Το ποσό των 13,4 δισ. δολαρίων έχουν αγγίξει οι δέκα μεγαλύτερες αγοραπωλησίες εμπορικών λιμένων που έγιναν από το καλοκαίρι του 2005 έως και τα τέλη του 2006, σύμφωνα με στοιχεία που προκύπτουν από την ετήσια έκθεση της ESPO. Το στοιχείο αυτό αναδεικνύει το μέγεθος των διεργασιών που βρίσκονται, διεθνώς, εν εξελίξει για τον εκσυγχρονισμό και έλεγχο μεγάλων εμπορικών λιμένων. Οι δέκα μεγαλύτερες ναυτιλιακές εταιρείες εμπορευματοκιβωτίων στον κόσμο, σύμφωνα πάντα με την ίδια έκθεση, τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους διακινούσαν το 60,2% των εμπορευματοκιβωτίων έναντι 53,1%, το 2005. Επίσης, στα τέλη του 2005 το μερίδιο αγοράς των δέκα μεγαλύτερων διαχειριστών εμπορευματικών σταθμών παγκοσμίως έφθασε στο 55,1%, από το 41,5% το 2001. Την ίδια ώρα η Ελλάδα φαίνεται να ζει στον «μικρόκοσμό» της, αδυνατώντας να παρακολουθήσει τις διεθνείς διεργασίες, αγκυλωμένη σε λογικές και πρακτικές περασμένων δεκαετιών που δεν παρέχουν αναπτυξιακές εγγυήσεις. Ενώ όσες προσπάθειες γίνονται για ανάπτυξη των λιμένων, με τη συμμετοχή ιδιωτικών κεφαλαίων, «εγκληματικά καθυστερούν»… στέλνοντας μήνυμα αδυναμίας της Πολιτείας στους ενδιαφερόμενους επενδυτές. Το λιμάνι του Πειραιά την τελευταία τριετία ακολουθεί φθίνουσα πορεία, καθώς από τη 12η θέση που βρισκόταν το 2000 στην Ευρώπη, έπεσε στη 13η το 2005 και στη 15η το 2006 και τούτο παρά το γεγονός ότι από το 1995 μέχρι και το 2006 παρουσίασε αύξηση στη διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων κατά 45%.
Η μεγαλύτερη από τις συμφωνίες για τη διαχείριση λιμενικών εγκαταστάσεων πραγματοποιήθηκε από την εταιρεία Admiral, η οποία τον Αύγουστο του 2006 εξαγόρασε την British Ports UK για 5,3 δισ. δολάρια. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζονται στην έκθεση της ESPO, τα επόμενα χρόνια οι πέντε μεγαλύτεροι «παίκτες» θα συνεχίσουν να αυξάνουν το μερίδιό τους. Και αυτό διότι η διαρκώς αυξανόμενη διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων και η γιγάντωση των containerships απαιτούν μεγάλες επενδύσεις. Εκτός από τις νέες εγκαταστάσεις, οι εταιρείες δείχνουν να διεκδικούν και έτοιμα λιμάνια, όπως για παράδειγμα η APM Terminals, η οποία ανακοίνωσε στα μέσα του 2006 ότι αναζητεί λιμενικές εγκαταστάσεις για να ενισχύσει με τη Maersk Line το πεδίο συνεργασίας τους.
Οι διαχειρίστριες εταιρείες
Τέλη του 2005, οι δέκα μεγαλύτερες διαχειρίστριες εταιρείες εμπορευματικών σταθμών στον κόσμο ήλεγχαν το 55,1% της διακίνησης. Η Hutchison βρέθηκε στην πρώτη θέση το 2005 με μερίδιο 13%, έναντι 11,8% στο τέλος του 2001, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η ESPO. Η APM Terminals, στον όμιλο της οποίας ανήκει και η Maersk Sealand, η μεγαλύτερη ναυτιλιακή εταιρεία containerships στον κόσμο, βρέθηκε στη δεύτερη θέση, με ποσοστό 10,1%, ισοβαθμώντας με την PSA. Η P&O Ports, η οποία όμως εξαγοράστηκε από την Dubai Ports World, ήρθε τέταρτη, με ποσοστό 6%. Ακολουθούσαν η Cosco, της οποίας η ναυτιλιακή εταιρεία containerships βρίσκεται στην έβδομη θέση στον κόσμο, με μερίδιο 3,7%, η DP World με 3,2%, και η Eurogate με 3%. Η Evergreen, της οποίας η ναυτιλιακή εταιρεία βρίσκεται στην τέταρτη θέση στον κόσμο, είχε μερίδιο αγοράς 2,2% και η MSC, που παράλληλα έχει στον όμιλό της τη δεύτερη μεγαλύτερη ναυτιλιακή εταιρεία τακτικών γραμμών στον κόσμο, είχε ποσοστό 2%. Τη δεκάδα έκλεινε η SSA Marine, με μερίδιο αγοράς 1,8%.
Στόχος των δέκα μεγαλύτερων εταιρειών στον κόσμο είναι, όπως προκύπτει από δηλώσεις στελεχών τους, να διεκδικήσουν αύξηση του μεριδίου τους στην αγορά: Η Maersk ανακοίνωσε, πέρυσι, ότι μέχρι το 2010 στοχεύει να ελέγξει το 25% της παγκόσμιας διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων. Αυτό θα γίνει μέσω ενός ναυπηγικού προγράμματος ύψους 15 δισ. δολαρίων που σχεδιάζει η εταιρεία και όπως αναφέρεται στην έκθεση της ESPO, «δεν αποκλείεται να διεκδικήσει την εξαγορά ακόμα μιας μεγάλης ναυτιλιακής εταιρείας, όπως έκανε με την P&O Nedlloyd». Πάντως, το 2006 και παρά την προσθήκη της P&O, η Maersk κατέγραψε μικρότερα κέρδη από όσα αναμενόταν να έχει. Επίσης, σύμφωνα με την έκθεση της ESPO, η Maersk προκειμένου να πετύχει τους στόχους της θα πρέπει να αντιμετωπίσει ένα ακόμη σημαντικό «σκόπελο»· την υπάρχουσα κοινοτική νομοθεσία. «Το ενδεχόμενο να ελέγχει το 25% της παγκόσμιας αγοράς μία μόνο εταιρεία ενδέχεται να τη φέρει αντιμέτωπη με νομοθετικά σώματα όπως είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή», σημειώνεται.
Τα ευρωπαϊκά λιμάνια
Η διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων από τα ευρωπαϊκά λιμάνια κατά τη διάρκεια του 2006 παρουσίασε αύξηση κατά 9,3% φθάνοντας στα 39,8 εκατ. teu έναντι 36,05 εκατ. teu, το 2005. Από τα λιμάνι της δυτικής Μεσογείου, το 2006 η διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων παρουσίασε αύξηση κατά 4,3% σε σχέση με το 2005.
Στην ανατολική Μεσόγειο και Μαύρη Θάλασσα, πεδίο ιδιαίτερου ελληνικού ενδιαφέροντος, διακινήθηκαν 3,55 εκατ. teu, αριθμός αυξημένος κατά 12,9% σε σχέση με το 2005.
Σταθερά στην πρώτη θέση στην Ευρώπη βρίσκεται το λιμάνι του Ρότερνταμ, το οποίο το 2006 διακίνησε 9,69 εκατ. teu. Επίσης, σταθερά δεύτερο είναι το λιμάνι του Αμβούργου, με 8,86 εκατ. teu. Ακολουθεί η Αμβέρσα με 7,01 εκατ. teu, το Bremerhaven με 4,44 εκατ. teu, το Algericas με 3,2 εκατ. teu, το Felixstone με 3 εκατ. teu, το Gioa Tauro με 2,93 εκατ. teu, η Βαλένθια με 2,61 εκατ. teu, η Βαρκελώνη με 2,31 εκατ. teu, η Le Havre με 2,13 εκατ. teu, η Γένουα με 1,65 εκατ. teu, το Zeebrugge με 1,65 εκατ. teu, το Marsaxlokk με 1,45 εκατ. teu, το Southhampton με 1,51 εκατ. teu και ο Πειραιάς με εκτίμηση στα 1,4 εκατ. teu.
Στο Αμστερνταμ
Το λιμάνι με τη μεγαλύτερη δυναμική το 2006 ήταν του Αμστερνταμ, το οποίο αύξησε τη διακίνηση containers σε σχέση με το 2005 κατά 364,3%. Επίσης, το Sines σημείωσε αύξηση κατά 139,2%, το Rauma κατά 40,5%, η Constanza κατά 40%, η Kotka κατά 26%, το Tallinn κατά 19,4%, το Bremerhaven με 19,1%, το Zeebrugge με 17,4% και το Gdynia με 15,2%.
Σε απόλυτους αριθμούς, πρώτο ήρθε το Αμβούργο, που υποδέχθηκε 774.259 containers περισσότερα από το 2005, και δεύτερο το Bremerhaven, με 714.050 containers περισσότερα σε σχέση με το 2005. Ακολούθησε η Αμβέρσα με 530.770 teu περισσότερα, το Ρότερνταμ με 403.205, η Constanza με 306.901, το Felixstone με 270.000, η Βαρκελώνη με 245.887, το Zeebrugge με 245.560, το Αμστερνταμ με 239.878, η Βαλένθια με 202.318, το Marsaxlokk με 141.000 και το Southampton με 141.000.
Αυξημένο το επενδυτικό ενδιαφέρον για Πειραιά
Η διοίκηση του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ Α.Ε.) εκτιμάει ότι θα πετύχει αύξηση της διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων και από 1.500.000 εμπορευματοκιβώτια που διακινεί ετησίως να αγγίξει τα 4.500.000 εμπορευματοκιβώτια. Ωστόσο, για να το πετύχει αυτό θα πρέπει να ακολουθήσει τις ραγδαίες εξελίξεις που σημειώνονται διεθνώς, αποτέλεσμα της παγκοσμιοποίησης του εμπορίου, της τεχνολογικής προόδου αλλά και του σκληρού ανταγωνισμού εξειδικευμένων πολυεθνικών κολοσσών στον χώρο των θαλάσσιων μεταφορών. Αυξημένο επενδυτικό ενδιαφέρον εκφράζεται τους τελευταίους μήνες από πολλές μεγάλες διεθνείς εταιρείες. Πληροφορίες αναφέρουν ότι μεταξύ αυτών είναι η κινεζική Cosco, η Dubai Ports, η Hutchison Ports, η APM Terminal θυγατρική της AP Moller Maersk, η Mediterranean Shipping Company (MSC) και η ZIm. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι εταιρείες Cosco και Hutchison Whampoa -θυγατρική της Hutchison Ports- φέρεται να εξετάζουν το ενδεχόμενο δημιουργίας κοινοπραξίας για επενδύσεις στα δύο ελληνικά λιμάνια, του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης.
Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΛΠ, από το λιμάνι του Πειραιά διεξάγεται το 20% των θαλάσσιων εισαγωγών που αντιστοιχεί στο 16% του συνόλου των εισαγωγών της χώρας. Επίσης, από τον Πειραιά διέρχεται: το 21% των θαλάσσιων εξαγωγών της χώρας που αντιστοιχεί στο 17% του συνόλου των εξαγωγών της χώρας. Το 48% των έμφορτων φορτηγών προς τα νησιά της χώρας. Το 40% των εισαγωγών αγαθών του λιανικού εμπορίου και το 12% των εισαγωγών τροφίμων έτοιμων προς κατανάλωση.
