Στις τιμές που ίσχυαν στις αρχές της δεκαετίας εκτιμάται ότι θα επιστρέψει φέτος η αγορά εξοχικής κατοικίας, χωρίς βέβαια να μπορεί να εγγυηθεί κανείς ότι ακόμα και σε αυτά τα χαμηλά επίπεδα τιμών θα προκύψει αναζωπύρωση του αγοραστικού ενδιαφέροντος. Είναι, πάντως, ξεκάθαρο ότι από το 2008, έτος-σταθμό για τις τιμές, μέχρι και σήμερα, οι αξίες των εξοχικών κατοικιών έχουν γνωρίσει σημαντική κάμψη, υποχωρώντας κατά 50%-70% σε ορισμένες περιπτώσεις ακριβών και πολυτελών ακινήτων, που πωλούνται δύσκολα.
Η μεγαλύτερη προσαρμογή των τιμών πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 2010, όταν αυτές μειώθηκαν κατά 25%, κατά μέσον όρο, σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο έτος. Κατά το 2011, ανάλογα με την περιοχή οι μειώσεις συνεχίστηκαν, ωστόσο με χαμηλότερο ρυθμό, της τάξεως του 10%-15%. Αυτό που επισημαίνουν φορείς της αγοράς ακινήτων είναι ότι, παρά τις μειώσεις των τιμών, οι αγοραπωλησίες παρέμειναν σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα.
Δεδομένου ότι πλέον εισερχόμαστε σταδιακά στη θερινή περίοδο, η οποία παραδοσιακά αποτελεί σημείο αναφοράς για την πορεία της αγοράς των εξοχικών, τα πρώτα δείγματα, μετά και τις διακοπές του Πάσχα, μόνο ενθαρρυντικά δεν είναι. Αφενός μεν οι Ελληνες αγοραστές αναμένεται να λάμψουν διά της απουσίας τους για άλλη μία χρονιά φέτος, αφετέρου δε τα μηνύματα από τους ξένους αγοραστές μόνο ενθαρρυντικά δεν είναι, αν κρίνει κανείς από την πτώση των αφίξεων, αλλά και των κρατήσεων, ενόψει της θερινής σεζόν. Τα στοιχεία αυτά, σε συνδυασμό με την επιδείνωση της κρίσης και την περαιτέρω αποδυνάμωση των εισοδημάτων των πολιτών, συνηγορούν υπέρ της ακόμα εντονότερης κάμψης των τιμών των εξοχικών κατοικιών φέτος. Ωστόσο, οι ειδικοί αποφεύγουν προς το παρόν να προβούν σε προβλέψεις.
Το ξένο ενδιαφέρον
Ούτως ή άλλως, η Ελλάδα προσείλκυε μικρό αριθμό ξένων αγοραστών (περί τις 3.000 – 4.000 ετησίως) τα προηγούμενα χρόνια. Ωστόσο, υπήρχε η προσδοκία πως η σημαντική κάμψη των τιμών θα έφερνε περισσότερους ξένους αγοραστές, που θα αντιστάθμιζαν μέρος των απωλειών από την εγχώρια αγορά, κάτι που τελικά δεν επιβεβαιώθηκε. Αιτία είναι ο ανταγωνισμός από τις υπόλοιπες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, ιδίως την Πορτογαλία και την Ισπανία, όπου επίσης οι τιμές έχουν σημειώσει κάθετη κάμψη. Ετσι, οι ξένοι αγοραστές αναζητούν την καλύτερη σχέση τιμής/ποιότητας κατοικίας, πάντοτε σε συνάρτηση και με το ύψος της φορολογικής επιβάρυνσης.
Σύμφωνα με την κ. Δέσποινα Τουρτουρά, πολιτικό μηχανικό, η αγορά της Χαλκιδικής έχει υποστεί δραματική πτώση των τιμών, τη στιγμή που ακόμα και η συντήρηση των υφιστάμενων εξοχικών κατοικιών καθίσταται δυσβάστακτη. Κατά την ίδια, το μέλλον της εξοχικής κατοικίας στην περιοχή είναι δυσοίωνο και μάλιστα θα παραμείνει έτσι για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οπως αναφέρει, «απαιτείται προσέλκυση ξένων αγοραστών, μέσω της ελαχιστοποίησης των διαδικασιών που ισχύουν σήμερα για μη κοινοτικούς πολίτες, και που σήμερα αποτελούν μεγάλο φραγμό». Ταυτόχρονα, πρέπει να οριστικοποιηθούν και να εξορθολογιστούν τα φορολογικά μέτρα και τα τεκμήρια κατοικίας αντίστοιχα, ώστε ένας δυνητικός αγοραστής να προχωρήσει σε πράξη.
Αντίστοιχα, στην Κρήτη, η μεγαλύτερη μείωση τιμών αφορά την παραθεριστική κατοικία. Σύμφωνα με την κ. Αγγελική Τσαγκαράκη, της τοπικής διεύθυνσης εκτιμήσεων της Εμπορικής Τράπεζας, η ζήτηση για εξοχικές κατοικίες έχει σχεδόν εκμηδενιστεί, με αποτέλεσμα να υπάρχουν εκατοντάδες αδιάθετες κατοικίες κυρίως στον Νομό Χανίων. Οι τιμές τέτοιων κατοικιών έχουν υποστεί μειώσεις της τάξης του 30%-40%, σε πολλές περιπτώσεις, δε, προσφέρονται σε τιμές κοντά στο κόστος κατασκευής ή και χαμηλότερα, λόγω του ότι οι κατασκευαστές πιεζόμενοι από τις συνθήκες της αγοράς προσπαθούν να διαθέσουν τα ακίνητα που τους έχουν «ξεμείνει».
Η αποκαρδιωτική αυτή εικόνα επιβεβαιώνεται και στην περίπτωση της αγοράς οικοπέδων, όπου στις εκτός σχεδίου περιοχές τα αγροτεμάχια είναι στα αζήτητα ακόμα και στις τουριστικές περιοχές.