Στην άμεση οργάνωση των λογιστικών τους γραφείων θα πρέπει να προχωρήσουν οι κατασκευαστικές επιχειρήσεις εξαιτίας των πολλαπλών τρόπων φορολόγησης των ακινήτων.
Πλέον οι κατασκευαστικές εταιρείες έχουν όλες τις υποxρεώσεις που προκύπτουν από τον Κώδικα ΦΠΑ και επιπλέον ειδικές υποχρεώσεις, όπως υποβολή δήλωσης μεταβολών ένταξης στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, υποβολή δήλωσης υποκαταστήματος, τήρηση βιβλίου κοστολογίου, υποβολή εντύπων κόστους και ειδικής δήλωσης ΦΠΑ.
Με βάση τα παραπάνω οι κατασκευαστές έχουν υποχρέωση να υποβάλουν δήλωση μεταβολών στο Τμήμα Μητρώου στη ΔΟΥ της έδρας τους, προκειμένου να δηλώσουν ότι θα διενεργούν φορολογητέα δραστηριότητα και συνεπώς θα υπάγονται στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ.
Η μεταβολή συντελείται κατά τον χρόνο πραγματοποίησης της πρώτης πράξης που αφορά τη φορολογητέα δραστηριότητα.
Εκτός των κατασκευαστών παρέχεται η δυνατότητα να καταστεί υποκείμενο στον φόρο (ΦΠΑ) κάθε πρόσωπο, που πραγματοποιεί ευκαιριακά παραδόσεις νεόδμητων ακινήτων. Το πρόσωπο αυτό πρέπει να δηλώσει την έναρξη των εργασιών του αν δεν είναι ήδη επιτηδευματίας από άλλη αιτία ή να δηλώσει την παράλληλη δραστηριότητα αν είναι ήδη υποκείμενος στον φόρο.
Σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις, κάθε νέα οικοδομή θεωρείται για την κατασκευαστική επιχείρηση υποκατάστημα – πρόσκαιρη εγκατάσταση και πρέπει γι’ αυτό μέσα στις νόμιμες προθεσμίες από την έναρξη των εργασιών κατασκευής να υποβάλεται η αντίστοιχη δήλωση μεταβολών.
Οι δηλώσεις μεταβολών (υπαγωγής σε καθεστώς ΦΠΑ, έναρξης υποκαταστήματος κ.λπ.) υποβάλλονται μέσα σε προθεσμία 30 ημερών όπως ορίζεται από το άρθρο 36 του Κώδικα ΦΠΑ. Ειδικά για τη χρήση 2006 που είναι η πρώτη χρήση επιβολής του ΦΠΑ στα ακίνητα, οι παραπάνω δηλώσεις θα υποβληθούν χωρίς κυρώσεις μέχρι 30 Ιουνίου 2006.
Παράδειγμα 1
Εμπορος ηλεκτρικών ειδών που κατασκευάζει ευκαιριακά οικοδομή 7 διαμερισμάτων με σκοπό να κρατήσει τα 4 για την οικογένειά του και τα 3 για να τα εμπορευτεί και επιλέγει την υπαγωγή του στο ΦΠΑ, θα υποβάλει δήλωση μεταβολών για να δηλώσει την παράλληλη δραστηριότητά του ως επαγγελματίας κατασκευαστής υποκείμενος στον φόρο, προκειμένου να έχει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των υποκειμένων για τα διαμερίσματα που πρόκειται να εμπορευτεί.
Παράδειγμα 2
Φυσιοθεραπευτής που αποφασίζει ομοίως, όπως στο προηγούμενο παράδειγμα, να κατασκευάσει οικοδομή και επιλέγει την υπαγωγή του στο ΦΠΑ θα υποβάλει δήλωση μεταβολών για να δηλώσει την παράλληλη δραστηριότητά του ως επαγγελματίας κατασκευαστής και την υπαγωγή του γι’ αυτήν στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ.
Εφόσον επιλέξει να υπαχθεί στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, θα έχει όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που έχει ένας επαγγελματίας κατασκευαστής υποκείμενος στον φόρο, δεδομένου ότι εντάσσεται στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ.
Σε περίπτωση που οποιοδήποτε πρόσωπο επαναλαμβάνει αυτή τη δραστηριότητα, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι διενεργεί ευκαιριακά πράξεις του άρθρου 6 οπότε μπορεί να επιλέγει την υπαγωγή του ή μη στον φόρο αλλά γίνεται σαφές ότι πρόκειται για συστηματική δραστηριότητα και υποχρεούται να καταστεί υποκείμενο στον φόρο πρόσωπο και να ενταχθεί στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ για τις πράξεις που διενεργεί.
Παράδειγμα 3
Κατασκευαστική επιχείρηση κατέβαλε αμοιβή μηχανικού για την έκδοση οικοδομικής άδειας και έλαβε την ΑΠΥ από αυτόν στις 30/11/2005. Η άδεια οικοδομής εκδόθηκε στις 15/2/2006 και οι εργασίες κατασκευής της οικοδομής (π.χ. εκσκαφή) θα αρχίσουν στις 27/6/2006.
Η επιχείρηση είναι υπαγόμενη στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ από την 1/1/2006. Θα υποβάλει δήλωση για να δηλώσει την υπαγωγή της στο κανονικό καθεστώς μέχρι και τις 30/6/2006 χωρίς κυρώσεις.
Η δήλωση μεταβολών για την έναρξη του υποκαταστήματος θα πρέπει να υποβληθεί μέσα σε 30 ημέρες από τις 27/6/2006 που έγινε η έναρξη των εργασιών κατασκευής.
Παράδειγμα 4
Κατασκευαστική επιχείρηση καταβάλλει αμοιβή μηχανικού για έκδοση αδείας κατεδάφισης παλαιού κτίσματος και λαμβάνει από αυτόν ΑΠΥ στις 3/6/2006. Στη συνέχεια εκδίδεται άδεια οικοδομής στις 30/8/2006. Στις 5/9/2006 αρχίζει εργασίες κατασκευής. Η επιχείρηση έχει υποχρέωση να υποβάλει δήλωση μεταβολών μέσα σε 30 ημέρες από τις 3/6/2006 για να δηλώσει την υπαγωγή της στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ και μέσα σε 30 ημέρες από τις 5/9/2006 να δηλώσει την έναρξη του υποκαταστήματος.
Σημειώνεται ότι επιχειρήσεις με αντικείμενο την κατασκευή και πώληση οικοδομών, ανεξαρτήτως κατηγορίας βιβλίων, μπορούν να υποβάλουν μηδενικές ή πιστωτικές περιοδικές δηλώσεις για φορολογικές περιόδους που λήγουν μέχρι και 31 Μαΐου 2006 έως και τις 20 Ιουλίου 2006 χωρίς πρόστιμο.