Αυτό που γίνεται στην Ελλάδα και ονομάζεται απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας δεν είναι απελευθέρωση. Η ισχύουσα ευρωπαϊκή οδηγία (54/03) ορίζει την απελευθέρωση ως ελευθερία του καταναλωτή να επιλέγει τον προμηθευτή της αρεσκείας του, μέχρι -ακόμη- και την πηγή της ενέργειας που προτιμάει, π.χ. αιολική. Κατά συνέπεια, αυτό που περιγράφει ο ίδιος ο κ. Καραμανής είναι «κλειστή απελευθέρωση» μόνο της παραγωγής και μάλιστα περιορισμένου ανταγωνισμού, καθώς υπάρχει μόνον ένας αγοραστής!
Ας έρθουμε λοιπόν στο επίμαχο, όπως σημειώνει ο πρόεδρος της ΡΑΕ, θέμα του ορισμού της τιμής πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας που θα παράγει ο ιδιωτικός τομέας και θα αγοράζει η ΔΕΗ. Ο κ. πρόεδρος χαρακτηρίζει «σχετική» την αύξηση της τιμής ΟΤΣ (Οριακή Τιμή Συστήματος) τον Ιανουάριο του 2006 από 42,5 ευρώ τη μεγαβατώρα σε 57 ευρώ. Δηλαδή μια αύξηση 34% είναι σχετική(;) όταν μάλιστα τον Ιανουάριο του 2007 η ΟΤΣ είχε εκτιναχθεί στα 70,74 ευρώ. Αλλά για να μην υπάρχει παρερμηνεία για επιλεκτικές επιλογές ας υπολογίσει ο κ. Καραμανής τις μεταβολές σε ετήσια βάση για να έχουμε ασφαλή συμπεράσματα.
Η ΟΤΣ καθορίζεται με βάση το κόστος της τελευταίας μονάδας που βάζει σε λειτουργία η ΔΕΗ για να καλύψει τη ζήτηση στην αιχμή. Συνήθως, στην περίπτωση της ΔΕΗ, τελευταίες μπαίνουν στο σύστημα -για ευνόητους λόγους- οι μονάδες που έχουν υψηλότερο κόστος, οπότε και εκτινάσσεται η τιμή της μεγαβατώρας. Οπως αναφέρει ο πρόεδρος της ΡΑΕ στους ιδιώτες παραγωγούς παρέχεται εγγυημένο ελάχιστο έσοδο για το 70% της ισχύος της μονάδας τους, λειτουργεί δεν λειτουργεί. Αν υπολογίσουμε πως στην ελληνική φόρμουλα (μιας και η λέξη πατέντα θεωρείται ενοχλητική) η ιδιωτική παραγωγή δεν έχει ουσιαστικά το αναλογούν κόστος μεταφοράς της παραγόμενης ενέργειας, λες και το δίκτυο δεν έχει αξία ή κόστος ανάπτυξης και συντήρησης, αν αντιληφθούμε πως ο ιδιωτικός τομέας δεν θα δουλέψει με συνθήκες ΔΕΚΟ, το 70% της ισχύος κάθε μονάδας βρέξει χιονίσει, είναι πλουσιοπάροχο για την ασφαλή, με μηδενικό ουσιαστικά ρίσκο, κερδοφορία.
Το θέμα φυσικά δεν είναι εάν οι ιδιώτες έχουν κέρδη. Ασφαλώς θα έχουν και πρέπει να έχουν. Το θέμα είναι η πραγματική απελευθέρωση και ο υγιής ανταγωνισμός, όπου οι καλύτερες και συνεπέστερες υπηρεσίες θα επιβραβευτούν. Και από τον ιδιωτικό τομέα πέραν την σταθερής τάσης του ηλεκτρικού ρεύματος που αυτονόητα απαιτείται, καμιά υπηρεσία του δεν αφορά τον καταναλωτή. Στους «Δεητζήδες» τρέχουμε για τις βλάβες σήμερα, στους ίδιους θα απευθυνόμαστε και μετά την απελευθέρωση.
Το αν κάποιοι βρέθηκαν απροετοίμαστοι ή αν οι υπηρεσίες τους ήταν ανεπαρκείς να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους δεν είναι ευθύνη των δημοσιογράφων που ασκούν την επιβαλλόμενη από τις περιστάσεις κριτική. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η Ελλάς είναι μέλος της Ε.Ε. εδώ και 25 έτη. Το να ανακαλύπτουμε δύο μήνες πριν η χώρα αποκτήσει μια ομαλώς λειτουργούσα ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στρεβλώσεις και τόσα πολλά και σύνθετα προβλήματα τα οποία η ΡΑΕ όφειλε να επιλύσει, είναι όπως και να το κάνουμε ανησυχητικό. Ανησυχητικό είναι επίσης το γεγονός της αντιδικίας με τη ΔΕΗ, μιας αρχής, η οποία από τη φύση της πρέπει να είναι αμερόληπτη και αντικειμενική. Σε πολλούς μάλιστα διαφεύγει το γεγονός πως η ΔΕΗ είναι πλέον μια εισηγμένη στο χρηματιστήριο επιχείρηση και έχει μετόχους που επένδυσαν στη μετοχή της προσδοκώντας ικανοποιητικά μερίσματα.
Τέλος, θα ήταν χρήσιμο να επισημανθεί ότι όταν τα τιμολόγια πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας στους καταναλωτές δεν αντιστοιχούν με τα τιμολόγια διάθεσης ηλεκτρικής ενέργειας από τους παραγωγούς, τότε κινδυνεύει όχι μόνον η ΔΕΗ και η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά ολόκληρη η οικονομία. Αυτή η «πατέντα» δοκιμάστηκε στην Καλιφόρνια με επιτυχία για ορισμένους παραγωγούς, με τα γνωστά αποτελέσματα για τους καταναλωτές και την οικονομία της πολιτείας. Το θέμα φυσικά δεν ολοκληρώνεται με μια ανάλυση και μια απάντηση. Το θέμα είναι σοβαρό και ανοίγει τώρα. Εδώ είμαστε, όλοι κρινόμαστε και ευτυχώς που τα γραπτά μένουν.