Λιγότερα χρήματα αναμένεται να εισπράξει η Ελλάδα στο πλαίσιο του νέου ΕΣΠΑ την προγραμματική περίοδο 2014-2020, καθώς περιορίζονται σε τρεις -από οκτώ που είναι σήμερα- οι περιφέρειες του Στόχου 1, δηλαδή οι περιφέρειες με κατά κεφαλήν ΑΕΠ κάτω από 75 μονάδες αγοραστικής δύναμης. Αν και η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε βαθιά ύφεση, η αρχική πρόταση της Κομισιόν για το επόμενο ΕΣΠΑ έχει λάβει υπόψη της το ΑΕΠ των ετών 2006, 2007 και 2008, όταν δηλαδή η Ελλάδα είχε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Βεβαίως, η τελική διαπραγμάτευση και η οριστική κατανομή των κονδυλίων θα γίνουν στο τέλος του 2012, οπότε έως τότε ενδέχεται να αλλάξουν τα κριτήρια που θα ληφθούν υπόψη για τον χαρακτηρισμό των περιφερειών και για την επιλογή του έτους αναφοράς. Σε ενημερωτική συνάντηση, πάντως, που έγινε χθες από την αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, επισημάνθηκε ότι ακόμη και αν ληφθούν υπόψη τα στοιχεία του ΑΕΠ του 2009, οι διαφοροποιήσεις στον περιφερειακό χάρτη ενισχύσεων θα είναι πολύ μικρές. Η δυνατότητα που έχει η Ελλάδα, υπό αυτά τα δεδομένα, είναι να διεκδικήσει επιπλέον κονδύλια από το Ταμείο Συνοχής, όπως έχουν πράξει στο παρελθόν και άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε. που βρίσκονταν σε δυσχερή οικονομική κατάσταση.
Ειδικότερα, βάσει της πρότασης της Κομισιόν για την προγραμματική περίοδο 2014-2020, μόνο οι Περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, Δυτικής Ελλάδας και Ηπείρου έχουν χαρακτηρισθεί περιφέρειες του Στόχου 1. Στην κατηγορία του Στόχου 2 (σε μεταβατική περίοδο) με κατά κεφαλήν ΑΕΠ από 75-90 μονάδες αγοραστικής δύναμης βρίσκονται οι Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας, Δυτικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Πελοποννήσου, Ιονίων Νήσων και Βορείου Αιγαίου, ενώ στην κατηγορία του Στόχου 3 (με κατά κεφαλήν ΑΕΠ πάνω από 90 μονάδες αγοραστικής δύναμης) έχουν ενταχθεί πλέον οι Περιφέρειες Αττικής, Νοτίου Αιγαίου και Κρήτης.
Για το σύνολο της Ε.Ε.-27 η πολιτική συνοχής έχει προϋπολογισθεί σε 376 δισ. ευρώ, αυξημένη κατά 2% σε σχέση με το τρέχον δημοσιονομικό πλαίσιο, όμως την πλειονότητα των κονδυλίων για την επίτευξη της σύγκλισης αναμένεται να απορροφήσουν οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης που έχουν ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Η πολιτική συνοχής αποτελεί τον τομέα εκείνο στον οποίο θα κατευθυνθεί και το μεγαλύτερο μέρος του κοινοτικού προϋπολογισμού (συνολικά το 37%, βάσει της αρχικής πρότασης της Κομισιόν).
Το σύνολο των δεσμεύσεων στο πλαίσιο δημοσιονομικών προοπτικών για την περίοδο 2014-2020 στην Ε.Ε.-27 ανέρχεται σε 1,025 τρισ. ευρώ, αυξημένο κατά 3,2% σε σχέση με το πλαίσιο της περιόδου 2007-2013, ενώ οι πληρωμές αναμένεται να ανέλθουν σε 972,2 δισ. ευρώ έναντι 942,8 δισ. ευρώ (αύξηση 3,1%).
Ιδιαίτερες πιέσεις αναμένεται να δεχθούν οι Ευρωπαίοι αγρότες, καθώς οι άμεσες ενισχύσεις θα μειωθούν στη νέα προγραμματική περίοδο κατά 12%, από 322 δισ. ευρώ σε 281,8 δισ. ευρώ. Αλλωστε τα μέτρα αγοράς και οι άμεσες ενισχύσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) αποτελούν τον μοναδικό τομέα όπου τα κονδύλια θα είναι μειωμένα σε σχέση με την προηγούμενη προγραμματική περίοδο. Στόχος είναι οι πόροι για την ΚΑΠ από σχεδόν 40% το 2013 να υποχωρήσουν κοντά στο 33% έως το 2020. Επιπλέον, το 30% των άμεσων ενισχύσεων στους αγρότες θα συνδέεται με την εφαρμογή πρακτικών πράσινης γεωργίας, ενώ θα επιχειρηθεί σύγκλιση των ενισχύσεων που χορηγούνται ανά εκτάριο και που σήμερα είναι σε διαφορετικά επίπεδα σε κάθε κράτος-μέλος.
Τέλος, στις διαπραγματεύσεις των επόμενων μηνών μέχρι το τέλος του 2012 αναμένεται να τεθεί και ζήτημα μείωσης της άμεσης συνεισφοράς των κρατών-μελών.