Την επιφυλακτικότητα των κοινοτικών αρχών και των Ευρωπαίων ομολόγων του θα κληθεί να κάμψει ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, στο πρώτο «τεστ» που θα δώσει εκτός των συνόρων της χώρας. Αύριο και μεθαύριο, ο υπουργός θα πρέπει να πείσει τον αρμόδιο επίτροπο για οικονομικές και νομισματικές υποθέσεις κ. Χ. Αλμούνια, αλλά και τους υπουργούς Οικονομικών των χωρών της Ευρωζώνης και της Ε. Ε., ότι η Ελλάδα θα εφαρμόσει άμεσα ένα σχέδιο διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, που θα μειώνουν το έλλειμμα σε μόνιμη βάση και θα σταματήσει να προσπαθεί -ανεπιτυχώς μάλιστα- με πρόσκαιρες παρεμβάσεις να διορθώσει την κατάσταση.
Το κύριο μέλημα του Ελληνα υπουργού είναι να εκμεταλλευτεί τη στάση αναμονής που δείχνουν προς το παρόν οι Ευρωπαίοι στη νέα κυβέρνηση και να αποδείξει ότι έχει ένα σχέδιο το οποίο είναι αξιόπιστο. Μόνο έτσι θα μπορέσει να διαπραγματευτεί από σωστή βάση το χρόνο της δημοσιονομικής προσαρμογής. Μια περίοδο που για πρώτη φορά ο κ. Παπακωνσταντίνου εκτίμησε ότι ίσως χρειαστεί να φτάσει και στα 4 χρόνια (δηλαδή μέχρι και το 2013). Ωστόσο, ο ίδιος θα παρουσιάσει ένα τριετές πρόγραμμα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, ελπίζοντας ότι στην πορεία η Κομισιόν θα αξιολογήσει θετικά τις πράξεις της νέας κυβέρνησης και θα είναι ελαστική, δίνοντας ακόμα ένα έτος παράταση στην Ελλάδα για τον περιορισμό του ελλείμματος κάτω από το όριο του 3% του ΑΕΠ.
Ο κ. Παπακωνσταντίνου γνωρίζει πολύ καλά ότι το κλίμα απέναντι στη χώρα είναι άκρως αρνητικό, καθώς ατύπως έχει ήδη ξεκινήσει τις επαφές με τον πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Ζαν-Κλοντ Τρισέ και Λ. Παπαδήμο, αντίστοιχα, με τον κ. Αλμούνια, με τον προεδρεύοντα του Eurogroup Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ και με τον Σουηδό πρόεδρο του Ecofin κ. Α. Μποργκ, για να προλειάνει όσο μπορεί το έδαφος.
Τα βασικά επιχειρήματα του κ. Παπακωνσταντίνου θα είναι ότι από εδώ και στο εξής θα υπάρχει πλήρης διαφάνεια στα στοιχεία των δημόσιων οικονομικών για να αποκατασταθεί η αξιοπιστία προς την Ελλάδα και ότι η δημοσιονομική προσαρμογή κατά το πρώτο έτος διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ θα είναι μεγάλη. Στόχος είναι η μείωση του ελλείμματος από το διψήφιο ποσοστό στο οποίο βρίσκεται αυτή τη στιγμή, σε μονοψήφιο ποσοστό.
Αλλωστε, θα επικαλεστεί ότι, από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του, προχώρησε σε πλήρη καταγραφή της κατάστασης. Διαπίστωσε πως το δημοσιονομικό έλλειμμα είναι διπλάσιο από αυτό που υπολόγιζε η προηγούμενη κυβέρνηση και αμέσως το κοινοποίησε προς τις κοινοτικές αρχές με την αποστολή νέου αναθεωρημένου (σε σχέση με τα τέλη Σεπτεμβρίου) ενημερωτικού σημειώματος, για την πορεία του ελλείμματος, του ΑΕΠ και του χρέους.
Σε αυτό, αναθεωρείται επί τα χείρω τόσο το έλλειμμα του 2008 (υπερβαίνει το 6% του ΑΕΠ αντί του 5,7% του ΑΕΠ), το έλλειμμα του 2009 έχει ξεπεράσει το 10% του ΑΕΠ και κινείται στην περιοχή του 12% – 13% του ΑΕΠ, αντί για 6% του ΑΕΠ, ενώ το δημόσιο χρέος για φέτος βρίσκεται πλέον στα επίπεδα του 110% του ΑΕΠ ίσως και υψηλότερα, αντί για 108% του ΑΕΠ.
Για να «βοηθήσει» την Κομισιόν να εμπιστευτεί τη νέα προσπάθεια της Ελλάδας, ο κ. Παπακωνσταντίνου θα ξεκαθαρίσει ότι η «άσπρη τρύπα» (πλεονάσματα ασφαλιστικών ταμείων, ΝΠΔΔ και νοσοκομείων), αλλά και οι εθνικολογιστικές προσαρμογές που τα τελευταία χρόνια αυξάνονταν, μειώνοντας το έλλειμμα, θα περιοριστούν στο ελάχιστο δυνατό μέγεθος, έτσι ώστε να μην υπάρχουν ερωτηματικά για το αληθινό μέγεθος του ελλείμματος. Σύμφωνα με πληροφορίες, η «άσπρη τρύπα» εκτιμάται τελικά για φέτος σε περίπου 3 δισ. ευρώ ή κάτι παραπάνω από 1% του ΑΕΠ, όταν τον Μάρτιο υπολογιζόταν στα 5 δισ. ευρώ.
Παράλληλα, θα ενημερώσει ότι έχει ήδη ζητήσει ενόψει του νέου προσχεδίου από τους συναδέλφους του υπουργούς την επικαιροποίηση των προτάσεών τους για τον νέο προϋπολογισμό, την ενημέρωση για τα χρωστούμενα κάθε υπουργείου (π. χ. για τα νοσοκομεία και τις κατασκευαστικές), καθώς και τις ανάγκες που έχουν μέχρι τέλος του έτους.
Στόχος, η αξιοπιστία
Το σημαντικότερο ίσως πρόβλημα που αναμένεται να αντιμετωπίσει τις δύο επόμενες ημέρες ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, κατά τις διαπραγματεύσεις, είναι η δυσπιστία με την οποία θα ακούσουν οι Ευρωπαίοι ομόλογοι του κ. Αλμούνια τις προθέσεις της νέας κυβέρνησης. Το πρόβλημα αυτό είναι ταυτόχρονα η πρόκληση του υπουργού Οικονομικών, ο οποίος θα κινηθεί με στόχο να κερδίσει την εμπιστοσύνη για την αξιοπιστία τόσο των μεγεθών που ανακοινώνονται όσο και για τη συνέπεια στην εφαρμογή των μέτρων που θα ληφθούν. Προς αυτή την κατεύθυνση ο κ. Παπακωνσταντίνου θα προσπαθήσει μέχρι τον Δεκέμβριο να έχει προωθήσει κάποιες πρωτοβουλίες, ώστε στις αρχές Δεκεμβρίου, που θα ανακοινωθεί η στάση της Κομισιόν για αυστηρότερη επιτήρηση ή όχι της Ελλάδας, να υπάρχουν χειροπιαστές αποδείξεις ότι αλλάζει κάτι. Η οικονομική πολιτική της νέας κυβέρνησης θα στηριχθεί στα μέτρα που θα ληφθούν για την επανεκκίνηση της οικονομίας, στην άμεση ενεργοποίηση του φοροελεγκτικού μηχανισμού, στον περιορισμό των δαπανών και στη θέσπιση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.