον ΟΣΕ (το ζητήσαμε αλλά μέχρι χθες το βράδυ δεν μας το έστειλαν), εν μέσω παρασκηνίου πιέσεων της διοίκησης του ΟΣΕ, αλλά και της ΠΟΣ με μοχλό την εκκρεμή Συλλογική Σύμβαση Εργασίας. Ετσι ο ΣΣΒΕ ζυγίζοντας τα ζητήματα υγείας και οικονομίας, βρήκε, προφανώς, τα δεύτερα βαρύτερα και έσπευσε να αποσύρει τα ασφαλιστικά μέτρα ικανοποιούμενος από το συμβιβαστικό κείμενο. Με τους συνδικαλιστικούς χειρισμούς φαίνεται, όμως, ότι διαφώνησε ο δικηγόρος που είχε ορίσει ο ΣΣΒΕ, ο κ. E. Μαριάς, ο οποίος και παραιτήθηκε από την υπόθεση, αφήνοντας τους «συμψηφισμούς» σε άλλους.
Λίγες ημέρες μετά και τον συμβιβασμό περί των τρένων του αμιάντου, ξεμπλοκαρίσθηκε και η ΣΣΕ, η οποία τελικώς υπεγράφη από τον πρόεδρο του ΟΣΕ, κ. N. Μπαλτά, τον διευθύνοντα σύμβουλο, κ. K. Γιαννακό, και από τους εκπροσώπους της ΠΟΣ, κ. E. Κούκο και B. Νίτσιο.
Η ΣΣΕ επρόκειτο να υπογραφεί στα μέσα Ιουλίου, όμως η ηγεσία του ΟΣΕ είχε θέσει ως προαπαιτούμενη την παραίτηση του ΣΣΒΕ από κάθε ένδικο μέσο για την υπόθεση των 21 κλιναμαξών, ενώ η ΠΟΣ είχε περιορισθεί μόνο στην απαίτηση εξηγήσεων για την κρυφή στους περισσότερους, μέχρι τότε, αμιαντοεισαγωγή εκ Γαλλίας.
Η μονοετής ΣΣΕ από μόνη της είναι μια έκπληξη, δεδομένου ότι ακυρώνει στην πράξη όλες τις κατευθυντήριες οδηγίες του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών για αυξήσεις στο όριο του πληθωρισμού. H σύμβαση που υπέγραψε ο ΟΣΕ και η ΠΟΣ εξασφαλίζει αυξήσεις μεσοσταθμικού ύψους μέχρι και 7%, κάτι που εξηγεί και τις παρασκηνιακές πιέσεις που ασκήθηκαν για συμβιβασμούς επί ανταλλαγμάτων.
Οπως εξηγεί ανώτατο οικονομικό στέλεχος του ΟΣΕ, η αύξηση των 60 ευρώ τον μήνα σε όλα τα μισθολογικά κλιμάκια όλων των κατηγοριών υπαλλήλων του ΟΣΕ είναι μόνο αυτό που φαίνεται. Οι πραγματικές μηνιαίες αυξήσεις κυμαίνονται από 120 έως 250 ευρώ, δεδομένου ότι ο βασικός μισθός είναι και βάση υπολογισμού όλων των επιδομάτων, τα οποία ακολουθούν τα κλιμάκια και συνδιαμορφώνουν τον συνολικό μισθό. Ετσι, από την 11-1-2005, που θα καταβληθεί και η τρίτη δόση της αύξησης, στο βαρύ μισθολόγιο του ΟΣΕ θα φανεί το πραγματικό ύψος των αυξήσεων που δόθηκαν, την ίδια στιγμή που εξαγγέλλεται εξυγίανση και προετοιμάζεται και η τιμαριοποίηση των δραστηριοτήτων του Οργανισμού.
Η Κομισιόν
Πάντως, η υπόθεση της αγοράς από τον ΟΣΕ των βαγονιών με τον αμίαντο, δύο μήνες πριν από την εφαρμογή της σχετικής οδηγίας και της πλήρους απαγόρευσης της διακίνησης και χρήσης προϊόντων αμιάντου, απασχόλησε και την Κομισιόν, έπειτα από σχετική ερώτηση που κατέθεσε ο ευρωβουλευτής του Συνασπισμού, Δημήτρης Παπαδημούλης.
Ο αρμόδιος επίτροπος, κ. Φερχόιγκεν, απαντώντας στον κ. Παπαδημούλη, αποκάλυψε ότι η Επιτροπή από τον Μάρτιο του 2005 έχει κινήσει διαδικασία εις βάρος της Ελλάδας για παρέμβαση του άρθρου 226 της Συνθήκης όσον αφορά τη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων, στα οποία περιλαμβάνεται και ο αμίαντος. H Επιτροπή θεωρεί ότι η Ελλάδα δεν έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων και κυρίως την εναπόθεση κατασκευαστικών υλικών που περιέχουν αμίαντο.
Σε ό,τι αφορά το ζήτημα υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων στον ΟΣΕ που έθεσε ο κ. Παπαδημούλης, ο αρμόδιος επίτροπος επισήμανε: «O ΟΣΕ θα πρέπει να εξασφαλίσει ότι ελέγχεται αποτελεσματικά οποιοσδήποτε κίνδυνος έκθεσης των εργαζομένων του σε αμίαντο, εφαρμόζοντας αυστηρά τους εθνικούς κανονισμούς περί εργασιακής υγείας και ασφάλειας και ιδιαίτερα τις οδηγίες που αφορούν τον αμίαντο».