H Fitch Ratings, ο μόνος από τους τρεις μεγάλους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης που δεν είχε ακόμη υποβαθμίσει τη βαθμολογία των ελληνικών κρατικών ομολόγων στην κατηγορία σκουπίδια, το έκανε χθες. Ο οίκος μείωσε τη μακροχρόνια πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας τρεις βαθμίδες, σε CCC. Πηγές του τραπεζικού κλάδου προσδοκούν, πάντως, ότι η αναμενόμενη για σήμερα υποβάθμιση των ελληνικών τραπεζών θα είναι πιο μετριοπαθής και δεν θα επηρεάσει τις καλυμμένες ομολογίες τους, κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα στη ρευστότητά τους. Το υπουργείο Οικονομικών, επίσης, τονίζει ότι η απόφαση δεν επηρεάζει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα.
Η νέα αξιολόγηση του οίκου αντανακλά την πεποίθησή του ότι «η χρεοκοπία αποτελεί πραγματική πιθανότητα» και ότι ο κίνδυνος για κάτι τέτοιο είναι σημαντικός. Εξηγεί δε ότι η προηγούμενη αξιολόγηση B+ βασιζόταν στην εκτίμηση ότι η παροχή νέας βοήθειας δεν θα έθετε ως προϋπόθεση τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα σε ένα νέο πρόγραμμα, κάτι που προειδοποιεί ότι θα μπορούσε να καταλήξει σε χρεοκοπία.
Οπως τονίζει χαρακτηριστικά ο οίκος, «η σημερινή υποβάθμιση αντανακλά την έλλειψη ενός νέου, πλήρως χρηματοδοτούμενου και αξιόπιστου προγράμματος της Ε. Ε. και του ΔΝΤ για την Ελλάδα, σε συνδυασμό με την αυξημένη αβεβαιότητα σχετικά με τον ρόλο των ιδιωτών επενδυτών σε οποιαδήποτε μελλοντική χρηματοδότηση, καθώς και την εξασθενημένη μακροοικονομική προοπτική της Ελλάδας».
Σημειώνει δε ότι χρειάζονται νέα κεφάλαια για να αντιμετωπισθεί η υστέρηση χρηματοδότησης της Ελλάδας που θα προκύψει το 2012 – μία βασική, όπως λέει, αδυναμία του τρέχοντος προγράμματος. Ενώ οι παράμετροι ενός νέου πολυετούς προγράμματος προσαρμογής συζητήθηκαν στο πρόσφατο EcoFin, ο οίκος σημειώνει ότι δεν υπήρξε περαιτέρω σαφήνεια στο ύψος και τους όρους του νέου δανείου ή στη φύση της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα. Θεωρεί δε ότι προκειμένου αυτό να είναι αξιόπιστο και να οδηγεί σε δημοσιονομική φερεγγυότητα, θα πρέπει να προσφέρει χρηματοδότηση μετά το τέλος του τρέχοντος προγράμματος. Σημειώνοντας τις υπερβάσεις στις δαπάνες και την υστέρηση των εσόδων το α΄ εξάμηνο και εκτιμώντας ότι το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων θα γίνεται ολοένα πιο δύσκολο, η Fitch τονίζει ότι το νέο πρόγραμμα θα πρέπει να βασίζεται σε αξιόπιστους στόχους. Προβλέπει, μάλιστα, συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 4% το 2011 και αδύναμη ανάκαμψη το 2012, καθώς επισημαίνει την «αυξανόμενη αμφιβολία για την ικανότητα της ελληνικής οικονομίας να αντέξει τη δημοσιονομική προσαρμογή στο κλίμα της συνεχιζόμενης αβεβαιότητας».
Το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών, πάντως, απορεί γιατί η Fitch προέβη στην υποβάθμιση, «παρ’ ότι το χρονοδιάγραμμα των ενεργειών της Ευρωζώνης και του ΔΝΤ είναι ήδη και αποφασισμένο και γνωστό», με δεδομένη την απόφαση του Eurogroup ότι το νέο πρόγραμμα θα έχει τεθεί σε εφαρμογή πριν από τις 15 Σεπτεμβρίου. Οπως καταλήγει, η απάντηση θα δοθεί εκ των πραγμάτων μόλις τεθεί σε εφαρμογή το νέο πρόγραμμα.