Την αναστολή των πλειστηριασμών για χρέη ιδιωτών προς τις τράπεζες έως το ποσό των 200.000 ευρώ, μέχρι το τέλος του χρόνου, προβλέπει πράξη νομοθετικού περιεχομένου που υπεγράφη χθες από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια.
Η σχετική ρύθμιση είχε προαναγγελθεί από τον υπουργό Οικονομίας κ. Γιάννη Παπαθανασίου έπειτα από συμφωνία με την Ελληνική Ενωση Τραπεζών και η υπογραφή της πράξης επικυρώνει και νομικά τη σχετική απόφαση, που έχει ήδη αρχίσει να εφαρμόζεται από τις τράπεζες.
Η αναστολή των πλειστηριασμών για οφειλές προς πιστωτικά ιδρύματα περιλαμβάνεται σε πράξη που προβλέπει επίσης τη ρύθμιση θεμάτων ΦΠΑ, επισφαλών απαιτήσεων, ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο και την αναπροσαρμογή ποσού οφειλών προς ασφαλιστικά ταμεία. Το ποσό των 200.000 χρεών μέχρι του οποίου αναστέλλονται οι πλειστηριασμοί, καλύπτει ένα μεγάλο μέρος των δανειοληπτών που έχουν οφειλές κυρίως από στεγαστικά δάνεια και αδυνατούν να τις αποπληρώσουν.
Η ρύθμιση αφορά επίσης και οφειλές από καταναλωτικά δάνεια, ενισχύοντας το πλαίσιο προστασίας που ισχύει μέχρι σήμερα για τη συγκεκριμένη κατηγορία οφειλών. Σημειώνεται ότι ο νόμος 3587/2007 για την προστασία του καταναλωτή απαγορεύει την κατάσχεση της πρώτης κατοικίας του δανειολήπτη, για οφειλές από καταναλωτικά δάνεια και κάρτες, έως το ποσό των 20.000 ευρώ, με την προϋπόθεση ότι ο οφειλέτης βρίσκεται αποδεδειγμένα σε αδυναμία να αποπληρώσει και ότι το ακίνητο δεν έχει προσημειωθεί, υπέρ της τράπεζας.
Η αναστολή των πλειστηριασμών από τις τράπεζες έως το τέλος του χρόνου, εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει ανακουφιστικά για το 10% περίπου των περιπτώσεων ακινήτων που βγαίνουν στον πλειστηριασμό κάθε χρόνο, καθώς από το σύνολο των 42.500 πλειστηριασμών που πραγματοποιήθηκαν το 2008, αυτές που έγιναν από τις τράπεζες, υπολογίζονται σε 4.500.
Αντίστοιχα είναι τα μεγέθη και για το 2007, έτος κατά το οποίο οι συνολικοί πλειστηριασμοί έφτασαν τις 36.215 από τους οποίους αυτοί που έγιναν από τις τράπεζες είναι -σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕΤ- οι 2.634, ενώ τα στοιχεία του 6μήνου του τρέχοντος έτους ανεβάζουν το σύνολο των πλειστηριασμών στους 25.000 περίπου.
Τόσο τα στοιχεία από το σύνολο των πλειστηριασμών όσο και τα στοιχεία από τις τράπεζες, συνηγορούν για ετήσια αύξηση κατά 17%, εξέλιξη που δεν συνιστά εκτίναξη αντίστοιχη με αυτή που καταγράφεται στα στοιχεία για τις ακάλυπτες επιταγές, το ύψος των οποίων έχει υπερδιπλασιαστεί και ανήλθε στο τέλος Αυγούστου στα 2,3 δισ. ευρώ. Από την πλευρά των τραπεζών υποστηρίζεται ότι, παρά την αύξηση των καθυστερήσεων, το τραπεζικό σύστημα ακολούθησε πολιτική διακανονισμού των οφειλών από τους πελάτες που έδειξαν διάθεση διευθέτησης των χρεών τους και δεν προχώρησαν σε μαζικές κινήσεις πλειστηριασμών.
Τα στοιχεία για τις καθυστερήσεις δείχνουν εκτίναξη από το 4,5% το 2008 στο 7% το πρώτο εξάμηνο του 2009 και αντίστοιχη αύξηση των επισφαλειών. Οι εκτιμήσεις της Τραπέζης της Ελλάδος ανεβάζουν το ύψος των καθυστερήσεων έως το τέλος του χρόνου στο 9%, γεγονός που μεταφράζεται σε εκτίναξη των δανείων που είναι σε καθυστέρηση στα 20 δισ. ευρώ έως το τέλος του χρόνου, ενώ οι προβλέψεις για το 2010 κάνουν λόγο για περαιτέρω άνοδο των δανείων που είναι σε καθυστέρηση στο 12% των συνολικών χορηγήσεων. Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2009, συγκρατημένη πολιτική πλειστηριασμών τηρήθηκε κυρίως το δεύτερο τρίμηνο του έτους, με συνέπεια οι περιπτώσεις πλειστηριασμών να μειωθούν από τις 5.500 τον Μάρτιο στις 3.500 τον Απρίλιο, τάση που συγκράτησε τους πλειστηριασμούς στο τέλος του εξαμήνου στις 25.000.
Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών προέρχεται από πλειστηριασμούς που πραγματοποιεί το Δημόσιο και κυρίως τα Ασφαλιστικά Ταμεία και ένα μικρότερο μέρος προέρχεται από οικονομικές διαφορές μεταξύ ιδιωτών.
Σε κάθε περίπτωση οι πλειστηριασμοί που επισπεύδουν οι τράπεζες αποτελούν το μικρότερο κομμάτι, που σύμφωνα με τα στοιχεία των τελευταίων χρόνων δεν ξεπερνά το 10%. Η σχετική ρύθμιση δεν προβλέπει πάντως την αναστολή των πλειστηριασμών για χρέη προς το Δημόσιο, προοπτική που είχε αποκλείσει άλλωστε ο ίδιος ο υπουργός Οικονομίας.