Μπαράζ αυξήσεων αναμένονται στο σύνολο των προϊόντων γάλακτος, τα οποία έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα στο καλάθι του καταναλωτή, που σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να φθάσουν έως και το 10% περίπου. Οι καταναλωτές από την 1η Οκτωβρίου θα κληθούν να πληρώσουν ακριβότερα -και μάλιστα ορισμένα προϊόντα για δεύτερη φορά μέσα στη χρονιά- τυριά, κρέμες γάλακτος, παιδικές τροφές, γιαούρτια, επιδόρπια αλλά και γάλατα, με μόνη εξαίρεση επί του παρόντος το παστεριωμένο γάλα.
Ηδη επιχειρήσεις του κλάδου έχουν γνωστοποιήσει προς το λιανεμπόριο ανατιμήσεις από 2,3% έως 5,6% σε συμπυκνωμένα γάλατα, 2,6%-10,8% σε γάλατα υψηλής παστερίωσης, 1,6% έως 2,6% σε παιδικές τροφές-βρεφικά γάλατα, 4,3% έως 5,9% σε γιαούρτια και περίπου 4% σε επιδόρπια γιαούρτης. Το προηγούμενο δίμηνο, δε, πέρασαν αυξήσεις κατά βάση στα τυροκομικά προϊόντα που σε ορισμένες περιπτώσεις έφθασαν το 15%.
Απανωτές αυξήσεις σε όλο το εύρος του κλάδου δεν είναι σύνηθες φαινόμενο, όπως λένε οι άνθρωποι της αγοράς, οι οποίοι διατυπώνουν επιφυλάξεις για το τι μέλλει γενέσθαι στην περίπτωση που η αναστάτωση σε ευρωπαϊκό και όχι μόνο επίπεδο συνεχισθεί. Οι ανατιμητικές τάσεις στην εγχώρια αγορά εξάλλου εν πολλοίς σχετίζονται με τις «ανατροπές» που σημειώνονται τους τελευταίους μήνες διεθνώς.
Πιέσεις
Η εγχώρια γαλακτοβιομηχανία δέχεται τις ίδιες πιέσεις από τα σιτηρά, ενώ εισάγει και πρώτη ύλη (γάλα), αφού η παραγόμενη ποσότητα αγελαδινού γάλακτος κυμαίνεται σε χαμηλότερα επίπεδα από τις ανάγκες της αγοράς. O χορός των αυξήσεων στις λιανικές τιμές ξεκίνησε από τα τυροκομικά και διάφορα προϊόντα γιαούρτης και θεωρείται απίθανο να μην αγγίξει στο επόμενο διάστημα και το φρέσκο γάλα η τιμή του οποίου στα επώνυμα ήδη κινείται σε υψηλά επίπεδα.
Οπως λέγεται στην αγορά αρκετές εταιρείες περιμένουν «κυρίως το πότε θα ανατιμήσει η Vivartia το γ’αλα της» και αναλόγως θα κινηθούν. Συμβαίνει σε πολλές κατηγορίες προϊόντων επιχειρήσεις να αναμένουν τον leader της αγοράς, αποφεύγοντας να βγουν πρώτες με αυξήσεις για τον φόβο απωλειών έστω και για λίγες ημέρες μεριδίων αγοράς. Ανατιμητικές πιέσεις δέχονται όμως και τα ιδιωτικής ετικέτας εισαγόμενα και ελληνικά, τα οποία με την εμφάνισή τους έριξαν σημαντικά τις τιμές στο γάλα. Δεδομένων των συμφωνιών όμως που υπάρχουν, εκτιμήσεις αναφέρουν ότι δεν προβλέπεται να αυξηθούν έως το τέλος του 2007.
Οπως και να ‘χει η τιμή του λευκού γάλακτος γενικώς έχει ενσωματώσει διόλου ευκαταφρόνητες αυξήσεις τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία η τιμή του φρέσκου γάλακτος έχει αυξηθεί από το 2004 έως σήμερα από 14,16% έως 18,52% και κυμαίνεται από 1,29 έως 1,58 ευρώ το λίτρο. Το υψηλής παστερίωσης έως 17% περίπου με την τιμή του σήμερα να διαμορφώνεται από 1,29 έως 1,43 ευρώ, ενώ τα ειδικά γάλατα (εμπλουτισμένα κ.ά.) έχουν αυξηθεί από 4,76% έως 40% με την τιμή τους σήμερα να φθάνει έως το 2,38 ευρώ το λίτρο.
Πέραν των ανατιμήσεων όμως στην παρούσα φάση έντονο ενδιαφέρον συγκεντρώνει η πολυαναμενόμενη απόφαση ή μάλλον αποφάσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού για την ύπαρξη ή μη καρτέλ στον κλάδο των γαλακτοκομικών κι όπως λέγεται, πια θα πρέπει να θεωρείται ζήτημα χρόνου η γνωστοποίησή τους. Παρότι η αγορά του γάλακτος γενικότερα εξακολουθεί και κυριαρχείται από λίγες εταιρείες, ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι οι μικρές επιχειρήσεις αλλά και τα ιδιωτικής ετικέτας κερδίζουν συνεχώς έδαφος στις προτιμήσεις του καταναλωτή, ο οποίος πια μπορεί και τα συναντά στα ράφια των σούπερ μάρκετ.
Τα σιτηρά, η σκόνη γάλακτος και η Κίνα
Οι μεγάλες καταστροφές στα σιτηρά (καλαμπόκι-σόγια-βρώμη-σιτάρι) έχουν οδηγήσει σε υπερδιπλασιασμό της τιμής που με τη σειρά της πυροδοτεί ανατιμήσεις – που και στην εγχώρια αγορά θα συναντήσουμε σε πληθώρα προϊόντων από ζυμαρικά, άλευρα και αρτοσκευάσματα έως και αυγά. H γαλακτοβιομηχανία δεν μένει ανεπηρέαστη, αφού κατά μεγάλο μέρος η σίτιση βοοειδών γίνεται με σιτηρά και όχι με ελεύθερη βοσκή. Δεύτερο στοιχείο είναι η εκρηκτική αύξηση της τιμής της σκόνης γάλακτος που έφθασε μέχρι και τις 5.500 δολ. ο τόνος από 2.500 δολ. ο τόνος πριν από έξι μήνες. Αιτία, η αυξημένη ζήτηση για σκόνη γάλακτος κυρίως από την Κίνα (ανερχόμενος καταναλωτής γαλακτοκομικών προϊόντων). Κι επιπλέον η μειωμένη παραγωγή γάλακτος κατά 2% από τις ακραίες καιρικές μεταβολές στην Ευρώπη και κατά 30% σε Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία. Ολο τούτο το σκηνικό οδήγησε στην αύξηση της τιμής παραγωγού κατά 30-35% στην Ευρώπη, επιφέροντας άμεσες αυξήσεις στις τιμές των γαλακτοκομικών προϊόντων. Μάλιστα όπως αναφέρουν παράγοντες του κλάδου μέχρι και τα ιδιωτικής ετικέτας γάλατα στις χώρες της Βόρειας Ευρώπης ενσωματώνουν ανατιμήσεις της τάξης του 7-8%. Πιστεύεται δε, ότι το όλο πρόβλημα και η πορεία των τιμών δεν αναμένεται να ανακοπεί πριν από τον Απρίλιο του 2008!