Ο Παλιάτσος και ο Ληστής

4' 3" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

So let us not talk falsely now /
The hour’s getting late
Bob Dylan (All along the watchtower)

Το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα και ο εφαρμοστικός νόμος ψηφίστηκαν από τη Βουλή των Ελλήνων την περασμένη εβδομάδα. Στις 2 Ιουλίου, οι υπουργοί Οικονομικών στο Eurogroup αποφάσισαν την εκταμίευση των 8,2 δισ. ευρώ της βοήθειας για την Ελλάδα βασιζόμενοι στην εισήγηση που περιλαμβάνεται στην έκθεση της Επιτροπής για την τέταρτη αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας. Στις 8 Ιουλίου και το ΔΝΤ θα ανακοινώσει τη δική του θετική πρόταση για το μερίδιό του. Η ένταση σταμάτησε να ανεβαίνει, το βραχυχρόνιο πρόβλημα ρευστότητας λύθηκε ή έστω μετατέθηκε για αργότερα. Η Ελλάδα δεν χρεοκόπησε, η στάση πληρωμών απεφεύχθη, μαζί και η καταστροφή. Ωστόσο, το μεσοπρόθεσμο πρόβλημα φερεγγυότητας του ελληνικού Δημοσίου και το γενικότερο ζήτημα της δημοσιοοικονομικής διατηρησιμότητας παραμένουν ανέπαφα μπροστά μας.

Οι πρόσφατες εξελίξεις μπορούν να χαρακτηριστούν γενικά ευνοϊκές· την τελευταία στιγμή φαίνεται ότι πρυτάνευσε η λογική. Επιπλέον όμως, μπήκαν στο τραπέζι προτάσεις για μετακύλιση-επιμήκυνση του ελληνικού χρέους καθώς και για ομόλογα τύπου Brady, ακόμη και για ευρωομόλογα που δεν θεωρούν το κούρεμα-αναδιάρθρωση ως δεδομένη οικονομική νομοτέλεια. Αυτή, η έστω δειλή αλλαγή στάσης των πιστωτών, είναι ένα σημαντικό βήμα, διότι άπτεται του κεντρικού ζητήματος της φερεγγυότητας. Η χώρα δέχεται πρωτοφανείς επιθέσεις τον τελευταίο χρόνο, κυρίως από αγγλοσαξονικά έντυπα και blogs (FT, Economist κ.ά.), θεσμικούς παράγοντες, αλλά και από εξωθεσμικά όργανα και άτομα με διεθνή επιρροή, που πολλές φορές με α-νοητές προτάσεις (σύντομες διακοπές εκτός ευρώ και μετά πάλι πίσω μετά από υποτίμηση, ή διπλά νομίσματα, άλλο για χρήση μέσα στη χώρα και άλλο για τις εξωτερικές συναλλαγές κ.λπ.) επιδεινώνουν το κλίμα. Τώρα, σε αυτά τα οργανωμένα πυρά υπάρχει τουλάχιστον ένα ανάχωμα θετικών προτάσεων που συζητείται σοβαρά για κάποια διευθέτηση του ελληνικού χρέους με τη συμμετοχή και του ιδιωτικού τομέα, χωρίς να μπορεί να χαρακτηριστεί πιστωτικό γεγονός. Οι οίκοι αξιολόγησης αντιδρούν βέβαια, όπως αναμενόταν. Οι λεπτομέρειες των προτάσεων και ιδιαίτερα της γαλλικής, που παίζει και ρόλο οδηγού των συζητήσεων αυτήν τη στιγμή, δεν έχουν αποκαλυφθεί πλήρως και ιδίως ο ρόλος που θα έχει ο ευρωπαϊκός μηχανισμός διάσωσης σε αυτή τη διαδικασία. Ωστόσο, είναι θέμα διαπραγμάτευσης, ώστε οι δεσμεύσεις που θα αναληφθούν και το κόστος της επιμήκυνσης-μετακύλισης (ή κάποιας άλλης λύσης) να μην είναι ιδιαίτερα υψηλό για την Ελλάδα.

Σε κάθε περίπτωση, για την υφιστάμενη δημοσιονομική κατάσταση της Ελλάδας ασφαλώς ευθύνονται οι μεγαλομανείς Ελληνες καταναλωτές, οι οποίοι με τη βοήθεια των τραπεζών προεξόφλησαν με απίστευτη ανυπομονησία μια μελλοντική ροή υψηλών εισοδημάτων, που κατά τη γνώμη τους εξασφάλιζε η συμμετοχή στο ευρώ. Ευθύνονται και οι πολιτικοί, με τα φιλάνθρωπα αισθήματα, που μοίραζαν στους φίλους τους αφειδώς θέσεις απασχόλησης στο Δημόσιο, χρεώνοντας το κράτος. Σημειωτέον, ότι για μια χώρα όπως η Ελλάδα, που ανήκει σε νομισματική ένωση και κατά συνέπεια δεν εκδίδει χρήμα και επιπλέον έχει δημοσιονομικό έλλειμμα, μια πρόσληψη στο Δημόσιο απαιτεί αναγκαστικά διεθνή δανεισμό. Τώρα που δεν μπορούμε να προσφύγουμε στις διεθνείς αγορές, εξακολουθούμε να πορευόμαστε στην ίδια λογική, ξηλώνουμε την απασχόληση του ιδιωτικού τομέα για να χρηματοδοτηθεί η μόνιμη απασχόληση του Δημοσίου.

Για τον ελληνικό δημοσιονομικό εκτροχιασμό ευθύνονται, όμως, και οι διεθνείς δανειστές, που δεν πρόσεχαν και δάνειζαν αφειδώς μέσα στην αέναη αναζήτηση λίγο μεγαλύτερης απόδοσης για τα χαρτοφυλάκιά τους. Πρέπει και αυτοί να υποστούν το κόστος των λαθών που έκαναν. Σε μια κακή διμερή συναλλαγή, όπως ο ελληνικός δανεισμός, δεν μπορεί να ευθύνεται μόνο η μία πλευρά, επειδή είναι η πιο αδύναμη. Φταίνε και οι δύο, και αυτό πρέπει να είναι το πνεύμα κάθε διαπραγμάτευσης. Ας σταματήσουν λοιπόν οι προκλητικές δηλώσεις των διαφόρων αξιωματούχων, που μέχρι πριν από λίγο καιρό έβρισκαν την Ελλάδα ισχυρά θωρακισμένη για να αντιμετωπίσει την κρίση. Δεν κατάλαβαν; Ή μήπως παραπλανήθηκαν από τις κακές ελληνικές στατιστικές; Τι έκαναν οι ειδικοί της Εurostat;

Ωστόσο, εμένα το όλο σκηνικό μού έφερε στο νου ένα τραγούδι από τη δεκαετία του εξήντα, στην εξαίρετη ελληνική εκδοχή που έγραψε και τραγούδησε ο Δ. Σαββόπουλος: «Τον παλιάτσο και τον ληστή». Οταν ο παλιάτσος κατάλαβε ότι έμποροι πίνουν το κρασί και σκάβουνε τη γη του, έτρεξε αγχωμένος πάλι στον ληστή, αναζητώντας κάποια διέξοδο, και του είπε «όλα έχουν χαθεί / εσύ είσαι η μόνη μας ελπίδα, σε περιμένουμε να ‘ρθείς» και ο ληστής τον καθησύχασε: «Τα παίρνεις όλα πολύ στα σοβαρά / τώρα περάσαν όλα αυτά / δεν είναι η μοίρα μας αυτή / πολλοί από μας όπως και εγώ και εσύ έχουν γι’ αστείο τη ζωή».

Την περασμένη εβδομάδα, η Βουλή είχε να επιλέξει ανάμεσα σ’ ένα ψέμα, το Μεσοπρόθεσμο, και την καταστροφή. Ευτυχώς επέλεξε το ψέμα.

Και το τραγούδι συνεχίζει με τους στοίχους του υποτίτλου. Ο δρόμος που έχουμε να διανύσουμε είναι δύσκολος, ακανθώδης, αλλά νομίζω ότι αν τον ακολουθήσουμε με συνέπεια και υπομονή, θα μας οδηγήσει σε μιαν άλλη Ελλάδα πολύ καλύτερη, οι φίλοι μας από τη δεκαετία του εξήντα κάτι χρήσιμο έχουν να μας πουν γι’ αυτά.

* Ο Νίκος Ζόνζηλος είναι πρώην στέλεχος της Διεύθυνσης Οικονομικών Μελετών της Τραπέζης της Ελλάδος και επιστημονικός συνεργάτης του ΙΟΒΕ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή