Ανατροπές στο πρόγραμμα αποκρατικοποίησης των ενεργειακών επιχειρήσεων ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ, ΔΕΗ και ΕΛΠΕ διαβλέπει η αγορά. Μπορεί η ΔΕΠΑ να θεωρείται αυτή τη στιγμή η πιο ώριμη ιδιωτικοποίηση, η εκτίμηση ωστόσο που κυριαρχεί το τελευταίο διάστημα είναι ότι τα ΕΛΠΕ θα μπουν «σφήνα» και αυτή τη φορά θα σύρουν πράγματι τον χορό των ενεργειακών αποκρατικοποιήσεων, κάτι που δεν έγινε το 2011, όταν για πρώτη φορά επιχειρήθηκε ένα αντίστοιχο σχέδιο που στηρίχθηκε στο ενδιαφέρον του Κατάρ για τον ελληνικό πετρελαϊκό όμιλο.
Αυτή τη φορά τη θέση του Κατάρ φαίνεται να έχει πάρει η Ρωσία μέσω του ενεργειακού κολοσσού Gazprom, ο οποίος δεν έχει κρύψει το ενδιαφέρον του για τα ΕΛΠΕ τα οποία διεκδικεί διά του πετρελαϊκού του βραχίονα Gazprom Neft, ενώ συμμετέχει στον διαγωνισμό για την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ. Πληροφορίες μάλιστα θέλουν τις διοικήσεις των δύο ομίλων, Gazprom Neft και Λάτση, να βρίσκονται ήδη σε συζητήσεις. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο όμιλος Λάτση, ο οποίος μέσω της Paneuropean εισήλθε το 2003 στο μετοχικό κεφάλαιο των ΕΛΠΕ και ελέγχει σήμερα ένα πλειοψηφικό πακέτο που προσεγγίζει το 42%, διατηρεί προτιμησιακό δικαίωμα σε περίπτωση διάθεσης επιπλέον ποσοστού του Δημοσίου, ενώ ελέγχει και το μάνατζμεντ το οποίο βάσει της ίδιας συμφωνίας εκλέγεται από τη γενική συνέλευση των μετόχων. Αυτό καθιστά κομβικό τον ρόλο του ομίλου Λάτση στην ιδιωτικοποίηση των ΕΛΠΕ είτε στην περίπτωση που πράγματι αποφασίσει να πουλήσει τη συμμετοχή του είτε παραμείνει στρατηγικός επενδυτής.
Η πρώτη επιλογή διευκολύνει σαφώς την ιδιωτικοποίηση των ΕΛΠΕ, προσφέροντας στην κυβέρνηση και στη νέα διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ μια μοναδική ευκαιρία εμφάνισης έργου στον κρίσιμο τομέα των διαρθρωτικών αλλαγών που χαρακτηρίζεται από μεγάλες καθυστερήσεις. Σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις μάλιστα, το συγκεκριμένο σενάριο, διευκολύνει σε μεγάλο βαθμό και την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ, οι γεωπολιτικές προεκτάσεις της οποίας αναδεικνύονται σε μείζονος σημασίας θέμα. Εχει ήδη διαφανεί ότι το ενδιαφέρον που εκφράστηκε στον διαγωνισμό για την εταιρεία, αφορά κυρίως στα γεωπολιτικά χαρακτηριστικά της και όχι στα εμπορικά. Το θέμα της συμμετοχής στον διαγωνισμό της ρωσικής Gazprom με σοβαρές μάλιστα πιθανότητες να αναδειχθεί σε φαβορί, έχει σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες απασχολήσει την Κομισιόν, η οποία στηρίζει ενεργειακές πολιτικές απεξάρτησης από τη Ρωσία. Αντιστοίχως και η πλευρά των ΗΠΑ δεν θα ήθελε τη ΔΕΠΑ ως πύλη εισόδου της Ρωσίας στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου, μετά τη δυναμική που διαμορφώνουν στην περιοχή οι ανακαλύψεις των νέων κοιτασμάτων.
Το θέμα ανακοπής εισόδου της Gazprom στη ΔΕΠΑ αποτελεί σύμφωνα με πηγές της αγοράς, αντικείμενο διπλωματικών επαφών μεταξύ Ελλάδας, E.E. και ΗΠΑ καθώς είναι κοινή η διαπίστωση ότι η ρωσική εταιρεία είναι διατεθειμένη να προσφέρει υψηλό τίμημα για να κερδίσει τον διαγωνισμό. Δεν είναι τυχαία η αναφορά του αρμόδιου για θέματα ενέργειας υφυπουργού Ασημάκη Παπαγεωργίου σε «ποιοτικά κριτήρια», όταν αναφέρθηκε στην αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ. «Το τίμημα δεν μπορεί να είναι το μοναδικό κριτήριο και ότι η εθνική στρατηγική της χώρας είναι ένα από τα ποιοτικά κριτήρια που θα πρέπει να γίνει εξ αρχής αποδεκτό από τους υποψήφιους επενδυτές» είπε χαρακτηριστικά σε άτυπη συνάντηση που είχε με δημοσιογράφους. Θέμα γεωστρατηγικών κριτηρίων έθεσε πρώτος ο επίτροπος Ενέργειας κ. Γκ. Ετινγκερ, σε επιστολή του προς τον πρώην υπουργό Περιβάλλοντος Γιώργο Παπακωνσταντίνου, όταν γνωστοποιήθηκαν οι προσφορές στην πρώτη φάση του διαγωνισμού της ΔΕΠΑ.
«Αναζητείται λύση που να είναι αρεστή στη Δύση και όχι δυσάρεστη στην Ανατολή» αναφέρει γνώστης των εξελίξεων. Εάν πράγματι προηγηθεί η ιδιωτικοποίηση των ΕΛΠΕ και σε αυτή κυριαρχήσει η Gazprom, τότε η ανακοπή της εισόδου του ρωσικού παράγοντα στη ΔΕΠΑ θα είναι πιο διαχειρίσιμη, εκτιμούν παράγοντες της αγοράς, που δίνουν πολλές πιθανότητες στο συγκεκριμένο σενάριο.
Νέα δεδομένα
Ο διαγωνισμός για την αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ τίθεται σε νέα βάση από ακόμη μία παράμετρο. Αυτή αφορά την κυβερνητική απόφαση για αυτόνομη πώληση της θυγατρικής εταιρείας ΔΕΣΦΑ. H απόφαση αυτή διαφοροποιεί τους όρους της προκήρυξης που έδιναν τη δυνατότητα στους υποψήφιους επενδυτές να εκφράσουν ενδιαφέρον είτε αυτόνομα για τη ΔΕΠΑ και το ΔΕΣΦΑ είτε για την καθετοποιημένη επιχείρηση. Με τα νέα δεδομένα, το ενδιαφέρον των 14 από τις 17 συνολικά εταιρείες που προκρίθηκαν στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού θα πρέπει να επαναπροσδιορισθεί, καθώς η πλειονότητα αυτών έχει ταχθεί υπέρ της καθετοποιημένης πώλησης. Αποκλειστικά τη ΔΕΠΑ διεκδικούν μόνο τρεις εταιρείες και συγκεκριμένα η Gazprom, η ιταλική ENI και η ελληνικών συμφερόντων M&M Gaz (Ομιλοι Βαρδινογιάννη -Μυτιληναίου). Αντιστοίχως, αποκλειστικό ενδιαφέρον για το ΔΕΣΦΑ έχουν εκφράσει ο ισπανικός διαχειριστής του συστήματος φυσικού αερίου Enagas και η ολλανδική Vopak.