Στη δίνη της (μικρο) πολιτικής, αλλά και της αιφνίδιας μεγάλης υποχώρησης του Χρηματιστηρίου Αθηνών και των άλλων κεφαλαιαγορών εισήλθε την προηγουμένη εβδομάδα το εγχείρημα εξαγοράς της τουρκικής Finansbank από την Εθνική Τράπεζα, σχεδόν δύο μήνες μετά την ανακοίνωση της ιστορικής αυτής συμφωνίας.
Μεγάλα ερωτήματα δημιουργεί η αιφνίδια μεταστροφή του Συλλόγου των Υπαλλήλων της Εθνικής Τράπεζας (ΣΥΕΤΕ), αναφορικά με την αγορά της τουρκικής τράπεζας, η οποία συμπίπτει και με την εντεινόμενη κριτική στελεχών του ΠΑΣΟΚ για το ίδιο θέμα.
Στις 27 Απριλίου κατά τη Γενική Συνέλευση της Εθνικής Τράπεζας οι εκπρόσωποι των υπαλλήλων της Εθνικής μιλώντας στους μετόχους της τράπεζας μόνο καλά λόγια είχαν για την συμφωνία: «Η στρατηγική της Εθνικής για περαιτέρω επέκταση στην περιοχή της NA Ευρώπης, με στόχο να αποκτήσει ηγετικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή, είναι στη σωστή κατεύθυνση» ή «πιστεύουμε ότι η διοίκηση συνεκτίμησε ως οφείλει τους κινδύνους» και άλλα επαινετικά. Το μείζον τότε για τους συνδικαλιστές της Εθνικής ήταν «να παρασχεθεί κάθε δυνατή διευκόλυνση προς τα ασφαλιστικά ταμεία ώστε να μπορέσουν να συμμετάσχουν στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου». Σημειώνεται ότι η εξαγορά της Finansbank ανακοινώθηκε στις 3 Απριλίου, ενώ ο πρόεδρος της τράπεζας κ. Τάκης Αράπογλου ενημέρωσε αναλυτικά για τη δομή και τους όρους της συμφωνίας.
Την προηγούμενη εβδομάδα, ωστόσο, ο ΣΥΕΤΕ πραγματοποίησε στροφή 180 μοιρών και την περασμένη Παρασκευή ανακοίνωσε σειρά συναντήσεων με πολιτικά κόμματα, προκειμένου να συζητήσει το θέμα της εξαγοράς. Στην ανακοίνωση υπογραμμίζεται: «O ΣΥΕΤΕ έχει θέσει πελώρια ερωτήματα ως προς την απόφαση εξαγοράς, όπως την τιμή, τη μεγάλη αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου, αλλά και την κερκόπορτα που ανοίγει για να αλλάξει ο χαρακτήρας της τράπεζας και να μεταφερθεί το κέντρο λήψης απόφασης στο εξωτερικό». Μάλιστα εκπρόσωποι των εργαζομένων μεταδίδουν ότι την ερχόμενη Τρίτη που πραγματοποιείται η κρίσημη επαναληπτική γενική συνέλευση της ETE για τη λήψη της απόφασης αύξησης του μετοχικού της κεφαλαίου για την ολοκλήρωση της ιστορικής εξαγοράς θα ζητήσουν την αναβολή της απαιτώντας… καλύτερη ενημέρωση. Με άλλα λόγια, απειλούν να τορπιλίσουν τη συνέλευση σε μια περίοδο που η διοίκηση της τράπεζας δίνει μάχη με τον χρόνο για την ολοκλήρωση των διαδικασιών, κίνηση που μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες στη χρηματιστηριακή συμπεριφορά της μετοχής της Εθνικής και κατά συνέπεια στην ίδια την περιουσία των ταμείων.
Τα… πελώρια ερωτήματα του ΣΥΕΤΕ γεννήθηκαν στις 16 Μαΐου, συμπτωματικά προφανώς, μετά την κατά μέτωπο επίθεση στελεχών του ΠΑΣΟΚ εναντίον του επικεφαλής της Εθνικής κ. Τάκη Αράπογλου. Το ενδιαφέρον της μικροπολιτικής παρέμβασης των στελεχών του ΠΑΣΟΚ είναι ότι αυτή είναι εντελώς άσχετη με την εξαγορά, η οποία τους άφησε αδιάφορους για περισσότερο από έναν ολόκληρο μήνα. Οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ είναι έξω φρενών με τον «αυθάδη Αράπογλου» ο οποίος τόλμησε να πει και να πράξει το αυτονόητο: μια επιχειρηματική κίνηση τράπεζας που δεν υπάγεται στον δημόσιο τομέα δεν μπορεί να αποτελεί αντικείμενο κοινοβουλευτικού ελέγχου. Κατόπιν τούτου άρχισαν τα όργανα: ο εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ σημείωσε ότι είναι υποχρέωση του κ. Αράπογλου να προσέλθει και να απαντήσει τις ερωτήσεις των βουλευτών. H κ. Βάσω Παπανδέου υπογράμμισε ότι τα κεφάλαια της Εθνικής δεν δικαιολογούν μια τέτοια μεγάλη εξαγορά, προσθέτοντας ότι ο κ. Αράπογλου δεν διαχειρίζεται λεφτά της… μαμάς του!. O «εκσυχρονιστής» κ. Φλωρίδης διαπίστωσε ότι αγοράζουμε μια φούσκα. Φυσικά δεν θα μπορούσε να λείπει και ο… αμερικανικός δάκτυλος, με τον κ. Φλωρίδη να σημειώνει ότι ενδεχομένως μέσω της αύξησης κεφαλαίου η Εθνική θα περάσει απευθείας στον έλεγχο της Citibank. O κ. Βερελής έθεσε ζήτημα ευθυνών του κ. Αράπογλου. Ολα αυτά σχεδόν δύο μήνες μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας και της λεπτομερούς παρουσίασης της δομής της συμφωνίας.
Η συμπεριφορά των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ θυμίζει -δυστυχώς- παιδικό καπρίτσιο: δεν έκανες αυτό που ήθελα – θα δεις τι θα σου κάνω. Ασφαλώς βέβαια δεν είναι μόνο αυτό. H αναστάτωση δίνει μια καλή ευκαρία και στους ανταγωνιστές της Εθνικής να υποδαυλίσουν την «κόντρα» και να φέρουν στο προσκήνιο θέματα ήσσονος σημασίας, όπως η αστάθεια της τουρκικής λίρας ή τα προβλήματα της οικονομίας της (ζητήματα γνωστά, που έχουν ενσωματωθεί στο επιχειρηματικό σχέδιο της εξαγοράς) ώστε να πλήξουν τη διοίκηση της τράπεζας και γιατί όχι να ακυρώσουν την μεγάλη αυτή συμφωνία η οποία τοποθετεί την Εθνική σε άλλο επίπεδο, πάνω από κάθε άλλη εγχώρια τράπεζα.
Σε κάθε περίπτωση, η επιχειρηματική κίνηση της Εθνικής, στην οποία το Δημόσιο δεν έχει ούτε μια μετοχή, δεν υπόκειται σε κοινοβουλευτικό έλεγχο και είναι θλιβερό ότι βουλευτές του ελληνικού Κοινοβουλίου αδιαφορούν για τους τύπους και αρνούνται να αναγνωρίσουν τα όρια της εξουσίας τους. «Ετσιθελικά» και με αυταρχισμό… σοσιαλιστικού τύπου απαιτούν να σύρουν τον επικεφαλής της Εθνικής ενώπιον της Βουλής για να ενημερωθούν για θέματα που δεν τους αφορούν.
Μετά την αντίδραση του ΠΑΣΟΚ και ο σύλλογος εργαζομένων δεν δυσκολεύτηκε να φέρει τα πάνω κάτω. Μπρος στα μικροπολιτικά και προσωπικά συμφέροντα μικρή σημασία έχει η αυτοαναίρεση: O ΣΥΕΤΕ χθες υπερθεμάτιζε της εξαγοράς, σήμερα ανακαλύπτει πελώρια ερωτήματα και απειλεί με αναβολή της συνέλευσης. Με ανακοίνωσή του στις 16 Μαΐου ανακάλυψε ότι η Merill Lynch σε αναλυσή της που εξέδωσε στιε 4 Απριλίου εξέφρασε επιφυλάξεις για την εξαγορά. Τι σημασία έχει αν η συγκεκριμένη έκθεση της Merill Lynch αναφερόταν σε κάποια ειδική ομολογιακή έκδοση της ETE; ΄Η ότι ο ίδιος οίκος και πολλοί άλλοι έχουν δημοσιοποιήσει δεκάδες αναλύσεις που κρίνουν ιδιαίτερα θετικά την εξαγορά; O ΣΥΕΤΕ τις αγνόησε επιδεικτικά και δεν δυσκολεύεται να χτίσει μιαν άλλη δική του πραγματικότητα, αφού η πραγματικότητα που ζούμε δεν τον βολεύει.
Οι επιτελείς της Εθνικής Τράπεζας πάντως δεν ανησυχούν για την επιτυχία της εξαγοράς. Σημειώνουν ότι η αύξηση γίνεται για συγκεκριμένη επιχειρηματική κίνηση και εμφανίζονται βέβαιοι για την επιτυχία της γιγαντιαίας αύξησης, που μπορεί να φτάσει τα 3 δισ. ευρώ. Την Τρίτη 23 Μαΐου θα πραγματοποιηθεί η συνέλευση για τη λήψη της απόφασης και στελέχη της ETE μεταδίδουν ότι η απαρτία είναι εξασφαλισμένη. Σε ό,τι αφορά το τίμημα υπογραμμίζεται ότι η συμφωνία είναι σε δολάρια ΗΠΑ και ως εκ τούτου η εξασθένηση του αμερικανικού νομίσματος επηρεάζει θετικά την Εθνική. Υπογραμμίζουν ότι η εξαγορά της Finansbank είναι μια μακροπρόθεσμη στρατηγική κίνηση, η οποία δεν μπορεί να κριθεί με βραχυχρόνιους όρους, όπως η αστάθεια της τουρκικής λίρας ή το ενδεχόμενο κρίσης της τουρκικής οικονομίας.
Οι επιτελείς της ETE υπογραμμίζουν ότι ανέμεναν υποτίμηση της τουρκικής λίρας, προσθέτουν ωστόσο ότι η υποτίμηση έχει και τη θετική της πλευρά, καθώς δίνει ώθηση στην τουρκική οικονομία και τις επιχειρήσεις αντισταθμίζοντας έτσι τις όποιες συναλλαγματικές απώλειες. Επιπλέον διευκρινίζεται ότι οι νομισματικές μεταβολές δεν επηρεάζουν τα αποτελέσματα, αλλά άλλο λογαριασμό του ισολογισμού (υπεραξία). Οπως σημειώνει ο κ. Αράπογλου, όλα αυτά τα ζητήματα έχουν ενσωματωθεί στο επιχειρησιακό σχέδιο της εξαγοράς. Αλλωστε, όλες οι κινήσεις εκτός E.E., όπως οι μεγάλες επενδύσεις που έχει πραγματοποιήσει η Εθνική στη Ρουμανία, τη Σερβία, τη Βουλγαρία και αλλού, εμπεριέχουν νομισματικό και άλλους πολιτικο-οικονομικούς κίνδυνους τους οποίους η τράπεζα εδώ και πολλά χρονια διαχειρίζεται αποτελεσματικά.
Μείζον θέμα στο εγχείρημα της Εθνικής μπορεί να αποτελέσει μια ραγδαία επιδείνωση των συνθηκών στις διεθνείς κεφαλαιαγορές, οι οποίες την προηγούμενη εβδομάδα σημείωσαν σημαντική πτώση. Ωστόσο, όπως σημειώνουν στελέχη της τράπεζας τα δεδομένα παραμένουν θετικά και δεν υπάρχουν εξελίξεις που να κλονίζουν την αισιοδοξία.