Η συνέχιση της δημοσιονομικής προσαρμογής και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας είναι το διπλό στοίχημα που πρέπει να αντιμετωπίσει η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης στη νέα 4ετία, αρχής γενομένης με τον προϋπολογισμό του 2008, το προσχέδιο του οποίου κατατίθεται αύριο στη Βουλή.
Ο νέος προϋπολογισμός θα θέτει ως στόχο τη μείωση του ελλείμματος στο 1,7% του ΑΕΠ, δηλαδή χαμηλότερα του 1,8% που προέβλεπε το πρόγραμμα σταθερότητας για το 2008, προκειμένου να καλύψει τις αστοχίες του φετινού προϋπολογισμού, αλλά και να πραγματοποιηθεί ένα αποφασιστικότερο βήμα προς την επίτευξη ισοσκελισμένου προϋπολογισμού το 2010.
Φέτος το έλλειμμα εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 2,5%-2,6% του ΑΕΠ, αντί του στόχου για 2,4% του ΑΕΠ. Προκειμένου να μειώσει το έλλειμμα κατά 0,8% του ΑΕΠ περίπου το οικονομικό επιτελείο έχει καταρτίσει ένα σφικτό προϋπολογισμό, που προβλέπει συγκράτηση του ρυθμού αύξησης των δαπανών στα επίπεδα του 5,5% και των εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού της τάξης του 7,5%. Η εισοδηματική πολιτική προβλέπει αύξηση των μισθών κατά 3% και των συντάξεων κατά 4%.
Χρωστάμε δύο ΑΕΠ
Ωστόσο, η αλλαγή ενός ελάχιστα ανταγωνιστικού αναπτυξιακού προτύπου που βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον δανεισμό και τις επιχορηγήσεις από την Ευρωπαϊκή Ενωση είναι προϋπόθεση για τη διατηρήσιμη μείωση του ελλείμματος και του δημόσιου χρέους.
Το χρέος της κεντρικής κυβέρνησης ήδη από το πρώτο εξάμηνο είχε υπερβεί τον στόχο του προϋπολογισμού για το σύνολο του έτους και είχε φτάσει στα 236 δισ. ευρώ. Ετσι, από 29,7 δισ. που ήταν οι δαπάνες του προϋπολογισμού για τόκους και χρεολύσια το 2004, θα φτάσουν τα 33,7 φέτος. Για τη διετία 2008 – 2009 εκτιμάται ότι θα καταβληθούν 80 δισ. ευρώ περίπου για την εξυπηρέτηση του χρέους. Οι δαπάνες για τόκους υπολογίζονται σε 9,7 δισ. ευρώ, είναι δηλαδή όσο και οι δαπάνες για ασφάλιση και περίθαλψη και 1 κατά δισ. ευρώ υψηλότερες από τις δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και από το σύνολο των λειτουργικών και καταναλωτικών δαπανών ολόκληρου του δημόσιου τομέα. Τα δάνεια των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών προς τις τράπεζες ανήλθαν στα 199,9 δισ. ευρώ τον Ιούλιο και είναι βασικός προωθητικός παράγων της ανάπτυξης, ενισχύοντας την κατανάλωση και την οικοδομική δραστηριότητα.
Συνολικά, τα χρέη του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα ισοδυναμούν με περισσότερο από δύο ΑΕΠ και ξεπερνούν τα 440 δισ. ευρώ.
Η δύσκολη μετάβαση
Αυτό το αναπτυξιακό πρότυπο είναι ελάχιστα ανταγωνιστικό όπως καταδεικνύει το διευρυνόμενο έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και αδύναμο να εξασφαλίσει αυτοτροφοδοτούμενη ανάπτυξη μετά το 2013, όταν θα μειωθεί δραστικά η ενίσχυση από τα ταμεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διαμορφώθηκε στο τέλος Ιουλίου στα 19 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 9,1% του ΑΕΠ, σημειώνοντας αύξηση 28,3% σε σχέση με το επτάμηνο του 2006. Είναι βέβαιο πλέον ότι στο σύνολο του 2007 θα προσεγγίσει το 13% του ΑΕΠ. Το εμπορικό έλλειμμα ανήλθε σε 23,2 δισ. ευρώ καταγράφοντας αύξηση 15,2%%, καθώς οι εξαγωγές αυξήθηκαν μόλις κατά 3,5%, στα 9,7 δισ. ευρώ. Στο ίδιο διάστημα, η αξία των εισαγωγών αυξήθηκε κατά 11,5% και διαμορφώθηκε σε 33 δισ. ευρώ.