Πυροσβεστικά λειτούργησαν την Πέμπτη και την Παρασκευή οι ανά τον κόσμο κεντρικές τράπεζες, διοχετεύοντας ρευστότητα άνω των 323 δισ. δολαρίων στο διατραπεζικό σύστημα, σε μια προσπάθεια κατευνασμού της αναστάτωσης των αγορών.
Είχε προηγηθεί μια εβδομάδα χρηματιστηριακών συνεδριάσεων για επενδυτές με πολύ γερά νεύρα καθώς αρχικά ανά ημέρα οι ισχυρές πτώσεις εναλλάσσονταν με εντυπωσιακές ανακάμψεις, για να καταλήξουν σ’ ένα διήμερο βουτιάς που ξεκίνησε από τη Νέα Υόρκη για να εξαπλωθεί στην Ασία και την Ευρώπη. Θύμα της και το Χρηματιστήριο Αθηνών, που έκλεισε την εβδομάδα με τον Γενικό Δείκτη στις 4.635,17 μονάδες, καταγράφοντας απώλειες 2,6% την Παρασκευή.
Αφορμή για τον νέο γύρο συμπίεσης των χρηματιστηριακών δεικτών αποτέλεσε η ανακοίνωση, την Πέμπτη, της μεγαλύτερης εισηγμένης γαλλικής τράπεζας, της BNP Paribas, ότι παγώνει τη διαπραγμάτευση τριών από τα hedge funds του χαρτοφυλακίου της. Αίσθηση δημιούργησε η διευκρίνιση της τράπεζας ότι η απόφαση ελήφθη «λόγω της πλήρους απώλειας της ρευστότητας από ορισμένους τομείς της αγοράς».
Την ίδια ώρα στη Γερμανία, αριθμός τραπεζών συμφωνούσε στη συγκέντρωση κεφαλαίου 3,5 δισ. ευρώ προκειμένου να καλύψει πιθανές ζημίες της τράπεζας ΙΚΒ από τα ανοίγματά της στην αγορά στεγαστικών δανείων των ΗΠΑ. Αλλωστε, την Παρασκευή η μεγαλύτερη γερμανική εταιρεία Αμοιβαίων Κεφαλαίων DWS, θυγατρική της μεγαλύτερης γερμανικής τράπεζας Deutsche Bank, ανακοίνωσε την κατά 30% μείωση της αξίας ενός επενδυτικού κεφαλαίου της αρχικής αξίας 3 δισ. ευρώ ως αποτέλεσμα των ρευστοποιήσεων μεριδίων παρότι το συγκεκριμένο κεφάλαιο δεν είχε ανοίγματα στην αμερικανική αγορά στεγαστικής πίστης…
Οσον αφορά τον τρίτο μεγάλο χρηματοοικονομικό πόλο της Ευρώπης, τη Μεγάλη Βρετανία, η απουσία κάθε σχολίου ή ανακοίνωσης σχετικά με το όλο ζήτημα που ταλαιπωρεί τις αγορές προκάλεσε νέο κύμα ανησυχίας καθώς εξελήφθη ως ένδειξη μεγάλης εμπλοκής βρετανικών τραπεζών στην αγορά των ΗΠΑ. Η σιωπή αυτή κατέστη μάλιστα ακόμη πιο βαριά, δεδομένου ότι από την Αυστραλία, χώρα που παραδοσιακά συνδέεται εθιμικά, πολιτικά και οικονομικά με τη Βρετανία, προέβη σε σχετικές ανακοινώσεις, ενώ και η κεντρική της τράπεζα προχώρησε σε διοχέτευση ρευστότητας στο σύστημα.
Σε κάθε περίπτωση οι απώλειες που έχουν σημειωθεί στις χρηματιστηριακές αγορές από την αρχή του Αυγούστου κατά μέσο όρο φθάνουν το εντυπωσιακό 7%, με αποτέλεσμα περί τα 3 τρισεκατομμύρια χρηματιστηριακής αξίας να έχουν εξανεμιστεί. Η κατάσταση αυτή δημιουργεί σημάδι νευρικής κρίσης στους παίκτες των χρηματιστηρίων. Εκείνο όμως που δημιουργεί αισθήματα πανικού είναι το γεγονός ότι από την 1η Ιουνίου φέτος οι τιμές των μετοχών των αμερικανικών επενδυτικών τραπεζών έχουν υποχωρήσει κατά μέσο όρο περί το 17%, γεγονός που έχει άμεση σχέση με τη φερεγγυότητά τους. Ετσι, ο φόβος ότι η κρίση που αρχικά επικεντρωνόταν στα αμερικανικά στεγαστικά παράγωγα και που είχε από πολλούς θεωρηθεί περιορισμένη και ελεγχόμενη, όχι μόνο μεταδίδεται, αλλά επηρεάζει τον πιο καίριο κλάδο της τραπεζικής πίστης, εκείνον ακριβώς που επενδύει σε αγορές και χρηματοδοτεί επιχειρήσεις.
Δημοσίευμα της Wall Street Journal την Παρασκευή έφερε την αμερικανική επιτροπή κεφαλαιαγοράς να ελέγχει τα βιβλία ορισμένων εκ των μεγαλύτερων χρηματοοικονομικών οίκων και επενδυτικών τραπεζών των ΗΠΑ προκειμένου να διαπιστώσει τον βαθμό έκθεσής τους στο συγκεκριμένο προβληματικό κομμάτι της αγοράς ομολόγων. Υπενθυμίζεται ότι ήδη μια από τις μεγαλύτερες τράπεζες του κλάδου, η Bear Sterns, αναγκάστηκε να οδηγήσει δύο από τα επενδυτικά της κεφάλαια σε πτώχευση και το διοικητικό της συμβούλιο σε εκ βάθρων ανανέωση.
Ο βαθμός του παραλογισμού και της έντασης στα χρηματιστήρια είναι τέτοιος ώστε ορισμένοι αναλυτές έσπευσαν να επικρίνουν τις κεντρικές τράπεζες για τις πυροσβεστικές παρεμβάσεις τους υποστηρίζοντας ότι δεν είναι δόκιμο να «πληρώνουν» το κόστος των ανεύθυνα κερδοσκοπικών συμπεριφορών που οδήγησαν τα τελευταία χρόνια στη γιγάντωση της αγοράς στεγαστικών παραγώγων στις ΗΠΑ. Αλλοι εξέλαβαν την παρέμβαση των κεντρικών τραπεζών ως δείγμα την εξαιρετικά κρίσιμης κατάστασης στην οποία -υποτίθεται- έχει περιέλθει η παγκόσμια οικονομία.
Παρά το γεγονός ότι το μέλλον είναι άδηλο για όλους, φαίνεται πως οι αγορές οδεύουν προς μια κάποια εξισορρόπηση. Μετά τις απανωτές παρεμβάσεις της αμερικαικής κεντρικής τράπεζας προς χάριν της ρευστότητας, η Wall Street παρέμεινε μεν πτωτική την Παρασκευή, σημειώνοντας όμως λελογισμένες απώλειες.
