Το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας είναι μικρότερο απ’ ό, τι νομίζουμε, η Ελλάδα δεν χρειάζεται να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση χρέους, αλλά πρέπει να δώσει έμφαση στις εξαγωγές και στις μεταρρυθμίσεις, όπως είναι η απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων.
Το ενδιαφέρον και ταυτόχρονα αισιόδοξο συμπέρασμα προκύπτει από μελέτη της Eurobank EFG, η οποία υπολόγισε ότι η ελληνική οικονομία έχει χάσει ποσοστό 10% σε ανταγωνιστικότητα από το 2000 και μετά και όχι 25%-30% όπως εκτιμούν οι διεθνείς οργανισμοί και αναφέρεται στον διεθνή Τύπο.
Ως εκ τούτου, η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να κερδίσει το στοίχημα της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας πιο εύκολα απ’ ό, τι εκτιμούν οι διεθνείς αγορές. Διεθνείς οργανισμοί, επιφανείς οικονομολόγοι και αναλυτές των αγορών φαίνεται να συμφωνούν ότι η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας έχει υποχωρήσει σημαντικά μετά την είσοδο της χώρας στη Ζώνη του Ευρώ.
Οι αιτίες
Βασική αιτία αυτής της απώλειας ανταγωνιστικότητας είναι οι υψηλοί ρυθμοί μισθολογικών αυξήσεων και πληθωρισμού, οι οποίοι καθιστούν τις ελληνικές εξαγωγές ακριβότερες τόσο σε όρους τιμών όσο και σε όρους κόστους εργασίας σε σχέση με τους εμπορικούς μας εταίρους.
Οι εκτιμήσεις των διεθνών οργανισμών και κεντρικών τραπεζών ως προς το μέγεθος της υποχώρησης της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας κατά το διάστημα 2000-2009 διαφέρουν σημαντικά, με την ελάχιστη εκτιμώμενη απώλεια ανταγωνιστικότητας σε όρους κόστους εργασίας στο 9% (Διεθνές Νομισματικό Ταμείο) και τη μέγιστη στο 27% (Τράπεζα της Ελλάδος). Σύμφωνα με τους δείκτες ανταγωνιστικότητας έξι διεθνών οργανισμών και κεντρικών τραπεζών, η μέση εκτιμώμενη απώλεια ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας κατά την περίοδο 2000-2009 είναι 19% τόσο σε όρους σχετικών τιμών όσο και σε όρους σχετικού κόστους εργασίας.
Τα προβλήματα
Ο καθηγητής Δημήτρης Μαλλιαρόπουλος στη μελέτη του με τίτλο «How much did competitiveness of the Greek economy decline since EMU entry?», που φιλοξενείται στο τέταρτο τεύχος του πέμπτου τόμου της περιοδικής έκδοσης «Οικονομία και Αγορές», που εκδίδει η Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών και Προβλέψεων της Τράπεζας υπό τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Πειραιώς Γκίκα Χαρδούβελη, διαπιστώνει ότι οι συνήθεις δείκτες ανταγωνιστικότητας συχνά πάσχουν από δύο μειονεκτήματα:
Πρώτον, μετρούν την «ανταγωνιστικότητα» όλης της οικονομίας και όχι των εξαγωγών, καθώς σημαντικό μέρος της οικονομίας παράγει μη εμπορεύσιμα αγαθά και υπηρεσίες, όπως το Δημόσιο, ο κατασκευαστικός κλάδος κ. λπ.
Δεύτερον, μετρούν την ανταγωνιστικότητα στον τομέα των υπηρεσιών έναντι των ιδίων χωρών, όπως και για τα βιομηχανικά προϊόντα. Ομως, στον τομέα των υπηρεσιών και ιδιαίτερα του τουρισμού οι κύριοι ανταγωνιστές της Ελλάδας είναι οι γειτονικές μεσογειακές χώρες (Ιταλία, Ισπανία, Τουρκία, Κύπρος, Πορτογαλία και Κροατία) και όχι οι χώρες στις οποίες η Ελλάδα εξάγει βιομηχανικά προϊόντα.
Η μελέτη μας αποσκοπεί στην κατασκευή ενός εναλλακτικού δείκτη ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας με βάση κλαδικούς δείκτες τιμών και κόστους εργασίας σε σχέση με τους εμπορικούς εταίρους και ανταγωνιστές της Ελλάδας στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών.
Εξαγωγές
Οι βασικοί εξαγωγικοί κλάδοι της ελληνικής οικονομίας είναι ο κλάδος των υπηρεσιών (τουρισμός, ναυτιλία) με 65% των συνολικών εξαγωγών, η βιομηχανία, με 26% των εξαγωγών και η γεωργία, με ποσοστό 9% στις συνολικές εξαγωγές.
Τα αποτελέσματα της μελέτης του καθηγητή του Πανεπιστημίου Πειραιώς κ. Μαλλιαρόπουλου και της Eurobank δείχνουν ότι από το 2000 η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας έχει υποχωρήσει κατά 10%, πολύ λιγότερο απ’ ό, τι εκτιμούν οι διεθνείς οργανισμοί και κεντρικές τράπεζες.