Πετρέλαιο, πληθωρισμός και ανάπτυξη είναι το τρίπτυχο της αγωνίας για τον υπουργό Οικονομίας κ. Γ. Αλογοσκούφη.
Το πετρέλαιο κινείται ανοδικά και μάλλον προς στιγμήν δεν διαφαίνεται κάτι που θα αντιστρέψει την πορεία του. Αν και ο επιπτώσεις από την αύξηση των τιμών δεν έχουν ακόμα διαχυθεί στις τιμές, εντούτοις στην Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος (ΕΣΥΕ) παρατηρούν το φαινόμενο με προσοχή.
Ο γ.γ. της ΕΣΥΕ κ. Μανόλης Κοντοπυράκης επιχειρεί να φανεί αισιόδοξος όταν μιλά για το πετρέλαιο, αλλά δεν διστάζει να αναφέρει ότι «επιπτώσεις από το πετρέλαιο δεν έχουμε αντιμετωπίσει», ακόμα τουλάχιστον.
Ο ίδιος θεωρεί ότι για την κατοπινή πορεία του μαύρου χρυσού πολλά θα κριθούν από τις εξελίξεις στο Ιράν και κατ’ επέκταση την αμερικανική στάση.
Ο πληθωρισμός τον Απρίλιο διατηρήθηκε στα επίπεδα του 3,3%, όσο δηλαδή ήταν και τον Μάρτιο. Αρχικά οι εκτιμήσεις ήθελαν τον τιμάριθμο να υποχωρεί στα επίπεδα του 3,1%, αλλά λόγω καυσίμων η κάθοδος δεν έγινε δυνατή.
Ο κ. Κοντοπυράκης προβλέπει για τον Μάιο σταθερότητα του πληθωρισμού, αλλά παράγοντας σημαντικός και αστάθμητος παραμένει το πετρέλαιο.
Ο μαύρος χρυσός, εκτός των τιμών επηρεάζει και τους ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας. Οπως λένε στο υπουργείο Οικονομίας, το 2005 το ΑΕΠ βρέθηκε τελικά στα επίπεδα του 3,7% αντί του στόχου 3,9%, εξαιτίας του πετρελαίου. Τον Νοέμβριο του 2004 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμούσε για το 2005 μέση τιμή πετρελαίου στα 45,1$ το βαρέλι (αύξηση κατά 14,8%, έναντι του 2004). Ωστόσο, η αύξηση που σημειώθηκε τελικώς ανήλθε στο 42,3% και η μέση τιμή διαμορφώθηκε στα 54,4$.
Στην τελευταία τριμηνιαία έκθεσή της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει ότι μια μόνιμη αύξηση κατά 50% στην τιμή του πετρελαίου περιορίζει τον ρυθμό αύξησης στην ευρωζώνη κατά 0,6% τον α’ χρόνο και 0,3% τον β’, ενώ αναλόγως επιταχύνει τον πληθωρισμό κατά 0,5 εκατοστιαίες μονάδες κάθε χρόνο.
Εξάλλου, η Κομισιόν δικαιολογεί την αναθεώρηση των προβλέψεων για την ανάπτυξη στην ευρωζώνη, με κεντρικό επιχείρημα τις υψηλές τιμές του πετρελαίου. Για παράδειγμα, ενώ το φθινόπωρο του 2004 προέβλεπε για το 2005 ρυθμό ανάπτυξης 1,6%, ο πραγματικός ρυθμός περιορίστηκε τελικά στο 1,3%.
Ο ελληνικός πληθωρισμός είναι ήδη διπλάσιος του αντίστοιχου κοινοτικού μέσου όρου. Αυτό από μόνο του είναι ένα στοιχείο που λειτουργεί ανασταλτικά για την ελληνική ανταγωνιστικότητα και κατ’ επέκταση για την ανάπτυξη.
Οι επιπτώσεις του πετρελαίου δεν θα επιδεινώσουν άμεσα την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας (καθώς θα υπάρχουν αναλογικές επιπτώσεις σε Ελλάδα και Ε.Ε), αλλά θα την πλήξουν δευτερογενώς και σε βάθος χρόνου. Γνωστό είναι ότι στην Ελλάδα οι αυξήσεις που επιβάλλονται εξ αφορμής κάποιων αιτιών παραμένουν και μετά την «έκλειψη» των αιτιών.
Η πορεία του πετρελαίου και του πληθωρισμού είναι στοιχεία που ανησυχούν τον υπουργό Οικονομίας. Ο προϋπολογισμός του 2006 είχε γίνει με πρόβλεψη τιμής πετρελαίου τα 55 δολάρια το βαρέλι. Αυτό βέβαια έχει πάψει να ισχύει εδώ και καιρό και ο κ. Αλογοσκούφης έχει πολλούς λόγους να προβληματίζεται.
Η Ελλάδα βλέπει τους τελευταίους μήνες τις εξαγωγές της να αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς (22% τον Φεβρουάριο), καθώς απεικονίζουν και την επιτάχυνση της οικονομικής δραστηριότητας στην Ευρώπη. Αν όμως το ευρωπαϊκό ΑΕΠ υποχωρήσει, αυτό άμεσα θα πλήξει και τις ελληνικές εξαγωγές.
Πάντως, στον αντίποδα των πολλών αιτιών που προκαλούν ανησυχία στους αρμοδίους βρίκονται τα θετικά στοιχεία για το ΑΕΠ του Α’ τριμήνου του 2006, που έδειξαν αύξηση 4%. Το ποσοστό ήταν πέρα από τα αναμενόμενα και προκαλεί αισιοδοξία. Στην αύξηση κατά 4% του ΑΕΠ συνέβαλαν οι εξής παράγοντες: Οι δαπάνες για τελική κατανάλωση αυξήθηκαν κατά 3,5%, οι επενδύσεις αυξήθηκαν κατά 5,3%, οι εξαγωγές κατά 3,5% και οι εισαγωγές κατά 3,2%.