Μείγματα οικονομικής πολιτικής

Μείγματα οικονομικής πολιτικής

3' 3" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Οταν ήλθε το Μνημόνιο Ι, το ΠΑΣΟΚ προώθησε ένα μείγμα πολιτικής που στηριζόταν κυρίως σε περιορισμένες οριζόντιες περικοπές δαπανών και μεγάλη αύξηση φόρων. Βάσει αυτού, η τρόικα υποσχέθηκε 110 δισ. Το μείγμα ανταποκρινόταν στις πολιτικές απαιτήσεις και ιδεοληψίες του ΠΑΣΟΚ: να μην περιορισθούν ο δημόσιος τομέας και οι δαπάνες, να φέρουν το βάρος ο ιδιωτικός τομέας και οι θρυλούμενοι «έχοντες και κατέχοντες», να μην ανοίξουν ουσιαστικά τα κλειστά επαγγέλματα. Ακολούθησε η δραματική ύφεση της οικονομίας με μείωση ΑΕΠ, εκτίναξη δημοσίου χρέους, βραδυτέρα του δέοντος μείωση κρατικού ελλείμματος.

Με το Ζάππειο ΙΙ η Ν.Δ. προώθησε ένα από τα απαραίτητα στοιχεία για ανάκαμψη και ανάπτυξη σε βάθος χρόνου: τη μείωση των φόρων. Είναι λογικό: ο ιδιωτικός τομέας παράγει τον πλούτο που χρηματοδοτεί τον δημόσιο. Υπερφορολόγηση ιδιωτικού τομέα συνεπάγεται μαρασμό του και εντέλει αδυναμία συντηρήσεως του Δημοσίου, κατάρρευση αμφοτέρων.

Ωστόσο, τη στιγμή που το Μνημόνιο ΙΙ βάζει επιτέλους θέμα εκτεταμένων αποκρατικοποιήσεων, ώστε, δειλά, το ΠΑΣΟΚ να προγραμματίζει κάποιες (ενώ, εγκληματικά, αυξάνει περαιτέρω τους φόρους), το Ζάππειο ΙΙ είναι ανακόλουθο: δεν διακηρύττει απερίφραστα ότι για την αναγκαία δημοσιονομική προσαρμογή (δημιουργία πλεονασμάτων), η μείωση των φόρων προϋποθέτει συρρίκνωση του δημοσίου τομέα.

Αμφότερα τα μεγάλα κόμματα δεν κάνουν τη σύνδεση αυτή (ούτε, εννοείται, η Αριστερά). Το μεν ΠΑΣΟΚ διότι ο δημόσιος τομέας είναι η σκληροπυρηνική του βάση, η δε Ν.Δ. διότι νομίζει ότι κερδίζει υιοθετούσα νεολογισμούς τύπου «εργασιακή εφεδρεία». Δείχνει έτσι να μην κατανοεί το πόσο χρειάζεται να γίνει κυβέρνηση βάσει καθαρού προγράμματος, ώστε αν Αριστερά και ΠΑΣΟΚ επιχειρήσουν να κάψουν την Ελλάδα (μόλις εξ ανάγκης η Ν.Δ. αρχίσει να αποκρατικοποιεί δραστικά), να έχει την πολιτική νομιμοποίηση να σβήσει την πυρκαγιά.

Ομως για την ανάπτυξη απαιτείται δραματική μείωση και των φόρων και του δημοσίου τομέα (και ριζικές αλλαγές σε κλειστά επαγγέλματα, ιδιωτικά πανεπιστήμια, κοινωνικοασφαλιστικό, επιχειρηματικότητα). Ασφαλώς η μείωση της κρατικής δαπάνης (ομιλούμε για απόλυση 500.000 υπαλλήλων, κατάργηση 100άδων φορέων και μείωση όλων των συντάξεων στα 1.000 ευρώ) επιφέρει ύφεση. Αλλά με τη μείωση των φόρων (και τα άλλα διαρθρωτικά μέτρα) αναπτύσσεται ο ιδιωτικός τομέας, ώστε σε ένα βάθος χρόνου τμήμα των ανέργων θα απορροφηθεί (διαδικασία, που θα ενισχυθεί απ’ την εκδίωξη λαθρομεταναστών). Εν τω μεταξύ οι άνεργοι θα παίρνουν επίδομα ανεργίας (για όσον καιρό απαιτείται) – αλλά άλλο τα, π.χ., 600 ευρώ (συν δωρεάν ρεύμα και νερό μέχρις ενός ορίου, συν βοήθεια με στεγαστικά δάνεια) τον μήνα και άλλο τα 1.800 ευρώ, ήτοι περιστολή δαπάνης για το Δημόσιο, μόνο απ’ αυτήν την πηγή, περί τα 6 δισ. ευρώ ετησίως. Οι ανωτέρω θα ωφεληθούν εξάλλου απ’ την ταυτόχρονη κατάργηση φόρων περιουσίας και άλλων φόρων επί/διά των ακινήτων, που μειώνουν τόσο την αξία τους όσο την οικοδομική δραστηριότητα. Μεγάλες εξοικονομήσεις επίσης θα προέλθουν απ’ την περιστολή σπατάλης στην υγεία, την επιβολή διδάκτρων στα πανεπιστήμια κ.ά.

Αν προσθέσει κανείς το όφελος για το Δημόσιο απ’ τις απολύσεις, τις αποκρατικοποιήσεις και τις άλλες περικοπές δαπανών, αφαιρέσει δε την αύξηση των επιδομάτων ανεργίας και την απώλεια εσόδων απ’ τη μείωση των φόρων (αλλά και λάβει υπ’ όψιν ότι τα φορολογικά έσοδα ούτως ή άλλως μειώνονται με τη νυν ακολουθουμένη πολιτική), το καθαρό δημοσιονομικό όφελος θα είναι θετικό, ίσως και εντυπωσιακό. Την κυρία διαφορά όμως θα κάνει η δυναμική, που έτσι θ’ αναπτυχθεί στο σύνολο της (αποκρατικοποιούμενης πλέον) οικονομίας – μια δυναμική, που τώρα αποκλείεται και υπονομεύεται ακριβώς λόγω του τελείως λαθεμένου μείγματος πολιτικής. Υπ’ αυτήν την έννοια, παρά την ατολμία του, το οικονομικό πρόγραμμα Σαμαρά είναι προς την ορθή κατεύθυνση. Θα γινόταν δε ιδιαιτέρως αξιόπιστο στα μάτια μιας κοινωνίας που αρχίζει να βλέπει τον κρατισμό ως πηγή των προβλημάτων της, αν απ’ τη Ν.Δ. εκδιώκονταν οι κρατικοσυνδικαλιστές και χαρίζονταν στο ΠΑΣΟΚ, ώστε να διατρανωνόταν η αποφασιστικότητά της για ρήξη με τον κρατισμό.

* Καθηγητής Οικονομικών στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή