Η αγορά κατοικίας γυρίζει σελίδα. Στη διάρκεια των δύο τελευταίων χρόνων αργά αλλά σταθερά αλλάζει ο «χάρτης» της αγοράς κατοικίας ποιοτικά, ποσοτικά αλλά και χωροταξικά. Αυτό προκύπτει από τα επίσημα στατιστικά στοιχεία που αφορούν τη χωροταξική κατανομή των νέων κατοικιών, καθώς στις μεταβιβάσεις που έχουν πραγματοποιηθεί στη διάρκεια της τελευταίας διετίας η ζήτηση έχει μεταφερθεί σε «νέες» περιοχές, ενώ ταυτόχρονα έχει περιορισθεί το εμβαδόν των κατοικιών που αγοράζονται. Την ίδια στιγμή, η αγορά των μεγάλων και πολυτελών κατοικιών εμφανίζει σημάδια στασιμότητας και αυτό ερμηνεύει έως ένα βαθμό και την αναθέρμανση του ενδιαφέροντος για ενοικιαζόμενες κατοικίες μεγάλου εμβαδού. Το πιο σημαντικό στοιχείο της νέας εικόνας της αγοράς είναι η αλλαγή του τοπίου στο Χρηματιστήριο της αντιπαροχής.
Η «τρελή κούρσα» της αντιπαροχής που είχε φθάσει στην κορύφωσή της πριν από δύο περίπου χρόνια, έχει ανακοπεί και σε ορισμένες περιπτώσεις καταγράφεται υποχώρηση των ποσοστών που προσφέρουν οι εργολάβοι. «Η συμβολή της επιβολής του ΦΠΑ στα ακίνητα είχε καταλυτικές επιπτώσεις στην αγορά γης. Η πιο σημαντική από όλες ήταν η αποδυνάμωση του ενδιαφέροντος για τις αντιπαροχές. Η τάση αυτή από το καλοκαίρι φαίνεται ότι μετατρέπεται σε μία νέα πραγματικότητα της αγοράς καθώς έκλεισαν ακόμα και οι «μυστικές έξοδοι» που είχε ανακαλύψει η αγορά», τόνισε χαρακτηριστικά στέλεχος εταιρείας real estate που ρωτήθηκε για το θέμα αυτό. Οι αλλαγές που έχουν καταγραφεί είναι απόρροια του γενικότερου πλαισίου το οποίο έχει διαμορφωθεί στην αγορά. Οι σημαντικές επενδύσεις σε έργα υποδομών στις μεταφορές έβαλαν στην αγορά της Αττικής καινούργιες περιοχές, στις οποίες το κόστος γης ήταν σημαντικά χαμηλότερο από τις ανταγωνιστικές τους. Το γεγονός αυτό καταγράφηκε και από τα στοιχεία που αφορούν τη μεταβολή των μεριδίων αγοράς ανά περιφέρεια. Ετσι η αγορά κατοικίας στην Ανατολική Αττική κέρδισε περίπου 1 ποσοστιαία μονάδα στην πανελλαδική κατανομή του χάρτη της κατοικίας, ενώ την ίδια στιγμή οι παραδοσιακές αγορές κατέγραφαν οριακές απώλειες του μεριδίου τους στην αγορά. «Η εξέλιξη αυτή μπορεί να χαρακτηρισθεί φυσιολογική αν ληφθεί υπόψη ότι στις ανεπτυγμένες αγορές των αστικών κέντρων η προσφορά ελεύθερης γης τείνει να γίνει μηδενική και αυτό δικαιολογούσε -έως ένα βαθμό- τις σημαντικές ανατιμήσεις των τελευταίων ετών. Ετσι το άνοιγμα καινούργιων αγορών ουσιαστικά λειτούργησε ως δικλίδα ασφαλείας στην προοπτική υπερθέρμανσης της αγοράς, η οποία ήταν πλέον ορατή. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση και την άνοδο των επιτοκίων είναι οι τρεις βασικοί λόγοι που οι ανατιμήσεις στις τελικές τιμές κατοικίας κρατήθηκαν σε σχετικά χαμηλά επίπεδα», σχολίαζαν οικονομικοί αναλυτές.
Από την άλλη πλευρά η άνοδος των επιτοκίων σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση που έπληξε μεγάλες ομάδες πληθυσμού επηρέασαν άμεσα και την αγοραστική συμπεριφορά των περισσότερων υποψήφιων αγοραστών. Από την προσεκτική ανάλυση στοιχείων που αφορούν τα στεγαστικά δάνεια προκύπτει μια ουσιαστική αλλαγή της ζήτησης στη διάρκεια της τελευταίας διετίας. Ετσι μειώθηκε το μέσο εμβαδόν των κατοικιών που μεταβιβάσθηκαν, ενώ την ίδια ώρα υπήρξε και μία στροφή προς τα μεταχειρισμένα.
«Η αγορά είναι υπόθεση προσδοκιών και οι Ελληνες κατάλαβαν ότι ούτε τα επιτόκια, αλλά ούτε και το εισόδημά τους θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως δεδομένα.
Η διαπίστωση αυτή είχε ως άμεσο αποτέλεσμα να περιορίσουν το κόστος της αγοράς είτε επιλέγοντας ένα μικρότερο σπίτι είτε ένα μεταχειρισμένο. Ο Ελληνας άλλωστε είναι συναισθηματικά δεμένος με το σπίτι του και για αυτό μετράει και την παραμικρή κίνηση που θα μπορούσε ενδεχομένως να προκαλέσει προβλήματα», έλεγε πρόσφατα τραπεζίτης που έχει πρόσβαση σε στοιχεία που αφορούν τις χορηγήσεις στεγαστικών δανείων.