Η καταπολέμηση της ανεργίας των νέων, η οποία έχει φτάσει το 59,1%
στην Ελλάδα (στοιχεία Ιανουαρίου 2013), το 23,5% στους «27» και το
24% στην Ευρωζώνη (στοιχεία Μαρτίου), αναδεικνύεται σε πρώτη
προτεραιότητα για την ΕΕ.
Σε ενημερωτικό σημείωμα που εξέδωσε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή,
γίνεται μία καταγραφή της κατάστασης που επικρατεί σε κάθε
κράτος-μέλος και των πρωτοβουλιών στήριξης της Επιτροπής, ενόψει
της συνόδου κορυφής του Ιουνίου, όπου το θέμα της ανεργίας θα
κυριαρχήσει.
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, η Επιτροπή σημειώνει ότι μετά τον
επανασχεδιασμό των προγραμμάτων με κοινοτική συγχρηματοδότηση, που
αποφασίστηκε στα τέλη του 2012, υιοθετήθηκε εθνικό σχέδιο δράσης
τον Ιανουάριο του 2013, με κοινοτική χρηματοδότηση 517 εκατ.
ευρώ.
Στόχος του προγράμματος είναι η τόνωση της απασχόλησης καθώς και η
κατάρτιση και επιχειρηματικότητα για περίπου 350.000 νέους.
Σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές, οι νέες πρωτοβουλίες που έχουν,
ήδη, ξεκινήσει με κοινοτική χρηματοδότηση 47 εκατ. ευρώ,
περιλαμβάνουν την πρόσληψη με καθεστώς ορισμένου χρόνου νέων
ανέργων έως 35 ετών σε διάφορα πολιτιστικά προγράμματα, αλλά και
την παροχή στήριξης σε κοινωνικές υποδομές που στοχεύουν στην
καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, με στόχο
την πρόσληψη νέων ανέργων.
Παράλληλα, όπως υπογραμμίζει η Κομισιόν, σε τελικό στάδιο
βρίσκονται οι προετοιμασίες για την αποτελεσματική εφαρμογή δύο
συγκεκριμένων προγραμμάτων, με κοινοτική χρηματοδότηση 146 εκατ.
ευρώ, που θα αρχίσουν να υλοποιούνται εντός του Ιουνίου.
Πρόκειται α) για το πρόγραμμα εισόδου στην αγορά εργασίας, το οποίο
συνδυάζει την εκπαίδευση με πεντάμηνη άσκηση επαγγέλματος σε
επιχειρήσεις για 45.000 νέους ανέργους έως 29 ετών και β) για το
πρόγραμμα κατάρτισης 1.000 νέων ανέργων έως 29 ετών σε συνθήκες
εργασίας.
Σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές, οι νέες πρωτοβουλίες που έχουν ήδη
ξεκινήσει, με κοινοτική χρηματοδότηση 47 εκατ. ευρώ, περιλαμβάνουν
την προσωρινή πρόσληψη νέων ανέργων (έως 35 ετών). Επιπλέον, σε
τελικό στάδιο βρίσκονται οι προετοιμασίες για την αποτελεσματική
εφαρμογή προγραμμάτων του ελληνικού σχεδίου δράσης, με κοινοτική
χρηματοδότηση περίπου 146 εκατ. ευρώ. Το «κουπόνι για είσοδο στην
αγορά εργασίας» είναι ένα από αυτά τα προγράμματα, το οποίο
συνδυάζει την εκπαίδευση με πεντάμηνη απασχόληση στις επιχειρήσεις
και στοχεύει στη στήριξη 45.000 νέων ανέργων έως 29 ετών. Ένα άλλο
πρόγραμμα, που αναμένεται να ξεκινήσει τον Ιούνιο, αφορά την
κατάρτιση 1.000 νέων ανέργων ναυτικών έως 29 ετών.
Εξάλλου, υπολογίζεται ότι στην Ευρώπη υπάρχουν περίπου δύο
εκατομμύρια κενές θέσεις εργασίας, οι οποίες ως επί το πλείστον
ζητούν άτομα με συγκεκριμένα προσόντα και δεξιότητες. Η Επιτροπή
θεωρεί ότι για την κάλυψη αυτών των κενών θέσεων εργασίας
χρειάζεται μεγαλύτερη κινητικότητα των εργαζομένων, η οποία
προωθείται από προγράμματα όπως το ΕURES, το ευρωπαϊκό δίκτυο
κινητικότητας ευρέσεως εργασίας και το νέο πρόγραμμα Erasmus for
all, το οποίο αναμένεται να στηρίξει περίπου τέσσερα εκατομμύρια
νέους, παρέχοντάς τους επιδοτήσεις για σπουδές, κατάρτιση ή
εθελοντική εργασία στο εξωτερικό την περίοδο 2014- 2020. Παράλληλα,
τα προγράμματα Erasmus (τριτοβάθμια εκπαίδευση), Leonardo da Vinci
(επαγγελματική εκπαίδευση), Comenius (σχολεία) και Grundtvig
(εκπαίδευση ενηλίκων) παρέχουν ευκαιρίες δια βίου μάθησης. Το
Erasmus και το Leonardo da Vinci μαζί υποστηρίζουν περίπου 140.000
τοποθετήσεις εργασίας ετησίως, με τις επιχειρήσεις και άλλους
οργανισμούς.
Επιπλέον, η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι, τον Δεκέμβριο του 2012,
πρότεινε ένα πακέτο μέτρων για να διευκολυνθεί η πρόσβαση των νέων
στην απασχόληση, στην επαγγελματική κατάρτιση και στην πρακτική
εξάσκηση. Σε αυτό το πλαίσιο, το λεγόμενο «Ταμείο Εγγύησης για τους
Νέους», που υιοθετήθηκε από τα κράτη- μέλη στις 22 Απριλίου,
προσδοκά να εξασφαλίσει εργασία ή κατάρτιση ή πρακτική εξάσκηση σε
όλους τους νέους, μέσα σε διάστημα τεσσάρων μηνών από τη στιγμή που
θα εγκαταλείψουν την επίσημη εκπαίδευση ή θα δηλώσουν άνεργοι.
Το κόστος που θα επωμιστούν τα κράτη- μέλη εξαρτάται από τα ποσοστά
ανεργίας, καθώς και από τις κρατικές υπηρεσίες απασχόλησης. Σύμφωνα
με εκτιμήσεις, το συνολικό κόστος που απαιτείται για να εφαρμοστούν
τα προγράμματα του Ταμείου Εγγύησης των Νέων στην ευρωζώνη
αντιστοιχεί στο 0,45% του ΑΕΠ της ευρωζώνης, δηλαδή σε 21 δισ.
ευρώ. Ωστόσο, η Επιτροπή αντιτείνει ότι το κόστος αυτό θα πρέπει να
συγκριθεί με το κόστος της ανεργίας και της απώλειας της
παραγωγικότητας σε ορισμένα κράτη- μέλη, ενώ δεν θα πρέπει να
υποτιμούνται οι αρνητικές συνέπειες της μακροχρόνιας ανεργίας των
νέων, οι οποίοι απειλούνται με μελλοντική ανεργία, κοινωνικό
αποκλεισμό, φτώχεια και προβλήματα υγείας.
Σύμφωνα με τη Eurostat, οι άνεργοι νέοι στην ΕΕ, τον Μάρτιο του
2013, ήταν 5,7 εκατομμύρια και 3,6 εκατομμύρια στην ευρωζώνη. Η
ανεργία των νέων έχει φτάσει στα ιστορικά υψηλά επίπεδα του 23,5%
στην ΕΕ και 24,5% στην ευρωζώνη. Τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας για
τους νέους καταγράφονται στην Ελλάδα (59,1% τον Ιανουάριο), στην
Ισπανία (55,9%), στην Ιταλία (38,4%) και στην Πορτογαλία (38,3%),
ενώ τα χαμηλότερα ποσοστά σημειώνονται στη Γερμανία και την Αυστρία
(7,6%) και στην Ολλανδία (10,5%).
Η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι στα οκτώ κράτη- μέλη με την υψηλότερη
ανεργία στην ΕΕ (Ελλάδα, Ιρλανδία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία,
Πορτογαλία, Σλοβακία και Ισπανία) συστάθηκαν, τον περασμένο
Φεβρουάριο, οι λεγόμενες «Ομάδες Δράσης» οι οποίες απαρτίζονται από
εθνικούς και κοινοτικούς αξιωματούχους. Οι Ομάδες Δράσεις έχουν
στόχο την ταχεία αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων από τα διαρθρωτικά
ταμεία (και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) της περιόδου 2007- 2013,
για να στηρίξουν ευκαιρίες απασχόλησης των νέων και να διευκολύνουν
την πρόσβαση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση.
Υπολογίζεται ότι το συνολικό ποσό των κοινοτικών πόρων που
αναδιανεμήθηκαν ή αξιοποιήθηκαν για την καταπολέμηση της ανεργίας,
από την αρχή του 2013, ανέρχεται σε 16 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό
εκτιμάται ότι θα βοηθήσει περίπου 780.000 νέους ανθρώπους και
55.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην ΕΕ.