Μπορεί η κυβέρνηση να ξεκαθάρισε τη θέση της για τον ΟΤΕ -ότι «οποιαδήποτε επιθετική εξαγορά θα την βρει αντιμέτωπη»- ωστόσο είναι περισσότερο από σίγουρο ότι απ’ εδώ και στο εξής στο… «κρεβάτι του ΟΤΕ θα κοιμάται» ένας ακόμη μέτοχος: η ΜarfiΙnvestment Group (ΜΙG).
Μέσα σε περίπου δύο μήνες, η κυβέρνηση έχασε την πρωτοβουλία των κινήσεων που είχε στον Οργανισμό, ενώ επιπλέον, όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές, στο «γύψο» μπαίνουν όλα τα σχέδια που υπήρχαν για τον όμιλο ΟΤΕ (π.χ. αναζήτηση στρατηγικού επενδυτή, μείωση της συμμετοχής του Δημοσίου, απόκτηση μειοψηφιών Cosmote κ.ο.κ.).
Ισχυρή μειοψηφία
Στην πραγματικότητα η κυβέρνηση απώλεσε τις επιλογές που είχε για τον ΟΤΕ, σε ό,τι αφορά την περαιτέρω αποκρατικοποίησή του, είτε βρίσκοντας έναν στρατηγικό επενδυτή της αρεσκείας του, είτε προωθώντας το μοντέλο της Εθνικής Τράπεζας – μοντέλο για το οποίο, όμως, η ίδια θα είχε τον έλεγχο των κινήσεων. Η θέση της Μarfiστον ΟΤΕ -10,8% επισήμως και 13,5% ανεπισήμως- καθιστά δυσχερέστερη την εξεύρεση στρατηγικού επενδυτή, ενώ από την άλλη πλευρά εξανεμίζει στην πράξη το σενάριο του πολυμετοχικού μοντέλου της Εθνικής Τράπεζας.
Στην περίπτωση του στρατηγικού επενδυτή, η κυβέρνηση, εκτός από τα εσωτερικά προβλήματα, θα πρέπει να υπερκεράσει άλλο ένα: το ενδεχόμενο ο στρατηγικός επενδυτής να βρεθεί αντιμέτωπος με μια ισχυρή μειοψηφία, την οποία θα πρέπει είτε να εξαγοράσει είτε να συμπλεύσει μαζί της. Με άλλα λόγια, το ήδη δύσκολο έργο εξεύρεσης στρατηγικού επενδυτή, καθίσταται ακόμη δυσκολότερο.
Το μοντέλο της ΕΤΕ
Από την άλλη πλευρά, είναι προφανές ότι μοντέλο Εθνικής Τράπεζας δεν μπορεί να υπάρξει με έναν μέτοχο που ελέγχει το 10,8% του μετοχικού κεφαλαίου. Σε αντίστοιχου είδους επιχειρήσεις, ο έλεγχός τους επιτυγχάνεται με πολύ μικρότερα ποσοστά συμμετοχής.
Στο μεταξύ, κυβέρνηση και ΟΤΕ επιχειρούν να αποκωδικοποιήσουν τη δήλωση προθέσεων της MIG για τον ΟΤΕ. Το σίγουρο είναι ότι η ΜΙG δεν καταθέτει τα όπλα σε ό,τι αφορά τον έλεγχο του τηλεπικοινωνιακού οργανισμού. Και αυτό παρά τη «σκληρή» δήλωση του υπουργού Οικονομίας κ. Γ. Αλογοσκούφη, ο οποίος το πρωί της περασμένης Πέμπτης, ουσιαστικά δήλωσε ότι «η MIG δεν μπορεί να αποτελέσει στρατηγικό επενδυτή στον ΟΤΕ».
Υπό αυτό το πρίσμα η MIG θα αναμένει μια κατάλληλη συγκυρία, ώστε είτε να αυξήσει τη συμμετοχή της στον ΟΤΕ και να αποκτήσει τον έλεγχο, είτε να βγει από την υπόθεση αυτή κερδισμένη. «Η θέση της MIG στον ΟΤΕ μπορεί να αυξηθεί ή και να μειωθεί ανάλογα με τις συνθήκες της αγοράς, τις χρηματιστηριακές συνθήκες και τις εξελίξεις στη στρατηγική και τα αποτελέσματα του ΟΤΕ», ανέφερε η σχετική ανακοίνωση της ΜΙG.
Ως ένα βαθμό δε -και εφόσον η κυβέρνηση παραμείνει στην τελευταία δήλωση του υπουργού Οικονομίας- κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι και η ΜΙG είναι πλέον εγκλωβισμένη στον ΟΤΕ. Η εταιρεία μπορεί να αποκομίζει σήμερα υπεραξίες 200 εκατ. ευρώ από την επένδυσή της στον τηλεπικοινωνιακό οργανισμό, ωστόσο αυτές είναι λογιστικές. Στο ενδεχόμενο που θα επιχειρούσε να ρευστοποιήσει τη συμμετοχή της, μεγάλο μέρος των υπεραξιών της θα εξανεμιζόταν.
Από την άλλη πλευρά, όλοι συμφωνούν ότι η MIG δεν πρόκειται να προχωρήσει σε μια επιθετική εξαγορά. «Είναι σαν να χτυπάς γροθιά στον τοίχο», παρατηρούσαν στελέχη του ΟΤΕ, υπενθυμίζοντας τις περιπέτειες του Οργανισμού, τόσο στη Ρουμανία όσο και στην Αρμενία. Ο ΟΤΕ κατείχε μεγαλύτερη συμμετοχή -35% στη Romtelecom και 90% στην Armentel- απ’ ό,τι η Μarfiστον ΟΤΕ, ενώ επιπλέον έλεγχε και το management. Ωστόσο, ο ΟΤΕ «χόρευε» στους ρυθμούς που υπαγόρευαν οι τοπικές κυβερνήσεις, και μάλιστα το 2004, λίγο πριν από την αλλαγή φρουράς στον ΟΤΕ, η αρμενική κυβέρνηση προχωρούσε ακάθεκτη να αφαιρέσει την άδεια λειτουργίας της Αrmentel.
Τέλος, σε μεγάλο βαθμό η συμμετοχή της MIG στο μετοχικό κεφάλαιο του ΟΤΕ επηρεάζει και τα επιχειρησιακά σχέδια της διοίκησης του ΟΤΕ. Για παράδειγμα, η ενοποίηση δυνάμεων OTE-Cosmote επιβραδύνεται -αν δεν αναβάλλεται επ’ αόριστον- με ό,τι συνεπάγεται αυτό για την ανταγωνιστικότητα του ομίλου. Την Παρασκευή το απόγευμα ο ΟΤΕ γνωστοποίησε ότι απέκτησε περίπου 470.000 μετοχές Cosmote αντί 11,2 εκατ. ευρώ, αλλά η αγορά αυτή έχει να κάνει με τη διατήρηση της καταστατικής πλειοψηφίας του OTE στην Cosmote (λόγω stock options) και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να ερμηνευθεί ως απόκτηση μειοψηφιών. Επίσης, είναι άγνωστο πώς θα συμπεριφερθεί η ΜΙG σε μια πιθανή απόφαση αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου στον ΟΤΕ ή σε αποφάσεις που αφορούν επενδυτικά προγράμματα του ομίλου.
Είναι ενδεικτικό ότι στη δήλωση προθέσεων της MIG, η τελευταία κάνει λόγο για ταύτιση απόψεων μεταξύ των δύο μετόχων, Δημοσίου και MIG, σε ό,τι αφορά το ενδεχόμενο εξεύρεσης στρατηγικού επενδυτή, ότι αυτός θα πρέπει να διατηρήσει την έδρα των επιχειρήσεων που αναλαμβάνει στην Ελλάδα. Αν και η στρατηγική αυτή είναι ορθή, εν τούτοις ο συγκεκριμένος όρος δεν υπήρχε πέρυσι όταν το Δημόσιο επιχειρούσε να βρει στρατηγικό επενδυτή.
Ετσι σε μια περίοδο που ο ανταγωνισμός «φουντώνει», με τη Vodafone να μπαίνει στα «χωράφια» του ΟΤΕ, ο τελευταίος εμφανίζεται να ενδοσκοπείται και να αντιμετωπίζει σωρεία προβλημάτων, για τα οποία χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια προκειμένου να ξεπερασθούν.
Ολιγωρία ή συμμετοχή;
Παράγοντες της αγοράς κάνουν λόγο για μια κυβέρνηση που πιάστηκε στον «ύπνο» τον περασμένο Ιούλιο, την εποχή που η MIG έχτισε τις πρώτες «θέσεις» στον τηλεπικοινωνιακό οργανισμό. Οι ίδιοι χαρακτήρισαν τον ΟΤΕ επενδυτικό καταφύγιο της ΜΙG στην υπερβάλλουσα ρευστότητά της, αλλά δεν είναι και λίγοι εκείνοι που αμφιβάλλουν για το κατά πόσο η MIG μπορούσε να δημιουργήσει αυτά τα «προγεφυρώματα» στον ΟΤΕ, χωρίς προηγουμένως να έχει εξασφαλίσει τη συγκατάθεση -τουλάχιστον- ορισμένων κυβερνητικών κύκλων.
Η ολιγωρία της κυβέρνησης επιτάθηκε με την προκήρυξη των πρόωρων εκλογών την επομένη του Δεκαπενταύγουστου. Η ΜΙG ακάθεκτη αγόραζε μετοχές ΟΤΕ και η κυβέρνηση «ψέλλιζε» τη διακηρυγμένη θέση της. Οταν πλέον ολοκληρώθηκαν οι εκλογές και ο υπουργός Οικονομίας κ. Γ. Αλογοσκούφης ανέλαβε το ίδιο πόστο, επιχείρησε να αναλάβει την πρωτοβουλία των κινήσεων. Ηταν όμως αργά και όπως γνωστοποίησε πριν από λίγες ημέρες η ΜΙG, ο OTE πλέον έχει μετατραπεί σε… πολυθρόνα για δύο. Η πρώτη φράση της δήλωσης προθέσεων της επενδυτικής εταιρείας για τον ΟΤΕ αναφέρει ότι η επένδυσή της «είναι στρατηγικού/μακροπρόθεσμου επενδυτικού χαρακτήρα».