«Φρένο» πατάει πλέον ο ρυθμός αύξησης των τιμών κατοικιών σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς οι ενδείξεις επιβράδυνσης είναι πια εμφανείς. Η τελευταία επιβεβαίωση για την «ομαλή προσγείωση» της αγοράς κατοικίας, που διαψεύδει τις δυσοίωνες εκτιμήσεις εγχώριων αλλά διεθνών καταστροφολόγων για ύπαρξη «φούσκας» και κατάρρευσης των τιμών, έρχεται από τη διεθνή εταιρεία συμβούλων ακίνητης περιουσίας Knight Frank.
Σύμφωνα με την έκθεση της εταιρείας στο δωδεκάμηνο Σεπτεμβρίου ’05-Σεπτεμβρίου ’06 ο ρυθμός αύξησης των τιμών κατοικίας παγκοσμίως διαμορφώθηκε στο 8,4%, όταν στο προηγούμενο δωδεκάμηνο υπολογιζόταν στο 10,9%. Μάλιστα, σε μερικές χώρες, λίγες είναι η αλήθεια, οι τιμές καταγράφουν υποχώρηση. Η ελληνική αγορά ακολουθεί την παγκόσμια τάση, εμφανίζοντας σαφής επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης τιμών. Πλέον, ο ρυθμός αύξησης των τιμών στην ελληνική αγορά εκτιμάται στο 10,5% – πάντα για το δωδεκάμηνο Σεπτεμβρίου ’05-Σεπτεμβρίου ’06, όταν το προηγούμενο 12μηνο ήταν στο 11,3%. Παρά την επιβράδυνση η ελληνική αγορά εμφανίζει τον ένατο ταχύτερο ρυθμό αύξησης τιμών μεταξύ των 32 χωρών παγκοσμίως που καλύπτει η έρευνα. Στο τέλος Σεπτεμβρίου ’05 η Ελλάδα βρισκόταν στη 15η θέση του σχετικού πίνακα. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα στοιχεία αυτά -κυρίως η θέση της Ελλάδας στην κατάταξη, ενδέχεται να είναι παραμορφωτικά της πραγματικότητας, δεδομένου ότι το δεύτερο εξάμηνο του 2005 χαρακτηρίστηκε από μεγάλες αυξήσεις κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Αιτία, η αναστάτωση που επικράτησε στην αγορά κατοικίας από την αλλαγή του φορολογικού πλαισίου και κυρίως την επιβολή του ΦΠΑ στα νεόδμητα ακίνητα. Στην περίπτωση που το 2005 ήταν μια «κανονική» χρονιά για την αγορά, είναι προφανές ότι ο ρυθμός αύξησης των τιμών θα ήταν πολύ χαμηλότερος.
Είναι χαρακτηριστικό, ότι πρόσφατη έρευνα που παρουσίασε το κτηματομεσιτικό γραφείο «Ν. Γιαννουλέλης και Συνεργάτες» καταγράφει σταθεροποιητικές τάσεις με αρκετές μάλιστα περιοχές να καταγράφουν πτώσεις τιμών, επιστρέφοντας στα επίπεδα του Δεκεμβρίου ’05. Η πτώση των τιμών παρατηρείται κυρίως στα βόρεια και βορειοανατολικά προάστια, το ευρύτερο κέντρο της Αθήνας και τα δυτικά προάστια, ενώ αντιθέτως τα νότια προάστια και η πεδιάδα των Μεσογείων διατηρούν τις τιμές τους. Στα βόρεια προάστια οι μεγαλύτερες πτώσεις τιμών για το διάστημα Δεκεμβρίου ’05-Ιουνίου ’06 καταγράφονται στον Χολαργό (10%) με την τιμή του τ.μ. να υποχωρεί από τα 3.200 ευρώ στα 3.000, στην Κηφισιά (11,5%) με την αξία του τ.μ. να υποχωρεί από τα 3.500 στα 3.000 ευρώ, τα Βριλήσια από 3.300 σε 3.000 ευρώ (7,7%), το Νέο Ψυχικό από 3.500 σε 3.300 ευρώ (7,3%).
Στο κέντρο της πόλης σημαντική υποχώρηση εμφανίζουν οι τιμές πώλησης στα Πατήσια κατά 11% (από 3.500 σε 3.000 ευρώ/τ.μ.), ενώ στα δυτικά η μεγαλύτερη υποχώρηση (13,9%) καταγράφεται στο Περιστέρι.
Μεσίτες και κατασκευαστές τονίζουν πάντως ότι η ζήτηση εξακολουθεί να κινείται σε σχετικά ικανοποιητικά επίπεδα, μετά την έκρηξη του 2005, ενώ είναι αξιοσημείωτο ότι πλέον τα περιθώρια νέων αυξήσεων είναι εξαιρετικά περιορισμένα. Πάντως, η αγορά κατοικίας δείχνει να βρίσκει τις ισορροπίες της και είναι ενδεικτικό ότι η νέα αύξηση των αντικειμενικών αξιών στις αρχές του νέου χρόνου δεν πρόκειται να επηρεάσει την αγορά. Χαρακτηριστικό είναι επίσης ότι ο αριθμός των μεσιτών που αναμένουν συνέχιση της ήπιας υποχώρησης τιμών στην ερχόμενη διετία αυξάνεται, ενώ οι πλέον αισιόδοξοι κάνουν λόγο για αυξήσεις στο επίπεδο του πληθωρισμού.
Επιστρέφοντας στην έρευνα της Knight Frank, υψηλότερος ρυθμός αύξησης τιμών στο διάστημα Σεπτεμβρίου ’05-Σεπτεμβρίου ’06 εντοπίζεται στην πρωτεύουσα της Λεττονίας Ρίγα (39,2%), ενώ ακολουθούν οι αγορές της Βουλγαρίας (19%) και της Δανίας (17,8%). Αντιθέτως, σε Πορτογαλία και Γερμανία οι τιμές των κατοικιών σημειώνουν υποχώρηση κατά 1,2% και 3% αντίστοιχα, ενώ παρόμοια πορεία ακολουθούν οι τιμές σε Ιαπωνία, Χονγκ Κονγκ και Ουγγαρία.