Την ανάγκη για περιορισμό της σπατάλης των δημόσιων πόρων, τη θέσπιση των προϋπολογισμών προγραμμάτων και τη διαφάνεια στη διαχείριση του κρατικού κορβανά, παραδέχονται προεκλογικώς τα δύο μεγάλα κόμματα.
Φέτος ο στόχος που έχει τεθεί στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΠΣΑ) για το ύψος των κρατικών δαπανών είναι τα 66,8 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 54,7 δισ. ευρώ αποτελούν τις πρωτογενείς δαπάνες και τα υπόλοιπα 12,1 δισ. ευρώ αφορούν τόκους. Ωστόσο, από το πρώτο κιόλας εξάμηνο έχει καταγραφεί υπέρβαση δαπανών ύψους 1,2 δισ. ευρώ και η ανοδική τους τάση συνεχίζεται, παρά τα μέτρα που έχει ήδη λάβει η κυβέρνηση για να τις συγκρατήσει.
Η ουσιαστική διαφορά της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ είναι ότι για να διορθωθεί η κατάσταση, η μεν πρώτη έχει εξαγγείλει διά στόματος του πρωθυπουργού κ. Κ. Καραμανλή πως θα προχωρήσει άμεσα σε «πάγωμα» των μισθών, των συντάξεων και των προσλήψεων στον δημόσιο τομέα, ενώ η σημερινή αξιωματική αντιπολίτευση έχει δεσμευτεί ότι θα δώσει αυξήσεις υψηλότερες του πληθωρισμού, που αναμένεται να κινηθεί στην περιοχή του 1 – 1,2% φέτος.
Στα υπόλοιπα σημεία των δύο προγραμμάτων στο σκέλος που αφορά τις δράσεις για τον έλεγχο των δαπανών, φαίνεται ότι υπάρχει μία σύμπνοια απόψεων για τις μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται να γίνουν, ώστε να μην αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς οι δημόσιες δαπάνες από έτος σε έτος.
Και τα δύο κόμματα θεωρούν ότι θα πρέπει να δοθεί μεγάλη έμφαση στην κατάρτιση προϋπολογισμών προγραμμάτων. Ενός συστήματος που βοηθάει στον έλεγχο των δαπανών που πραγματοποιούνται, αλλά και στις ανάγκες που έχει κάθε υπουργείο και ολόκληρος ο δημόσιος τομέας.
Από το βήμα της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ), ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι στις προτεραιότητες της Ν. Δ. συμπεριλαμβάνονται η κατάρτιση τριετών προϋπολογισμών, η εφαρμογή συγκεκριμένων μεθόδων για την αξιολόγηση της σκοπιμότητας ορισμένων δαπανών, η επιτάχυνση της εφαρμογής προϋπολογισμών προγραμμάτων, η υποχρεωτική κατάρτιση λεπτομερών ετήσιων ισολογισμών από κάθε φορέα και οργανισμό του Δημοσίου και η καθιέρωση συγκεκριμένων και αυστηρών αριθμητικών δημοσιονομικών κανόνων κατά κατηγορία δαπάνης για το απόλυτο ύψος ή το ύψος σε σχέση με το ΑΕΠ.
Στον κορμό του προγράμματος του ΠΑΣΟΚ βρίσκεται η εφαρμογή προϋπολογισμών προγραμμάτων μέσα σε μια τετραετία για όλα τα υπουργεία, τα ΝΠΔΔ και τους ΟΤΑ, η αναβάθμιση του ρόλου της Βουλής κατά τη διαδικασία κατάθεσης και συζήτησης του ετήσιου προϋπολογισμού, του «Απολογισμού» και της «Εκθεσης Ελέγχου», η θέσπιση Κώδικα Δημοσιονομικής Πειθαρχίας και Σταθερότητας, η χρηματοδότηση όλων βάσει επιχειρησιακών προγραμμάτων που θα προσδιορίζουν μετρήσιμους στόχους και απτά αποτελέσματα για τον πολίτη, η εφαρμογή διπλογραφικού συστήματος σε όλο τον δημόσιο τομέα, τα ΝΠΔΔ, τους δημόσιους οργανισμούς και τους ΟΤΑ και κατάρτιση ετήσιων οικονομικών καταστάσεων ανά φορέα, οργανισμό και η υιοθέτηση σύγχρονου ελεγκτικού συστήματος δημοσιονομικής διαχείρισης.
Παράλληλα, το ΠΑΣΟΚ προτίθεται να προχωρήσει και στην κατοχύρωση της ουσιαστικής θεσμικής ανεξαρτησίας, όπως αναφέρει, του Ελεγκτικού Συνεδρίου και την καθιέρωση εσωτερικών ελεγκτικών μηχανισμών.
Στον τομέα των λειτουργικών δαπανών, οι εξαγγελίες που έχουν γίνει από τα δύο μεγάλα κόμματα αποδεικνύουν τη μεγάλη σπατάλη που σημειώνεται, αλλά και το γεγονός ότι δεν υπάρχει έλεγχος για το πού και κυρίως το γιατί κατευθύνονται οι δημόσιοι πόροι, εκεί που κατευθύνονται.
Από την αξιωματική αντιπολίτευση έχουν δεσμευτεί για την άμεση καθιέρωση διάφανων και ξεκάθαρων διαδικασιών για τις προμήθειες του Δημοσίου, αλλά και για τη δραστική περιστολή της σπατάλης και των τρεχουσών καταναλωτικών δαπανών στο Δημόσιο, με στοχευμένη ανακατανομή των δαπανών προς όφελος των δημοσίων επενδύσεων, της παιδείας, της έρευνας, της υγείας και της κοινωνικής ασφάλισης.
Στο σκέλος αυτό, ο κ. Καραμανλής περιέγραψε με μεγαλύτερη λεπτομέρεια τις πρωτοβουλίες στις οποίες προτίθεται να προχωρήσει από τον Οκτώβριο. Συγκεκριμένα, δήλωσε ότι θα περικοπούν για μια διετία οι υπερωρίες κατά 30% και θα καταργηθούν οι πλασματικές υπερωρίες, θα περικοπούν κατά επίσης 30% οι δαπάνες για μετακινήσεις στο εσωτερικό και το εξωτερικό, ενώ υποστήριξε ότι θα γίνει και αναδιάρθρωση των δαπανών του προϋπολογισμού, με κατεύθυνση τους τομείς που προάγουν μεσοπρόθεσμα την οικονομική ανάπτυξη (παιδεία, έρευνα, επενδύσεις υποδομής, «πράσινη ενέργεια»).
Ωστόσο, ο πρωθυπουργός ανέφερε από τη ΔΕΘ και τα μέτρα που θα λάβει άμεσα για να περιοριστούν οι κρατικές δαπάνες, στην προσπάθεια τιθάσευσης του ελλείμματος. Πρόκειται για τα «σκληρά» μέτρα που πλήττουν το εισόδημα των πολιτών και έχουν να κάνουν με το «πάγωμα» μισθών και συντάξεων για δεύτερο συνεχόμενο χρόνο.
Αλλωστε, από όσες πρωτοβουλίες ελήφθησαν φέτος, το «πάγωμα» των μισθών ήταν και το μοναδικό που επικροτήθηκε από Κομισιόν και διεθνείς οργανισμούς, αφού έχει άμεση και επίπτωση στο έλλειμμα, αλλά και μόνιμη υπό την έννοια ότι η βάση για τις αυξήσεις των επόμενων ετών θα είναι μικρότερη από ό, τι αν δίνονταν αυξήσεις και φέτος.
Επίσης, έχει ανακοινώσει ότι δεν θα δοθεί κανένα νέο επίδομα και δεν θα γίνει καμία αναπροσαρμογή υπάρχοντος επιδόματος για δύο χρόνια, θα «παγώσουν» οι προσλήψεις το 2010 (εκτός αυτών των υπουργείων Υγείας και Παιδείας) και θα περιοριστούν για μια επιπλέον διετία, θα υλοποιηθεί το νέο μισθολόγιο για τους νεοπροσλαμβανόμενους και θα γίνουν περικοπές στις βουλευτικές αποζημιώσεις, στους μισθούς των μελών της κυβέρνησης, των νομαρχών και των δημάρχων για μία διετία.