Σ ε είδος υπό εξαφάνιση τείνει να εξελιχθεί το ρετιρέ, ένας από τους δημοφιλέστερους τύπους διαμερισμάτων κατά τις προηγούμενες δεκαετίες. Οπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς ακινήτων, αφ’ ενός μεν έχει σταματήσει από δεκαετίες η κατασκευή νέων ρετιρέ, αφ’ ετέρου δε οι ιδιοκτήτες των ρετιρέ είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικοί, όσον αφορά την πώλησή τους. Ως εκ τούτου, η ζήτηση δεν καλύπτεται, με αποτέλεσμα να αυξάνονται και οι τιμές των λίγων διαθέσιμων στην αγορά ρετιρέ, παρά το γεγονός ότι κατά κανόνα πρόκειται για παλιάς κατασκευής διαμερίσματα.
Τι εννοούμε, όμως, με τη λέξη ρετιρέ; Κατ’ αρχάς, πρόκειται για ελληνική ιδιομορφία, αφού παρά το γεγονός ότι η λέξη έχει γαλλικές ρίζες, δεν χρησιμοποιείται για να περιγράψει διαμερίσματα υψηλών ορόφων, όπως στην ελληνική αγορά. Στην Ελλάδα φαίνεται ότι επικράτησε τη δεκαετία του ’60, όταν το ρετιρέ αποτελούσε είδος πολυτελείας, προσδίδοντας κοινωνική καταξίωση και αίγλη στον ιδιοκτήτη του. Γι’ αυτό και το Κολωνάκι αποτέλεσε πόλο έλξης ανώτερων εισοδηματικά τάξεων, καθώς ανέκαθεν διέθετε πληθώρα από ρετιρέ, αρκετά εκ των οποίων μάλιστα ήταν διαμπερή.
Η λέξη χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει την απομόνωση που προσφέρει το εν λόγω είδος διαμερίσματος, καλύπτοντας κατά βάση τον τελευταίο όροφο μιας πολυκατοικίας και όντας πιο μικρό από τα υπόλοιπα διαμερίσματα της πολυκατοικίας. Ωστόσο, ο συμβιβασμός αυτός αντισταθμίζεται, αποζημιώνοντας τον ιδιοκτήτη, με την παροχή μεγαλύτερης βεράντας, ώστε να μπορεί ο κάτοχος του διαμερίσματος, ή ο ενοικιαστής, να απολαμβάνει την προσφερόμενη θέα. Συνήθως, το ρετιρέ έχει μέγεθος 70-100 τ.μ., βρίσκεται σε μικρές ή μεσαίου μεγέθους παλιές πολυκατοικίες και είναι το μοναδικό διαμέρισμα του ορόφου, αν και δεν αποκλείεται, ανάλογα με την κατασκευή, να υπάρχει και άλλο διαμέρισμα στον ίδιο όροφο.
Σήμερα είναι σχεδόν ανύπαρκτες οι νέες πολυκατοικίες που διαθέτουν ρετιρέ με την παραπάνω έννοια. Οι κατασκευαστές επιλέγουν να «βαπτίζουν» ρετιρέ, ή roof garden, τα διαμερίσματα του τελευταίου ορόφου, που κατοχυρώνουν στους ιδιοκτήτες τους μέρος, ή ακόμα και ολόκληρη την ταράτσα, ώστε να την χρησιμοποιήσουν κατά το δοκούν. O λόγος που σταμάτησε η κατασκευή νέων ρετιρέ ήταν η απώλεια τετραγωνικών μέτρων που συνεπάγονται, γεγονός που μεταφράζεται σε μειωμένα κέρδη για τον εργολάβο. Το ζήτημα είναι ακόμα πιο εμφανές την τρέχουσα περίοδο, κατά την οποία αρκετές κατασκευαστικές εταιρείες υφίστανται οικονομικές πιέσεις, καθώς συμπιέζονται τα περιθώρια κέρδους τους, ενώ και οι πωλήσεις νέων διαμερισμάτων είναι πλέον μειωμένες. Ο λόγος δεν είναι άλλος από τις υψηλές τιμές που απωθούν αρκετούς ενδιαφερόμενους αγοραστές. Από την πλευρά τους, οι εταιρείες δυσκολεύονται να μειώσουν τις τιμές, όχι μόνο λόγω του αυξημένου κόστους κατασκευής (η άνοδος υπολογίζεται σε περίπου 10% από τις αρχές του έτους), αλλά και λόγω του ότι έχουν αποκτήσει οικόπεδα, με πολύ υψηλό κόστος, κυρίως για να προλάβουν τις προθεσμίες για την εφαρμογή του ΦΠΑ, που ισχύει από την 1η Ιανουαρίου.
Πόσο ακριβότερα είναι όμως τα ρετιρέ, σε σύγκριση με άλλα διαμερίσματα; H θέα που προσφέρουν ακόμα και σήμερα αρκετά ρετιρέ, οι μεγάλες βεράντες τους, αλλά και το γεγονός ότι βρίσκονται στον τελευταίο όροφο, στοιχείο που πάντα αυξάνει την τιμή, συνηγορούν στο μεγαλύτερο κόστος. Αυτό υπολογίζεται σε ένα ποσοστό της τάξεως του 10%-15% έναντι των υπολοίπων διαμερισμάτων της περιοχής, ή ακόμα και της ίδιας πολυκατοικίας. Πρόκειται για στοιχείο ενδεικτικό των πλεονεκτημάτων των ρετιρέ, καθώς διατηρούν την υψηλή τους αξία, παρά το γεγονός ότι η ηλικία τους, ή ενδεχομένως ακόμα και η περιοχή που βρίσκονται, δεν δικαιολογεί κάτι τέτοιο.
Ρετιρέ μπορεί να συναντήσει κανείς σε πολλά σημεία της Αθήνας, κυρίως στις περιοχές που οικοδομήθηκαν κατά τις δεκαετίες του ’60 και του ’70. Αναφερόμαστε σε σημεία, όπως το Παγκράτι, η Κυψέλη, τα Ανω Πατήσια, το Γαλάτσι, του Ζωγράφου, οι Αμπελόκηποι και η Καλλιθέα. Από τις περιοχές που πάντα έχουν μεγάλη ζήτηση για ρετιρέ, είναι ο Λυκαβηττός και το Κολωνάκι, αλλά το κόστος τους ξεπερνά κατά πολύ τις προαναφερθείσες περιοχές. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να βρει κανείς ρετιρέ και αλλού, αλλά οι παραπάνω γειτονιές είναι ίσως οι πλέον αντιπροσωπευτικές, όπως μας πληροφορούν παράγοντες της αγοράς.
Η ζήτηση για ρετιρέ είναι πάντα έντονη, καθώς κοινωνικές ομάδες, όπως οι εργένηδες, νεαρά ζευγάρια (κυρίως), ή ακόμα και οικογένειες με ένα παιδί τα προτιμούν. Ωστόσο, δεν είναι και τόσο εύκολο να βρεθούν διαθέσιμα ρετιρέ, καθώς σε αρκετές περιπτώσεις, οι ιδιοκτήτες τους δεν είναι πρόθυμοι να τα πωλήσουν. «Συνήθως ρετιρέ ζητούν άνθρωποι με συγκεκριμένο προϋπολογισμό, οι οποίοι είτε μένουν κοντά στην περιοχή που ψάχνουν και το θέλουν για τα παιδιά τους, είτε αναζητούν κάτι καλύτερο σε ψηλότερο όροφο από αυτόν που μένουν μέχρι σήμερα, φεύγοντας παράλληλα από το ενοίκιο. Υπάρχουν όμως και εκείνοι που στην περίπτωση του ρετιρέ αναγνωρίζουν μία επενδυτική ευκαιρία και προσπαθούν να το αποκτήσουν, με στόχο την εκμετάλλευση».