Εάν δεν συμμετάσχετε, είναι πολύ πιθανό να χρεοκοπήσουμε και να υποστείτε ακόμη μεγαλύτερες απώλειες, είναι το προσεκτικά διατυπωμένο πλην σαφές μήνυμα που εκπέμπει η διερευνητική επιστολή (letter of inquiry) του υπουργού Οικονομικών κ. Ευάγγελου Βενιζέλου προς τους ιδιώτες κατόχους ελληνικών ομολόγων.
Η εικοσασέλιδη επιστολή άρχισε να αποστέλλεται χθες, σηματοδοτώντας την έναρξη της διαδικασίας για τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στο νέο πακέτο βοήθειας προς την Ελλάδα μέσω της ανταλλαγής υφιστάμενων ομολόγων με νέα. Τελικοί αποδέκτες της επιστολής είναι όλοι οι κάτοχοι ελληνικών κρατικών τίτλων, οι οποίοι υπάγονται στο ρυθμιστικό πλαίσιο (regulated holders), δηλαδή τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες, hedge funds, ασφαλιστικά ταμεία κ.λπ., αλλά όχι φυσικά πρόσωπα.
Ο κ. Βενιζέλος αναφέρει ότι «η Ελλάδα δεν είναι υποχρεωμένη να προχωρήσει με μέρος της συναλλαγής που περιγράφεται στην παρούσα επιστολή, εκτός εάν οι κάτοχοι επιλέξιμων ελληνικών ομολόγων που θα ανταποκριθούν σε ενδεχόμενη πρόσκληση της Ελλάδας έχουν τουλάχιστον το 90% των συνολικών επιλέξιμων ομολόγων, περιλαμβανομένου και του 90% των επιλέξιμων ομολόγων που λήγουν την περίοδο από τις 30 Ιουνίου 2011 έως τις 31 Αυγούστου 2014. Εάν αυτοί οι στόχοι (ή ένας εξ αυτών) δεν επιτευχθούν, η Ελλάδα δεν θα προχωρήσει με μέρος της συναλλαγής που περιγράφεται στην παρούσα επιστολή, εάν ύστερα από συνεννόηση με τον επίσημο τομέα (σ.σ.: Ευρωζώνη, ΔΝΤ) διαπιστωθεί ότι η συνολική συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στη βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών και του χρέους δεν επαρκεί για να επιτρέψει στον επίσημο τομέα να υποστηρίξει το νέο πολυετές πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα, που ανακοινώθηκε στις 21 Ιουλίου 2011». Με άλλα λόγια, στην επιστολή λέει ότι εάν δεν επιτευχθεί ο στόχος για τη συμμετοχή 90%, τότε η κατάσταση θα επανεξετασθεί υπό το φως αυτού του δεδομένου και ελλοχεύει ο κίνδυνος τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης να πουν ότι ακυρώνεται συνολικά το νέο πρόγραμμα βοήθειας προς την Ελλάδα, η οποία σε αυτή την περίπτωση θα χρεοκοπήσει και οι απώλειες για τους κατόχους ελληνικών ομολόγων θα είναι ακόμη μεγαλύτερες.
Επίσης, σημειώνεται ότι η απάντηση των ιδιωτών επενδυτών στις ρυθμιστικές αρχές πρέπει να δοθεί έως τις 6 ώρα Ελλάδος το απόγευμα της 9ης Σεπτεμβρίου. Η απάντηση πρέπει να περιλαμβάνει τα ελληνικά ομόλογα που διακρατεί ο επενδυτής και το εργαλείο ανταλλαγής που θα χρησιμοποιήσει για κάθε ομόλογο.
Στην επιστολή υπάρχουν τέσσερα παραρτήματα. Το πρώτο είναι η απόφαση της συνόδου κορυφής της 21ης Ιουλίου. Στο δεύτερο περιγράφονται αναλυτικά οι τέσσερις εναλλακτικοί τρόποι του rollover. Στο τρίτο καταγράφεται η λίστα των ομολόγων που είναι επιλέξιμα προς ανταλλαγή. Πρόκειται για ομόλογα της Ελληνικής Δημοκρατίας που λήγουν έως τις 13 Ιουλίου του 2020 (μεταξύ αυτών και αυτά που εκδόθηκαν για να εξοφλήσουν τα χρέη προς τους προμηθευτές των νοσοκομείων) καθώς και κάποια ομόλογα του ΟΣΕ. Περιλαμβάνονται, επίσης, ομόλογα που έχουν εκδοθεί με βάση και το ελληνικό αλλά και το θεσμικό πλαίσιο άλλων κρατών. Υπάρχουν ομόλογα σε ευρώ, αλλά και σε γιεν. Η συνολική ονομαστική τους αξία ανέρχεται σε 200 δισ. ευρώ. Από αυτά θα πρέπει να εξαιρεθούν περίπου τα 45 δισ. ευρώ που έχει στην κατοχή της η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και άλλα 5 δισ. ευρώ που έχουν άλλοι φορείς του επίσημου τομέα (official sector), που δεν θα συμμετάσχουν. Απομένουν προς ανταλλαγή 150 δισ. ευρώ. Το 90% είναι περίπου 135 δισ. ευρώ, όσα δηλαδή έχουν προβλεφθεί ως συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στο νέο πακέτο βοήθειας προς την Ελλάδα. Το τέταρτο περιλαμβάνει τη φόρμα απάντησης των επενδυτών.
Σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, που επικαλείται πηγές κοντά στη διαδικασία, η συμμετοχή προς το παρόν έχει φτάσει στο 50% των επιλέξιμων προς ανταλλαγή ομολόγων, δηλαδή υπολείπεται σημαντικά του στόχου. Κυβερνητικοί παράγοντες υποστηρίζουν ότι η διαδικασία επηρεάζεται και από το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί στο θέμα των εγγυήσεων. Ωστόσο, τόσο αυτοί όσο και στελέχη της τραπεζικής αγοράς εκφράζουν την αισιοδοξία ότι η εικόνα θα βελτιωθεί καθώς ξεκαθαρίζουν οι τεχνικές λεπτομέρειες.