Πόσο κάνει 1+1; Σύμφωνα με ένα ανέκδοτο, για ένα μαθηματικό η απάντηση δεν χωράει καμία συζήτηση. Ενα και ένα κάνουν δύο. Για έναν πολιτικό κάνει… όσο θέλει.
Αυτό συνέβη και αυτή τη φορά κατά την προεκλογική περίοδο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η αντιπαράθεση των δύο κομμάτων εξουσίας για τα μεγέθη και την πορεία της ελληνικής οικονομίας, που κορυφώθηκε την τελευταία κυρίως εβδομάδα. Το ένα κόμμα προσπαθούσε να υποβαθμίσει τα επιτεύγματα του άλλου και ταυτόχρονα να αναδείξει τα δικά του. Το θέμα είναι ότι και τα δύο κόμματα, Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, δεν λένε ψέματα. Ομως, πολλές φορές λένε μισές αλήθειες.
Ετσι, η ταυτόχρονη ανάγνωση των επιχειρημάτων και των μεγεθών που παραθέτουν οδηγεί τον αναγνώστη να νομίζει ότι διαβάζει για δύο διαφορετικές… οικονομίες. Ανατρέχοντας σε επίσημες πηγές, όπως οι εκθέσεις της Τραπέζης της Ελλάδος που συγκεντρώνει στοιχεία από ΕΣΥΕ, Εurostat και άλλους οργανισμούς, προσπαθήσαμε να διασταυρώσουμε τα επιχειρήματα των δύο κομμάτων για την οικονομία.
Από τη σκοπιά που βολεύει
Από τη σύγκριση αυτή προέκυψε ότι Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ χρησιμοποιούν κάθε μέγεθος από τη σκοπιά που βολεύει το καθένα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η εξέλιξη του κατά κεφαλήν εισοδήματος. Διαφορετικά συμπεράσματα για την αποτελεσματικότητα της κυβέρνησης της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ προκύπτουν αν συγκρίνει κάποιος το κατά κεφαλήν εισόδημα του Ελληνα με τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης των 15 και άλλο με εκείνο της Ε.Ε. των 25. Ενα άλλο βασικό τρικ είναι η σύγκριση ανόμοιων πραγμάτων. Για παράδειγμα, η Νέα Δημοκρατία υποστηρίζει ότι μείωσε το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ και το ΠΑΣΟΚ απαντά ότι το αύξησε ως απόλυτο μέγεθος.
Τέλος, ένα από τα αγαπημένα επικοινωνιακά τρικ είναι η σύγκριση μεταξύ μεμονωμένων χρονικών περιόδων, ανάλογα το πώς βολεύει κάθε κόμμα. Για παράδειγμα, η Ν.Δ. αναφέρει τον ρυθμό ανάπτυξης του 4,4%, αλλά αποκρύβει ότι τα προηγούμενα χρόνια (κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ) ήταν υψηλότερος. Αλλά και το ΠΑΣΟΚ που υποστηρίζει ότι είχε ρυθμό ανάπτυξης 4,8% το 2006, αποκρύβει ότι το 2002 ο ρυθμός ανάπτυξης μειώθηκε κάτω από το 4%, έναντι 5,1% το 2001.