Καρτέλ στην αγορά γάλακτος, τόσο σε επίπεδο τιμών παραγωγού όσο και λιανικής, πιστοποιεί η εισήγηση-καταπέλτης της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού. Πρόκειται για τη σημαντικότερη ώς τώρα υπόθεση που θα έλθει προς εκδίκαση στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, εξαιτίας του πλήθους και του μεγέθους των εγκαλουμένων εταιρειών αλλά και της σημασίας που έχουν τα προϊόντα γάλακτος -είδη πρώτης ανάγκης- για τους καταναλωτές.
Ούτε λίγο ούτε πολύ 17 επιχειρήσεις παραγωγής, χονδρικής και λιανικής πώλησης γαλακτοκομικών προϊόντων κατηγορούνται για τέσσερις σοβαρές παραβάσεις του δικαίου του ανταγωνισμού, που επισύρουν και τσουχτερά πρόστιμα.
Η εκδίκαση της υπόθεσης θα αρχίσει στις 8 Φεβρουαρίου από την Ολομέλεια της Επιτροπής Ανταγωνισμού, καθώς από τη νομοθεσία οι εμπλεκόμενοι έχουν στη διάθεσή τους τουλάχιστον ένα μήνα για να ετοιμάσουν τις θέσεις τους. Εντύπωση πάντως προκαλεί το γεγονός ότι οι εγκαλούμενες επιχειρήσεις δεν πήγαν χθες να παραλάβουν την εισήγηση της Γενικής Διεύθυνσης – «δεν έχουμε λάβει γνώση», «δεν μας έστειλε κανείς τίποτα», ήταν μερικές από τις απαντήσεις που έδιναν στελέχη τους.
Στρεβλώσεις
Επειτα από πολύμηνη έρευνα στον κλάδο των γαλακτοκομικών προϊόντων η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού κατέληξε ότι στις επιμέρους αγορές υφίστανται τέσσερις στρεβλώσεις του δικαίου του ανταγωνισμού:
– «Οριζόντια σύμπραξη ορισμένων γαλακτοβιομηχανιών με αντικείμενο τον καθορισμό των τιμών αγοράς και κατανομής των πηγών προμήθειας στην αγορά νωπού γάλακτος». Δηλαδή, συμφωνούσαν σε ποιες τιμές θα αγόραζαν το γάλα από τους παραγωγούς και «μοίραζαν» τους προμηθευτές τους.
– «Οριζόντιες συμπράξεις μεταξύ ορισμένων γαλακτοβιομηχανιών αναφορικά με την τιμολογιακή – εκπτωτική τους πολιτική». Δηλαδή, ακολούθησαν την ίδια πολιτική τιμών και εκπτώσεων προς τους πελάτες τους.
– «Κάθετες συμπράξεις καθορισμού τιμών μεταπώλησης και απαγόρευσης παθητικών πωλήσεων μεταξύ ορισμένων γαλακτοβιομηχανιών και των διανομέων τους». Καθόριζαν σε ποια τιμή θα πωλούν οι διανομείς τους και τους απαγόρευαν να εξυπηρετούν πελάτες από άλλη γεωγραφική περιοχή, απ’ αυτήν που δραστηριοποιούνται.
– «Κάθετες συμπράξεις καθορισμού τιμών μεταπώλησης μεταξύ ορισμένων γαλακτοβιομηχανιών και αλυσίδων σούπερ μάρκετ», συμφωνούσαν δηλαδή μεταξύ τους για τις τιμές πώλησης. Οπως λέγεται έχουν για την παράβαση αυτή κλητευθεί μερικές από τις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ.
Χωρίς ονόματα
Αξιοσημείωτο είναι ότι στη σχετική ανακοίνωση της Επιτροπής, αναφέρονται οι παραβάσεις που εντόπισε η Γενική Διεύθυνση και ο αριθμός των εταιρειών, αλλά όχι τα ονόματα των εταιρειών που εμπλέκονται σε καθεμιά. Οι κλητεύσεις έγιναν από το μεσημέρι της Παρασκευής έως χθες, με τελευταίες να τις παραλαμβάνουν επιχειρήσεις που εδρεύουν στην περιφέρεια. Μέχρι αργά χθες το μεσημέρι στελέχη τουλάχιστον πέντε γαλακτοβιομηχανιών, απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις δήλωναν ότι έχουν κλητευθεί αλλά δεν έχουν ακόμη λάβει γνώση της εν λόγω εισήγησης. Μάλιστα δημιουργήθηκε η αίσθηση ότι επίτηδες δεν πήγαν να τις παραλάβουν, με άλλες πληροφορίες όμως να αναφέρουν ότι έως τη μία μετά το μεσημέρι, δεν είχαν ξεκαθαρισθεί τα απόρρητα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην εισήγηση όπως και τα τμήματα αυτής που αφορούν την κάθε επιχείρηση και κάθε παράβαση ξεχωριστά. Μεταξύ των δεκαεπτά εταιρειών που έχουν κλητευθεί είναι η Vivartia, η ΜΕΒΓΑΛ, η Ολυμπος, η ΦΑΓΕ και η Nestle Ελλάς.
Επί της διαδικασίας, τα εμπλεκόμενα μέρη δύνανται να διατυπώσουν τις απόψεις τους επί όσων αιτιάσεων της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού τα αφορούν τόσο κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας ενώπιον της Επιτροπής Ανταγωνισμού όσο και με την υποβολή υπομνημάτων, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του ν.703/77 και του Κανονισμού Λειτουργίας της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Υπενθυμίζεται σχετικά ότι η εισήγηση της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού δεν είναι δεσμευτική για την Επιτροπή, η οποία θα αποφασίσει αφού προηγουμένως λάβει υπόψη της και αξιολογήσει και τις απόψεις των εμπλεκόμενων μερών.
Στην περίπτωση που οι αποφάσεις της είναι καταδικαστικές θα ορισθούν και τα πρόστιμα, καθώς πλέον στις εισηγήσεις δεν προτείνονται ποινές, ενώ οι εταιρείες έχουν το δικαίωμα να προσφύγουν έπειτα στο Διοικητικό Εφετείο.
Πρόστιμα
Τα πρόστιμα πλέον έχουν γίνει ιδιαίτερα τσουχτερά και προσδιορίζονται φυσικά από τη σοβαρότητα της παράβασης ή των παραβάσεων. Μάλιστα όπως από το Μάιο έχει ανακοινώσει η Επιτροπή Ανταγωνισμού, θα είναι ιδιαίτερα αυστηρά και παραδειγματικά για τις πιο σοβαρές παραβάσεις του δικαίου του ανταγωνισμού όπως είναι π.χ. οι οριζόντιοι περιορισμοί που αφορούν τον καθορισμό τιμών ή η κατανομή αγορών. Στις περιπτώσεις αυτές θα φθάνει έως το 30% των ακαθάριστων εσόδων μιας επιχείρησης από προϊόντα που αφορούν την παράβαση. Επιπλέον το ποσοστό αυτό υπολογίζεται επί των ετήσιων εσόδων για κάθε έτος της παράβασης αθροιστικά, με το τελικό ποσό να μην υπερβαίνει το 15% των ακαθάριστων εσόδων χρήσης της εταιρείας.
Σημειώνεται ότι ο αυτεπάγγελτος έλεγχος έγινε στις 6 και 7 Ιουνίου σε επιχειρήσεις και ενώσεις επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον κλάδο του γάλακτος σε Αττική, Θεσσαλία, Θεσσαλονίκη, Φλώρινα και Κοζάνη. H τριμελής επιτροπή δε, που ανέλαβε τη σύνταξη της εισήγησης εξέτασε περισσότερες από 10.000 σελίδες στοιχείων.
Η πρώτη αντίδραση από τη Vivartia
H μόνη αντίδραση που εκδηλώθηκε επισήμως χθες μετά τη γνωστοποίηση της καταδικαστικής εισήγησης της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού ήταν από τη Vivartia. Επαναλαμβάνει πως «ουδέποτε συμμετείχε σε συμφωνίες που παραβιάζουν το νόμο», υποστηρίζοντας πως «ο χειρισμός της υπόθεσης οδήγησε στη διαμόρφωση καταδικαστικού κλίματος και σε σωρεία συνταγματικών και άλλων παραβάσεων υποχρεώνοντάς την να καταθέσει προσφυγές στην Ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή». Αφήνει, δε, ανοιχτό το ενδεχόμενο να αποτανθεί «σε όλα τα αρμόδια ελληνικά και ευρωπαϊκά δικαστήρια και όργανα». Στελέχη άλλων γαλακτοβιομηχανιών απέφυγαν τον όποιο σχολιασμό επιθυμώντας να «λάβουν γνώση πρώτα της εισήγησης» ενώ την έκπληξή τους για την εμπλοκή τους στην υπόθεση δεν έκρυβαν κύκλοι αλυσίδων σούπερ μάρκετ.