Στο χείλος του γκρεμού εμφανίζονται να έχουν περιέλθει δεκάδες επιχειρήσεις που βρίσκονται αντιμέτωπες με την εκτίναξη των spreads αλλά και την άρνηση των τραπεζών να απεμπολήσουν την πολύτιμη ρευστότητα και να χρηματοδοτήσουν δραστηριότητες, όταν όλα τα μηνύματα κάνουν λόγο για επερχόμενη ύφεση. Λίγο πριν από την εκπνοή του χρόνου, όταν οι υποχρεώσεις με βασικότερες τις μισθολογικές δαπάνες, κορυφώνονται, οι πιστωτικές γραμμές έχουν κοπεί και η στρόφιγγα των δανείων έχει κλείσει για τα καλά.
Την κατάσταση επιδεινώνει, η αύξηση του κόστους δανεισμού του ελληνικού Δημοσίου και η εκτίναξη του spread του ελληνικού 10ετούς ομολόγου με το αντίστοιχο γερμανικό στις 230 μονάδες βάσης, που συμπαρασύρει σε περαιτέρω επιβάρυνση την πιστοληπτική ικανότητα των ελληνικών επιχειρήσεων και κυρίως αυτών που έχουν ευρωπαϊκό ή διεθνή προσανατολισμό. Το κόστος δανεισμού για όλες τις μεγάλες επιχειρήσεις ανεβαίνει, καθώς παρά τη συνεχιζόμενη μείωση του euribor, τα περιθώρια (spread) κινούνται ανοδικά. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του ΟΤΕ, το περιθώριο δανεισμού του οποίου τετραπλασιάστηκε σχεδόν μέσα σε ένα μόλις χρόνο, ενώ ακριβά πληρώνουν την άντληση χρήματος και μεγάλες εμπορικές αλυσίδες, που δραστηριοποιούνται και στη χώρα μας, όπως η Marks & Spencer. Μεταξύ των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, παρατηρούνται τεράστιες αποκλίσεις, αφού μεγάλη βαρύτητα παίζει ο κλάδος στον οποίο δραστηριοποιούνται και όπως προκύπτει από το σχετικό πίνακα, απαγορευμένοι είναι οι κλάδοι των πρώτων υλών, μεταλλευτικών προϊόντων, όπως η Glencore τσιμέντου, όπως η Lafarge κ.ά.
Εκτός από το spread, ορισμένες τράπεζες τιμολογούν ένα δάνειο με βάση τον δείκτη i-traxx, που αποτυπώνει το κόστος χρήματος για τους 25 μεγαλύτερους τραπεζικούς και ασφαλιστικούς οργανισμούς της Ευρώπης, με βάση τις συνθήκες που επικρατούν στην αγορά.
Αβεβαιότητα
Σε περιόδους κρίσης ο δείκτης i-traxx, ανεβαίνει αντικατοπτρίζοντας την αυξημένη αβεβαιότητα και είναι ενδεικτικό ότι σήμερα ο σχετικός δείκτης, έχει ανέλθει στις 150 μονάδες βάσης, έναντι μόλις 10 μονάδων, που ήταν πριν από την κρίση. Ετσι ένα δάνειο που συνάπτεται με βάση το euribor 3μήνου (σήμερα 3,082%), επιβαρύνεται με spread π.χ. 2 ποσοστιαίων μονάδων και επιπλέον με την τιμή του δείκτη i-traxx, που σήμερα διαμορφώνεται στο 1,5% περίπου, με συνέπεια το συνολικό επιτόκιο του δανείου, να ανεβαίνει στο 6,58% περίπου. Τράπεζες όπως η Efg Eurobank, καθιέρωσαν τον δείκτη i-traxx στην τιμολόγηση των επιχειρηματικών δανείων, που συνάπτονται βάσει euribor και όπως σημειώνει ο γενικός διευθυντής τραπεζικής μικρών επιχειρήσεων κ. Ευάγ. Κάββαλος, η καθιέρωσή του, ενισχύει τη διαφάνεια της τιμολόγησης. Επιπλέον επιτρέπει τη μείωση του επιτοκίου για την επιχείρηση όταν αποκατασταθεί η ομαλότητα στην αγορά, αφού πρόκειται για δείκτη η τιμή του οποίου παρακολουθείται και δημοσιεύεται καθημερινά.
Λίγο πριν από το κλείσιμο του χρόνου, οι τράπεζες επιδίδονται σε μια αγωνιώδη προσπάθεια να βελτιώσουν τον δείκτη δάνεια προς καταθέσεις, με συνέπεια όλες οι χορηγήσεις να πρέπει να καλυφθούν με αντίστοιχες καταθέσεις. Εμφανίζονται έτσι φειδωλές σε κάθε χορηγούμενο δάνειο, εάν δεν έχει αντίκρισμα καταθέσεις ή αυξημένες εγγυήσεις, ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις, που παραπέμπουν κάθε αίτημα χρηματοδότησης για τον επόμενο χρόνο. Πληροφορίες από την αγορά κάνουν λόγο για αποκλεισμό ολόκληρων επαγγελματικών κλάδων, και μαζί με τους συνήθεις ύποπτους, όπως η κλωστοϋφαντουργία και οι κατασκευαστικές, σε black list είναι οι ασφαλιστικές εταιρείες, οι ηλεκτρικές συσκευές και οι μηχανές από το χονδρικό εμπόριο, ο κλάδος των καλλυντικών από το λιανικό εμπόριο, η ακτοπλοΐα κ.ά.
Οι μεσαίες εταιρείες
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση μεσαίας ασφαλιστικής εταιρείας, η ρευστότητα των οποίων βασίζεται στην προεξόφληση των επιταγών από τους συνεργαζόμενους πράκτορες. Η συνεργαζόμενη τράπεζα ενημέρωσε τηλεφωνικά την εταιρεία ότι διακόπτει τη διευκόλυνση μέσω προεξόφλησης, με συνέπεια η διακοπή ρευστότητας να απειλεί την ομαλή πληρωμή των αμοιβών του προσωπικού, εν όψει Χριστουγέννων. Εταιρεία από τον χώρο των συμβουλευτικών υπηρεσιών βρέθηκε αντιμέτωπη με την άρνηση της τράπεζας με την οποία είχε υπογράψει σύμβαση για την παροχή υπηρεσιών να της προκαταβάλει μέρος της αμοιβής, ακόμα και με τη μορφή δανείου. Στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες δεν δανείζονται βάσει euribor, το βασικό επιτόκιο επιχειρηματικής πίστης, διαμορφώνεται σήμερα μεταξύ 8% και 10%, το οποίο επιβαρύνεται και με spread από 2% έως και 5% ανάλογα με την τράπεζα.